66 Het is die enorme
eenzaamheid die
patiënten als
de grootste
last ervaren
GEZOND 19
Maagzuurremmer
tast darmflora aan
Röntgenfoto borsten
wordt minder pijnlijk
Roken: meer kans op
pijnlijke menstruatie
Jim van Os, hoogleraar
psychiatrische epidemiologie:
„Steeds weer is er sprake van een klassiek
stigma. Kijk naar een film of lees een arti
kel waarbij sprake is van mensen met een
psychose. Dan wordt het beeld van gevaar
en angst neergezet. De persoon in kwestie,
vaak de dader, heeft waanbeelden, is onge
neeslijk ziek en ontoerekeningsvatbaar. Als
maatschappij zijn we ten onrechte gaan
denken dat dit het enige juiste beeld is. Het
is hoog tijd dit te kantelen. Neem alleen al
de term psychose, maar bijvoorbeeld ook
schizofrenie. Dit soort termen zegt men
sen vaak helemaal niets, wat leidt tot ver
vreemding. Zegt iemand daarentegen dat
hij last heeft van een angststoornis, dan
snapt de omgeving het beter. Iedereen
heeft namelijk weieens een angstig mo
ment beleefd en kan zo'n gemoedstoe
stand hierdoor beter betrekken op het ei
gen leven. Het is net als met bloeddruk:
ook dat heeft iedereen, maar niet iedereen
krijgt een verhoogde bloeddruk. Zo is het
ook met psychoses: iedereen kan te maken
krijgen met een zogeheten 'psychotische
misinterpretatie'. In bijvoorbeeld een don
ker, winderig bos denk je heel even dat je
een gezicht ziet in de struiken. Het hebben
van intense psychotische ervaringen die
niet weggaan, treft jaarlijks circa driedui
zend mensen voor een eerste keer. Erfelij
ke aanleg, stress, druggebruik of een hevi
ge emotionele ervaring zijn factoren die
dit kunnen opwekken. Maar met de juiste
begeleiding kun je vaak heel goed met de
beperkingen omgaan. Om het stereotype
beeld te kantelen, is openheid erg belang
rijk. Uit schaamte trekken veel patiënten
zich, al dan niet met hun familie, terug uit
het sociale verkeer. Het omgekeerde is no
dig. Laat anderen weten dat je hulp nodig
hebt. Snijd de weg naar de buitenwereld
niet verder af. Het is namelijk die enorme
eenzaamheid die patiënten als de grootste
last ervaren. Verder moeten hulpverleners
het sociale netwerk zo uitgebreid mogelijk
informeren. Leg de omgeving uit wat er
aan de hand is. In ons land durfden we
heel lang niet te praten over bijvoorbeeld
kanker of aids. Ik weet zeker dat we met
psychotische stoornissen ook dit laatste
bastion kunnen afbreken.
'Doe eens goed gek'
DINSDAG 2 DECEMBER 2014
Het langdurig gebruik van maagzuur-
remmers, medicijnen die de aanmaak
van maagzuur verminderen, leidt tot
een verandering van de bacteriesa
menstelling in de darm (darmflora).
Dit vergroot in principe de gevoelig
heid voor hardnekkige darminfecties,
stellen Amerikaanse onderzoekers. Zij
vroegen veertien personen een
maand lang dagelijks een maagzuur
remmer in te nemen. Verschillende ke
ren in die maand analyseerden de on
derzoekers de darmflora van de deel
nemers. Daaruit werd duidelijk dat
het gebruik van de maagzuurremmer
het aantal soorten bacteriën in de
darm doet afnemen. Na het stoppen,
duurde het nog ongeveer een maand
voordat de darmflora weer de oude sa
menstelling had. De onderzoekers be
nadrukken dat het gebruik van maag-
zuurremmers voor sommige mensen
onmisbaar is.
Bron: Microbiome
Het laten maken van een röntgenfoto
van de borsten (mammografie) wordt
een stuk aangenamer. Nu ervaren
veel vrouwen, met name vrouwen
met relatief kleine borsten, de proce
dure als erg pijnlijk. Dit komt doordat
de borsten met een standaardhoeveel-
heid kracht worden platgedrukt voor
de foto. Bij kleine borsten leidt dat tot
een hogere druk op het borstweefsel
dan bij grote borsten. Onderzoekers
van het AMC hebben de apparatuur
Beeld van een mammografie.
nu zodanig aangepast dat de borsten,
ongeacht hun omvang, altijd met de
zelfde druk (10kPa) worden samenge
drukt. Bij kleine borsten is hiervoor
minder kracht nodig dan bij grote bor
sten. In een test bij 433 gezonde vrou
wen bleek dat het samenpersen bij de
ze druk gemiddeld als minder pijnlijk
werd ervaren dan het samendrukken
met de standaardhoeveelheid kracht.
De kwaliteit van de foto's was met de
ze nieuwe methode niet minder dan
met de oude methode.
Bron: Annual meeting radiological so
ciety of North America
Vrouwen die roken, hebben een grote
re kans dat hun menstruatie regelma
tig gepaard gaat met pijnklachten. Dat
concluderen Australische onderzoe
kers uit de gegevens van ruim 9.000
vrouwen (allen twintigers) die zij 9
jaar lang regelmatig ondervroegen
over hun rookgedrag en het optreden
van een pijnlijke menstruatie. Vrou
wen die rookten, rapporteerden onge
veer 40 procent vaker dat zij last had
den van een pijnlijke menstruatie dan
niet-rokende vrouwen. Daarbij gold
dat de kans op een pijnlijke menstrua
tie het grootste was voor vrouwen die
al op jonge leeftijd (12 jaar of jonger)
waren gaan roken. Volgens de onder
zoekers is het mogelijk dat het (vroe
ge) roken de hormoonhuishouding
verstoort. Ook de bloedvatsamentrek-
kende werking van nicotine kan een
rol spelen bij de pijnklachten, suggere
ren zij.
Bron: Tobacco control
te schamen
reageren?
gezondheid@depersdienst.nl
Johnny de Mol en Géza Weisz spelen met
Yoka Verbeek de hoofdrol in twee korte
filmpjes in de bewustwordingscampagne
'Doe eens goed gek'. De campagne is een
initiatief van de Tilburgse farmaceut Jans-
sen-Cilag en wordt gedragen door onder
anderen deskundigen als Jim van Os, Psy-
chose.net en de patiëntenverenigingen
Anoiksis en Ypsilon. Er vinden besprekin
gen plaats over het mogelijk produceren
van extra filmpjes en het internationaal
verspreiden ervan.
Fimpjes te zien op www.goedgek.com.
Jim van Os
Jim van Os.
foto Chris
Keulen/HH
