Veel kinderen in het
arme Moldavië zwerven
over straat. Ze zijn aan
drugs verslaafd en
lijden vaak aan aids.
Een hopeloze situatie.
Renate Gerschtanowitz
zocht ze op voor Unicef
„Zij zijn de toekomst van
dit land."
6 SPECTRUM
Wereldaidsdag
U
Ergens ten noorden van
de hoofdstad Chisinau
in Moldavië verdwijnt
de kleur uit het land
schap. Langs de weg
houden herders met
halflege flessen drank
in de hand broodmagere schapen in
de gaten. In het provinciestadje Balti
trekt een groenpaarse schimmel van
uit de grond omhoog tot op de negen
de verdieping van oude Sovjetflats.
Glas ligt uit ramen. Verbleekt was
goed hangt dag en nacht uit. Zelfs de
taal versombert. Het zangerige Roe
meens van Chisinau maakt plaats
voor hard klinkend Russisch.
Welkom in het straatarme noordwes
ten van Moldavië. Waar wie weg kan,
weg is. Unicef spreekt over 'parent
drain': meer dan een kwart van de
ouders uit Balti leeft en werkt in het
buitenland, meestal in Rusland. Kin
deren blijven achter. Soms bij een
oom. Of bij opa en oma. Maar omdat
ze nogal eens genegeerd of mishan
deld worden, zwerven ze vaak op
straat. „Ik vroeg ze: 'waarom ben je
hier?'. 'Omdat ik op straat veiliger ben
dan thuis', was het antwoord", aldus
Renate Gerschtanowitz.
De tv-presentatrice en Unicef-ambas-
Ze zijn op
veel
vlakken
door de
wol geverfd.
Maar soms
ook naïef
sadeur is terug in het oosten van Euro
pa. Twee jaar geleden bezocht ze
zwerfkinderen in Oekraïne en daalde
ze letterlijk met hen afin de krochten
van Odessa („In een gat van de pijler
van een viaduct"). Eigenlijk wilde
Gerschtanowitz daarnaar terug om te
zien hoe het nu gaat. Maar de burger
oorlog maakt dat onveilig.
Vandaar dat ze nu buurland Moldavië
bezoekt, waar de problemen, helaas,
vergelijkbaar zijn. „In een land zo
dichtbij, drie uur vliegen van huis, is
een hele jonge generatie in de proble
men. Maar die jongeren zijn wél de
toekomst van het land", benadrukt ze.
Intussen loopt haar cameraploeg over
de begraafplaats van Balti. Hekken
hangen los. Groen en afval overwoeke
ren de grafstenen. Vuile injectiespui
ten lichten op in het licht van de ca
mera's. Het is pure horror. Straatkin
deren gebruiken hun drugs overal.
'Drugs' kan van alles betekenen in
Balti. Veel kids kiezen als alternatief
voor de 'dure' opium en xtc voor het
spuiten van vint: een gekookte combi
natie van wc-ontstopper, schoonmaak
middel en aceton. Kosten: 55 eurocent
per shot. Ook populair: het recht
streeks inspuiten van oogdruppels.
'One year people', noemt één van de
kids de groep waar hij bij hoort: 'men
sen die nog één jaar te leven hebben'.
Sergej (22) komt even bij in een buurt
centrum. Zijn gespierde sportschoolfi
guur contrasteert met zijn ingevallen
gezicht. Zijn ogen staan geep moment
stil. „Toen ik 10 jaar was, begon ik te
roken. Drie jaar later kwam daar can
nabis bij. En drank: bier en wodka.
Toen ik 16 was, nam ik voor het eerst
opium. Ik kookte pillen en dronk het
spul daarna op. Anderhalve maand la
ter voelde ik dat ik verslaafd was. In
het begin haalde ik de drugs uit de
dorpen", aldus Sergej.
Het bijna geheel ontvolkte platteland
van Moldavië is letterlijk een nie
mandsland. Politie en autoriteiten
hebben er niets te zeggen of worden
omgekocht. „Maar", vervolgt Sergej,
„ook hier in de stad is er heel makke
lijk aan te komen; de dealer loopt ge
woon rond de flat. Het spul is er. Ie
dereen gebruikt het. Ik ken geen an
der leven. Eigenlijk zijn er maar twee
fases in mijn leven: ik gebruik. Of ik
voel me slecht omdat ik geld bij el
kaar moet halen om drugs te kopen."
Renate Gerschtanowitz rondt haar op
names af. Dan: „Ik hoop dat ik ze een
stem heb gegeven. Ik geef de jongeren
een hand die normaal gesproken
wordt weggeslagen. Het is heel heftig
om te zien dat zulke jonge kinderen
alleen op zichzelf moeten vertrou
wen. Dat is géén waardeoordeel over
hun ouders: zij kunnen vaak niet an
ders. Als ze in het buitenland zitten,
sturen ze geld op. Maar als hun kinde-
door Jeroen Dirks
OEKRAÏNE
Balti
MOLDAVIË
Chisinau
ROEMENIE
OEKRAÏNE
Angela Capcelea,
Unicef Moldavië
Kinderen dolen
door Moldavisch
niemandsland
