'Als ze willenschieten
ze je hoofd eraf
De Iraakse bevolking heeft het zwaar sinds de strijders van Islamitische Staat het
land in bezit namen. Iraakse christenen voelen zich in de steek gelaten in de
wanhopige strijd om hun voortbestaan.
12 VERDIEPING
BEZETTING IRAK DOOR IS
Ik zal sterven als een martelaar.
En ik zal mijn bloedverwan
ten nooit in de steek laten."
Dat waren de laatste woorden
die de Iraakse 40-jarige Sjeika
Umaya aan haar man richtte.
Enkele uren later werd ze
door een scherpschutter van Islamitische
Staat van het leven beroofd.
„Ze was een sterke vrouw", vertelt haar
man Sjeik Hassan Farhan, terwijl hij op
zijn telefoon door de foto's scrolt die ze
hem de laatste dagen voor haar dood van
het front doorstuurde. Op de foto's staat
Sjeika Umaya vol trots en zelfvertrouwen,
poserend met machinegeweren, pistolen
en munitie.
„Ze sliep nooit. Toen Daesh (IS, red.) ons
dorp omsingelde, heeft ze iedereen samen
geroepen en een plan uitgewerkt om hen
te verslaan", vervolgt Sjeik Farhan. „Ik wist
dat ze zou sterven in deze oorlog. Maar ik
kon niets doen."
Farhans familie komt uit Al-Alam, een
klein dorp aan de oever van de Tigris. Eer
der deze zomer rukten de strijders van IS
op tot aan de poorten van Al-Alam. Hassan
vluchtte weg, maar Sjeika Umaya bleef. „Ik
heb haar gesmeekt om mee te komen,
maar het was een principekwestie", zucht
hij. Twee van zijn kinderen zijn met hem
meegekomen naar de Koerdische hoofd
stad Erbil. Twee andere kinderen zijn nog
in Al-Alam, dat inmiddels veroverd is door
IS. Zijn kinderen leven nu ondergedoken
in het huis van vrienden.
Op de muren van Sjeik Hassans huis heeft
Islamitische Staat een heldere boodschap
geschreven: 'eigendom van IS'. Terugkeren
naar huis is voor hem onmogelijk gewor
den.
Minder dan honderd kilometer verderop
ligt Mosul, de op één na grootste stad van
Irak. Sinds juni dit jaar wappert daar de
zwarte vlag van IS. Zonder al te veel moei
te namen de strijders de stad in. De Iraakse
veiligheidsdiensten die de stad moesten
verdedigen, namen onmiddellijk de benen
toen ze de van de nadering van IS-troepen
hoorden. Er werd geen schot gelost. In am
per een paar maanden tijd veroverde IS een
aanzienlijk territorium en sloegen duizen
den mensen op de vlucht.
Net buiten de stad ligt de Mosuldam, met
daaraan grenzend een leegstaand vakantie
oord. De bungalows deden tot de komst
van IS dienst als vakantiehuisjes voor fami
lies van ingenieurs en arbeiders die de dam
draaiende hielden. „Het was middernacht
toen ze hier met tientallen wagens binnen
vielen", vertelt de 45-jarige Mujarid Said,
conciërge van het toeristendorp. „Met pie
pende banden reden ze door de smalle
straatjes van het bungalowpark, terwijl ze
voortdurend in de lucht schoten. Ik was
doodsbang. Ze stormden met tien man ons
huis binnen, sleurden ons naar buiten en
namen alles mee wat van waarde was."
De verovering van de dam door IS was
voor de Verenigde Staten het startsein voor
luchtaanvallen op IS-doelen in de regio. De
dam zelf bleef intact, maar het toeristen
dorp overleefde de bombardementen niet.
Said toont het huis van zijn buurman. Een
luchtaanval maakte het huis met de grond
gelijk. „We zaten vast tussen de bommen
van de VS en de grondtroepen van IS", zegt
Said.
„Het was verschrikkelijk", getuigt Shayma
Soher, de 37-jarige vrouw van Said. „Het
was nergens veilig. Hier liepen agressieve
mannen rond, gekleed in vodden die bruin
zagen van het vuil en het bloed omdat ze al
maanden geen schoon water meer hadden
gezien." Met afkeer beschrijft ze hoe de
IS-strijders zonder aankondiging of reden
alles in het vakantiedorp aan stukken sloe
gen. „Ze dronken alcohol en namen pillen,
dat heb ik zelf gezien", vertelt Soher op
recht verontwaardigd. „Terwijl ze in Mosul
alles verbieden!"
Said vluchtte samen met zijn vrouw en kin
deren naar Mosul. „De situatie daar is on
houdbaar", vertelt Said. „We zagen hoe een
vrouw werd afgeranseld, omdat ze haar ge
zicht niet voldoende had bedekt." Zijn
vrouw vult hem aan: „Ze werd naar het zie
kenhuis gebracht waar haar wonden wer
den verzorgd. Toen ze het ziekenhuis ver
liet, werd ze opnieuw geslagen. Ze had nog
geen kans gekregen een hoofddoek te ko
pen."
Said en zijn gezin zijn maar een paar dagen
in Mosul gebleven, maar de gruwelijke ver
halen houden niet op. „'Ongehoorzame'
kinderen werden meegenomen naar het
centrale plein. Daar werden ze één voor
één op de grond geschopt", vertelt Said.
„Ze hakten een vinger af van een man uit
hun eigen groep, zelf een IS-strijder, omdat
hij hen zou hebben verraden."
Kort nadat de Koerdische Peshmergastrij-
ders de dam heroverden, keerde Said terug
naar zijn huis in het vakantiedorp. „We wa
ren net op tijd: we moesten door een con
trolepost van de Peshmerga en die lieten
ons godzijdank binnen. Intussen heeft IS
ook verschillende controleposten opge
richt. Niemand kan er nog in of uit zonder
hun toestemming. En die toestemming
hangt vooral af van hun gemoed. Als ze wil
len, schieten ze er simpelweg je hoofd af."
door onze correspondent Annabell Van den Berghe
Leven onder
Sjeik Hassan Farhan kon met twee van zijn
kinderen (foto boven) vluchten voor IS. Zijn
inmiddels omgekomen vrouw Sjeika Umaya
wilde niet vluchten en nam de wapens op.
