VERDIEPING 11
r*
JL-
¥v*
zoons van 14 en 16 kunnen niet communi
ceren en amper bewegen", zegt Umwati.
Het is tekenend voor de stille ramp na de
ramp. In de jaren na 3 december 1984 ster
ven vele duizenden mensen aan de gevol
gen van het gas en het vervuilde water in
Bhopal. De fabriek is sinds die nacht com
pleet verlaten, de chemicaliën zijn nooit op
geruimd en vervuilen nog steeds de grond.
Pas anderhalf jaar geleden is door de rege
ring een waterleiding aangelegd in JP Na-
gar, tot die tijd hadden de gezinnen van
het vervuilde water geleefd.
Vanaf Hajirabee's huis kun je de muur van
de fabriek zien. Vanochtend is daarop met
dikke gele letters geschreven '30 jaar is ge
noeg, gerechtigheid voor Bhopal nu!' Met
elk jaar dat verstrijkt, wordt het voor de in
woners moeilijker, weet ook activiste Rach-
na Dhingra. „Voor de mensen die nu ziek
zijn of overleden zijn aan de gevolgen van
vervuild water, is het al te laat."
Volgens de Indiase overheid stierven er
iets meer dan 2.000 mensen in Bhopal en
raakten er meer dan 38.000 gewond. Acti
visten spreken over een veel hoger aantal
van minstens een half miljoen mensen die
blootgesteld zijn aan het gas. De slachtof
fers ervaren levenslange gezondheidsklach
ten, zoals slecht zicht, kortademigheid en
huidaandoeningen. Moeders baren in de ja
ren na de ramp kinderen met afschuwelij
ke afwijkingen. „De meeste mensen wer
den aangemerkt als tijdelijke slachtoffers
en hebben daarom maar 500 dollar com
pensatie betaald gekregen", verklaart Rach-
na Dhingra.
De toenmalige directeur van Union Carbi
de, Warren Anderson, overleed eind sep
tember 2024 op 92-jarige leeftijd. Kort na
de ramp ging hij naar de fabriek, waar hij
direct werd gearresteerd en aangeklaagd
voor dood door schuld. Na het betalen van
borg verliet hij India en bracht de rest van
zijn leven door in de Verenigde Staten. De
Indiase regering deed verscheidene, tever-
geefse, uitleveringsverzoeken.
Union Carbide werd in 2002 overgenomen
door Dow Chemicals. Het chemieconcern
wijst tot nu toe alle verantwoordelijkheid
voor de ramp van de hand. De kans dat de
juiste personen ooit voor een rechter zul
len verschijnen, wordt steeds kleiner. Voor
de slachtoffers kan gerechtigheid nu vooral
in de vorm van een eerlijke compensatie
komen. Die strijd zal in Bhopal nog vele ja
ren gevoerd worden, terwijl het gas nog ie
dere dag nieuwe slachtoffers maakt.
METHYLISOCYANAAT
'al
DINSDAG 2 DECEMBER 2014
Een jongetje dat blind is geboren als gevolg van
de vervuiling in Bhopal. foto David Woodfall/HH
I Inwoners van Bhopal herdenken de gifgasramp
uit 1984. foto Devi Boerema
I Patiënten halen hun medicijnen op bij het
Sambhavna Ziekenhuis, foto Martina Salvi/HH
Het geraamte van de verlaten Union Carbide fabriek
in Bhopal. De chemicaliën zijn nooit opgeruimd en
vervuilen nog steeds de grond.
foto Sanjit Das/HH
AFC.
CHINA
New Delhi
AlEp
INDIA
Bhopal (in de deelstaat
Madhya Pradesh)
SRI LANKA
In de nacht van 2 op 3 december 1984
vindt rond middernacht een chemische
reactie plaats in de bestrijdingsmiddelen-
fabriek Union Carbide in Bhopal in India.
Methylisocyanaat (MIC), dat gebruikt
wordt bij de productie van pesticiden,
komt in aanraking met water, waardoor
grote hoeveelheden gas vrijkomen. Aller
lei veiligheidssystemen worden niet in
werking gesteld of functioneren niet.
Een wolk van 40 ton giftig MIC-gas drijft
richting de wijk Jaiprakash Nagar naast de
fabriek. Het gas is zwaarder dan lucht en
verspreid zich razendsnel en laag bij de
grond door de dichtbevolkte wijk met sla
pende bewoners.
Duizenden mensen komen om in de da
gen na de ramp. Officiële cijfers variëren
van 2.000 tot ruim 5.000 doden, niet-offi-
ciële schattingen spreken over 10.000 tot
25.000 doden. Een veelvoud kampt nog
steeds met de gevolgen van de ramp.
Hoe water bij het opgeslagen MIC heeft
kunnen komen, weet drie decennia later
nog steeds niemand. Union Carbide
claimt dat de fabriek gesaboteerd is door
haar eigen medewerkers. De Indiase over
heid spreekt van slecht onderhoud.
