Het had er gewoon kunnen
staan, een factory outlet center
aan de zuidkant van Sas van
Gent dat jaarlijks een paar mil
joen bezoekers zou hebben
getrokken. De tegenmacht was
echter te groot.
28 ZEELAND
FACTORY OUTLET CENTER
Zo lang geleden is het nog niet
eens. Het drama voltrok zich nog
maar zo'n vijftien jaar terug, tus
sen 1998 en 2000. Lees je erover in
kranten uit die tijd, dan kun je je
niet aan de indruk onttrekken dat het kleine
Sas van Gent - toen nog een zelfstandige ge
meente - door praktisch iedereen een succes
is misgund.
Zoals Sas van Gent begin twintigste eeuw aan
de bakermat stond van de industrialisatie in
Zeeland, zo had het stadje begin éénentwin
tigste eeuw aan de wieg kunnen staan van
een nieuw soort kooptoerisme. Het was ook
hard nodig dat Sas van Gent een vette econo
mische impuls zou krijgen.
De twee suikerfabrieken, van de Centrale Sui
ker Maatschappij (CSM) en SuikerUnie, waren
al zo'n tien jaar gesloten. De glasfabriek die
juli dit jaar definitief dichtging, had zijn beste
tijd gehad. Het Belgische bankentoerisme -
'het couponnetjes knippen' - bracht Sas van
Gent nog welvaart. De Belgen stalden hun
geld bij de banken, aten een hapje in de hore
ca en kochten bij winkels, maar dit toerisme
liep door nieuwe belastingwetgeving op zijn
laatste benen.
Kortom, er moest iets gebeuren. En daar was
opeens, praktisch uit het niets, projectontwik
kelaar Michael Smit van Innovast uit Baarn.
„Een relatie uit het Westland had mij op het
terrein van de vroegere Centrale Suiker Maat
schappij gewezen. Het verschijnsel factory out
let center was net in opkomst in Nederland
én Sas van Gent leek mijn relatie een prima lo
catie, met het enorme Belgische achterland -
noem het de Randstad van Vlaanderen - op
steenworp afstand. We zouden het daar voor
al van moeten hebben."
Het gemeentebestuur van Sas van Gent, met
Jan Lonink als burgemeester, ontving Smit
met open armen. Lonink, nu burgemeester
van Terneuzen, had ruimtelijke ordening en
economie in portefeuille. Hij zag in dat Sas
van Gent deze in zijn ogen unieke kans met
beide handen moest aangrijpen. Lonink legde
al zijn gewicht in de schaal om het eerste fac
tory outlet center van Nederland in zijn ge
meente te krijgen.
Het plan kwam juni 1998 voor het eerst in de
publiciteit. 'Projectontwikkelaar wil in Sas ver
koop topmerken tegen dumpprijzen', luidde
een kop in deze krant. Het spel stond op de
wagen. Wim ten Hoor, indertijd voorzitter
van ondernemersvereniging Sas'70, kan zich
het nog herinneren als de dag van gisteren.
„In het begin was er veel verzet onder midden
standers. Ze vreesden concurrentie. Onze taak
was alle neuzen dezelfde kant op te krijgen,
want dat het ook kansen zou bieden voor
plaatselijke winkeliers in Sas van Gent was
voor mij al snel duidelijk."
Het lukte de Sasse ondernemers te overtui
gen, onder meer na reizen naar factory outlet
centra in Frankrijk (Troyes) en Engeland (Bi
cester). Smit bleek bovendien een serieuze
De provincie is indertijd dom en vooral
kortzichtig bezig geweest door het fac
tory outlet centrum niet toe te staan
TUSSEN DROOM EN DAAD
Zeeuwse ziekte was
Wat is er terechtgekomen van de
Grote Plannen die volgens indruk
wekkende artist's impressions Zee-
land zouden herscheppen? Van
daag: het factory outletcentrum in
Sas van Cent.
Het factory outlet centrum dat op
het terrein van de suikerfabriek
van de Centrale Suiker Maatschap
pij (CSM) in Sas van Cent moest
komen, was op papier al helemaal
uitgewerkt. De 'kopersmagneet'
zou een dorp naast Sas van Cent
worden, met een directe verbin
ding met het stadje. Ook de 'oude'
middenstand zou zo profijt kun
nen hebben van de nieuwe ontwik
keling. Het heeft niet zo mogen
zijn. reproductie Camile Schelstraete
door Harmen van der Werf
Michael Smit, projectontwikkelaar Innovast
