Smeken om
een boete
SPECTRUM 13
standplaats Polen
Michiel van Blommestein
Itijiiiiiili
menten over te dragen. Tevergeefs",
vermeldt kunsthistoricus Green.
Op het nippertje werd een onderwijs
instelling overgehaald intrek te ne
men in het huis. Terwijl de familie
zich terugtrok in een zijvleugel, dien
de het overgrote deel van het gebouw
dertig jaar lang als onderdak voor het
Lady Mabel College van Gymleraren.
In de Marmeren Hal, waar Anna Pavlo
va ooit danste voor George V, stonden
gewone burgers nu te tennissen. „Een
triest verhaal. Veel waardevolle bezit
tingen werden verkocht", zegt Green
terneergeslagen. „Sindsdien gaat het
eigenlijk alleen maar bergafwaarts."
Na de dood van graaf Fitzwilliam in
1979 zat er niets anders op dan Went-
worth op te geven. Het gebouw ver
keerde in een belabberde staat en er
was geen geld om het op te knappen.
Het landgoed kwam in handen van
de titelloze zakenman Wensley Hay-
don-Baillie, die zijn rijkdom verwierf
in de farmaceutische industrie.
Het was een onmiskenbaar teken van
dat tijden snel aan het veranderen wa
ren in de klassenmaatschappij die
Groot-Brittannië honderden jaren
was en in vele opzichten nog steeds
is. De nieuwe eigenaar zag lucratieve
mogelijkheden: Wentworth deed tien
tallen jaren dienst als decor voor tallo
ze Engelse televisieseries en speel
films, zoals het bekende kostuumdra
ma Wives daughters en de
BBC-reeks Country houses revealed. De
bekendheid die het landgoed daarmee
66 Dit is zonder twijfel
het meest bijzondere
Georgiaanse huis in
Engeland
verwierf, zorgde voor toestroom van
honderdduizenden nieuwsgierige
Britten die er een kijkje wilden ne
men. Gidsen leidden groepen rond en
souvenirs vlogen als zoete broodjes
over de toonbank.
Het mocht allemaal niet baten. Hay-
don-Baillie ging failliet, toen zijn me
dicijnenimperium in elkaar stortte.
Clifford Newbold, een gepensioneer
de architect, legde in 1999 het luttele
bedrag van 2 miljoen euro op tafel
voor Wentworth Woodhouse. De te
kenen van verval waren toen al zicht
baar. Nog steeds staan in een tiental
kamers emmers om water op te van
gen voor als het weer eens regent in
Yorkshire. De muren zitten vol bar
sten en scheuren. Badkamers ruiken
muffig, gordijnen zitten vol stof.
De twee grote vleugels aan weerszij
den van de voorgevel zijn verlaten.
Veel kelderruimtes hebben al jaren
geen licht meer gezien. In de kapel is
een stuk plafond naar beneden geko
men. Veel houtwerk is ernstig ver
waarloosd. Geschat wordt dat er zo'n
50 miljoen euro nodig is om Went
worth in oude staat te herstellen.
De inmiddels 89-jarige Newbold kan
het niet meer opbrengen. Marcus Bin
ney, voorzitter van de stichting Save
Britain's Heritage, is vol goede hoop
dat het geld bij elkaar komt. „Kijk, dit
is zonder twijfel het meest bijzondere
Georgiaanse huis in Engeland. Het
moet gewoon lukken."
Vanaf januari slenteren serieuze ko
pers en nieuwsgierige armoedzaaiers
wederom door de Marmeren Hal, de
plek waar graaf Fitzwilliam VI ooit
een van zijn acht zoons de deur wees
vanwege diens 'duivelse' epilepsie. De
kamer doet nu grauw en grijs aan, ver
laten en koud; hier schijnt de zon al
lang niet meer.
oedendag meneer, ik bel omdat
m ik heel erg graag die bekeuring
I uit het voorjaar wil hebben."
Het is misschien de derde keer
in twee dagen tijd dat ik
iemand van de Poolse verkeerspolitie aan de lijn
heb. In mei ben ik geflitst op het Poolse platteland
waar ik niet doorhad dat het bebouwde kom was.
De boete was terecht, dat wel.
Een paar weken later kreeg ik een keurige brief met
formulier. Maar anders dan in Nederland, waar je di
rect de bon op de mat krijgt, moet je de bekeuring
in Polen eerst formeel accepteren. Doe je dat niet,
dan gaat de zaak naar de rechter. Dat acceptatiefor
mulier heb ik meteen aangetekend teruggestuurd.
Maar nu de diepbruine blaadjes van de bomen dwar
relen heb ik de bon nog steeds niet
binnen.
Hoe langer ik wacht, hoe nerveuzer
ik word. Zonder bon ken ik het beta
lingskenmerk niet en volgens de
Poolse wet moet ik bekeuringen hoe
dan ook binnen een halfjaar hebben
voldaan. Ik heb weinig zin in overij
verige deurwaarders en dagvaardin
gen. Al helemaal niet voor die paar
tientjes. Dus bel ik maar.
„Het probleem is dat u een buiten
lands rijbewijs en identiteitskaart
hebt opgegeven", legt de politiestem
vriendelijk uit. Ik zwijg, maar weet al welke kant
dit opgaat. „Het geautomatiseerde systeem heeft
het uitgespuugd, waardoor het handmatig moet.
We moeten extra voorzorgsmaatregelen nemen, we
weten immers niet zeker of we uw juiste adres heb
ben." Ik leg hem uit dat ik het acceptatieformulier
ondertekend heb teruggestuurd, vanuit hetzelfde
adres dat ik heb opgegeven. „Dat zou toch voldoen
de aanwijzing moeten zijn dat ik uw corresponden
tie krijg."
Meteen heb ik spijt, want ik irriteer ambtenaren lie
ver niet. Gelukkig weet de beste man waar het pro
bleem ligt. „Ik raad u aan om u persoonlijk op het
politiebureau te melden om de boete te voldoen. An
ders kan dat vervelende consequenties voor u heb
ben."
Poolse instanties gaan er vrijwel altijd vanuit dat
mensen alles doen om onder boetes uit te komen.
„Hier proberen mensen een loopje met de regels te
nemen", heb ik al meerdere keren als uitleg gekre
gen op de papierwinkel en omslachtige procedures.
Dat juist die complexiteit aanzet tot fraude en wan
betaling, dringt maar langzaam door. Het zwaarste
papiergeschut wordt tegen buitenlanders ingezet.
Anders geven ze een vals adres op en vluchten ze
naar het buitenland, zo is de gedachte. Het extra pa
pierwerk zorgt er ironisch genoeg voor dat ik mijn
bon waarschijnlijk pas na de betalingstermijn krijg.
Geen wonder dat al die buitenlanders wanbetalers
zijn.
Maar terwijl het systeem in Polen nog steeds een ge
drocht is, beginnen ambtenaren en functionarissen
steeds beter door te krijgen hoe het hoort. Na een
paar uur belt dezelfde politieagent opnieuw, nu met
goed nieuws: hij mag de betalingsgegevens telefo
nisch doorgeven. Scheelt mij weer een rit naar de
andere kant van de stad.
ZATERDAG 6 DECEMBER 2014
1
Marcus Binney, Save Britain's Heritage
reageren?
spectrum@depersdienst.nl
