REIZEN 21
In het Tunesische Douz, Poort van de Sahara,
komen de bedoeïenen ieder jaar rond kerst samen om
hun cultuur te vieren. Met dans en poëzie, maar ook
met bloedstollende paarden- en kamelenraces.
Wolken opstuivend
zand geven aan waar
heen de hazewind
honden hun prooi
achtervolgen. Het
zijn de beroemde
sloughi-honden,
Noord-Afrikaanse jachthonden die jagen
op klein wild. En jawel, daar komt er een te
rug met een konijn in zijn bek. De beste
heeft gewonnen. En die beste is niet alleen
de hond die het (uitgezette) konijn vangt,
maar het ook nog in leven laat. Voor de
rondtrekkende bedoeïenen waren deze
honden van groot belang voor de voedsel
voorziening, het broodnodige kluifje op
het bord. Een goeie sloughi voorzag de he
le familie van vlees. Hij was dan ook vele
kamelen waard en vele vrouwen.
Het nomadische leven van de bedoeïenen
in de Sahara is zo goed als voorbij. Ze trek
ken niet meer met hun kudden door de
woestijn, de meesten wonen in dorpen in
de regio. Ieder jaar komen ze vanuit de ver
ste hoeken van de Sahara nog wel naar het
Festival van Douz. In traditionele kledij vie
ren ze daar hun cultuur. Bovendien tonen
ze hun oude overlevingsvaardigheden.
Net buiten Douz staat het enorme
H'naiech-stadion, een grote tribune eigen
lijk, met de voorkant naar de woestijn ge
richt. In het woestijnzand voor de tribune
worden de demonstraties gehouden voor
een uitzinnig enthousiaste menigte. De ka-
melengevechten hebben we net gehad,
niet echt een pretje om te zien hoe die
beesten elkaar schuimbekkend te lijf gaan
als ze concurreren om een vrouwtjeska
meel. Maar ze worden tijdig uit elkaar ge
haald om verwondingen te voorkomen.
Vervolgens zijn er kamelenraces. Onver
schrokken jongens zitten op de beesten,
vóór de bult, met hun voeten op de hals
van de kameel. Dat is kennelijk de manier
om snel te gaan. Mijn buurman op de tribu
ne legt het me allemaal uit. Dat je je ka
meel goed moet uitkiezen. De witte zijn ge
bouwd op snelheid, de gele zijn beter om
te eten. Wie kameel wil eten, kiest voor de
bult, zeker als hij van zout vlees houdt.
De sfeer op de tribune is gemoedelijk tot
verhit. Mannen schreeuwen instructies,
vrouwen geven dadels, koekjes en gekook
te eieren door.
Nu volgt een rustiger onderdeel, de haar-
dans. Zo'n vijftien jonge meisjes met prach
tige bossen lang zwart haar zitten op hun
knieën en slierten hun haar wild in het
rond. Door de lucht, naar achter, naar vo
ren, door het zand, en dit alles op de mu
ziek van fluiten en trommels van een orkes
tje dat achter hen staat. Het lijkt de meisjes
in trance te brengen. Maar na zo'n vijf mi
nuten is het plotseling afgelopen en ver-
WAAR EN WAT
dwijnen ze in een van de kamelenharen be
doeïenententen, die in een boog om het
festivalterrein heen zijn neergezet. Geta
toeëerde vrouwen bakken hier berberpiz
za's boven een houtvuurtje.
Dan volgen de paardenraces. Waarbij het
er wel degelijk om gaat wat het snelste
paard is, maar ondertussen halen de ruiters
ook de ijzingwekkendste strapatsen uit. Zo
als al rijdend van het paard springen en
meteen weer terug erop. En op hun hoofd
staan boven op zo'n racend paard. Prachtig
om te zien; wat een training, wat een lef.
Opeens loopt er een jochie van een jaar of
3 de renbaan op. Mijn hart staat stil, die
gaat verpletterd worden door de voorbijflit
sende hoeven! Maar de tribune juicht en
stampt, het blijkt onderdeel van de show.
Als het paard in volle vaart langs het jochie
scheert, laat de ruiter zich naar beneden
vallen, grijpt het kind en sleurt hem en
zichzelf snel weer omhoog het paard op.
Het lijkt wel een indianenfilm. Dan houdt
de redder het kind triomfantelijk boven
zijn hoofd. Uitzinnig gejuich... Er volgt een
meisje, niet veel ouder. Ook zij dwarrelt
het zand op en ook zij wordt 'gered'. Door
diezelfde ruiter, die nu dus twee kleuters
op zijn paard heeft en gewoon doorracet.
Nee, dit is niet voor watjes. Deze show is
het hoogtepunt van de dag en het publiek
reageert met daverend applaus.
De zon staat inmiddels laag, kleurt het Sa-
hara-zand oranjeroze. Het wordt koud, de
bezoekers verlaten het stadion. Vanavond
is er buikdansen. Ook wordt er poëzie voor
gedragen, dat is eveneens onderdeel van de
cultuur van de bedoeïenen.
Dan zie ik een wat pips jongetje lopen met
een hokje waarin een dier zit. Het is een ko
nijn: het konijn van de windhondenrace.
Dat was zijn konijn.
ZATERDAG 6 DECEMBER 2014
Kerst bij de
bedoeïenen
door Willemijn Bos
TUNESIE
Tunis
Foto boven: Bedoeïenen te paard.
Onder: Meisje in traditionele kleding.
In ruil voor een blikje Fanta wilde ze wel
op de foto. foto's Willemijn Bos
Douz ligt op 2100 kilometer hemelsbreed
van Schiphol. Vliegen kan op de luchthaven
Tunis-Carthage, op 393 kilometer van Douz.
Het Saharafestival duurt vier dagen en
wordt jaarlijks rond kerst gehouden.
Meer info:
Tunesisch Verkeers
bureau: www.ont-
dektunesie.nl;
www.festival-
douz.org.tn;
www.douz.org.
