Britse transseksuelen in de verdrukking
12 BUITENLAND
Overlijden van koning kan instabiel
Thailand opnieuw in een politieke crisis
storten door strijd om de opvolging.
66 Discriminatie, pesterijen
en vooroordelen dwingen
velen tot zelfgekozen dood
„Wat je nu ziet, is dat er zeker vijf
facties in het paleis zijn die ver
schillende ideeën hebben over
hoe het land zich moet ontwikke
len. Nog los van zijn zwakke ge
zondheid, zorgt dat ervoor dat de
invloed van de koning in het re
cente conflict duidelijk minder is
dan voorheen."
Hoewel de koning volgens het
laatste officiële bericht langzaam
herstelt, wordt er in en buiten
Thailand gespeculeerd over wat
er gebeurt als Bhumibol komt te
overlijden. Voor de meeste Thai is
hij de enige koning die ze ooit
hebben gekend. Wie kan in zijn
voetsporen treden?
De erfopvolging schrijft voor dat
kroonprins Vajiralongkorn de
nieuwe koning zou moeten wor
den, maar de kroonprins wordt ge
zien als onvoorspelbaar en is om
streden vanwege zijn vermeende
vriendschap met de afgezette pre
mier Thaksin. Met hem als vorst
zouden generaals, conservatieve
politici en rijke zakenlieden hun
macht kunnen verliezen. De in
vloedrijke elite ziet dan ook veel
liever prinses Sirindhorn de troon
bestijgen. De prinses is betrouw
baarder, vinden zij.
Volgens Thailand-kenner Andrew
MacGregor Marshall zal de even
tuele dood van Bhumibol het
land in een nog dieper conflict
kunnen storten dan waarin het
zich nu bevindt. „Het zal het be
gin zijn van een periode van grote
onzekerheid en risico's. Waar
schijnlijk leidt dat tot een breed
gedragen roep om echte democra
tie. Dat zal de elite en het leger
bang maken, die kunnen over
gaan tot extreme maatregelen om
de macht te behouden", aldus de
schrijver van het boek A Kingdom
in Crisis, over Thailands aanhou
dende politieke conflict.
Bij het Siriraj Ziekenhuis bidt Jao-
waluck Thangdee ook elke dag
voor herstel van haar vorst. Ruim
vijftig jaar geleden zag ze Bhumi
bol voor het eerst tijdens een ko
ninklijke ceremonie. „Hij stond
heel dicht bij me en lachte naar
me", herinnert Jaowaluck zich.
„Hij was zo vriendelijk. Voor mij
is hij de vader van het land."
BANGKOK - In Thailand is zijn por
tret overal te zien. In winkels en
kantoren hangt het boven deur
posten, in woonkamers staat het
op kastjes of naast de televisie. In
het Siriraj Ziekenhuis hangt het
hoog boven een van de ingangen.
Bhumibol Adulyadej. Zijn naam
is al sinds de jaren '50 onlosmake
lijk verbonden met Thailand. In
het chaotische en grimmige kli
maat dat de Thaise politiek de af
gelopen decennia kenmerkte,
wordt hij vaak genoemd als de
man die de boel bij elkaar houdt,
die in tijden van crisis oplossin
gen biedt.
De koning ligt sinds begin okto
ber opnieuw in het ziekenhuis.
Het herstel gaat langzaam, waar
door veel Thai vrezen voor de toe
komst van 's werelds langstzitten
de vorst.
In de tuin van het Siriraj Zieken
huis, waar Bhumibol de laatste
vijfjaar regelmatig verblijft, bidt
Suwanna Kanenamthieng voor
een spoedig herstel van haar ko
ning. Sinds zijn opname reist
Suwanna elke ochtend af naar het
ziekenhuis, om de vorst te steu
nen en in de hoop een glimp op
te vangen van een lid van de Thai
se koninklijke familie. „De ko
ning heeft zo veel voor ons ge
daan", zegt Suwanna. „Hij heeft
ons vooruitgang gebracht. Hij leer
de ons efficiënt het land te bewer
ken, en hoe we als arme mensen
ons geld moeten managen."
Voor veel Thai heeft de op 5 de
cember 1927 geboren koning een
bijna goddelijke status. Sinds zijn
kroning in 1950 wordt hem regel
matig grote politieke invloed toe
bedeeld. Zo speelde hij in 1973 en
in 1992 een sleutelrol toen politie
ke crises dreigden uit te monden
in een bloedbad. Zijn invloed was
volgens historici doorslaggevend
toen de populaire premier Thak
sin Shinawatra in 2006 door het
leger werd afgezet.
Maar bij Thailands laatste politie
ke crisis, die afgelopen mei resul
teerde in een militaire coup, bleef
de vorst opmerkelijk stil. Volgens
politieke experts en koningshuis
kenners is de invloed van Bhumi
bol de afgelopen jaren dan ook af
genomen. „Tussen 1992 en 2006
had hij zeker invloed, maar die da
gen zijn voorbij", zegt Kan Yue-
nyong, directeur van de Thaise
denktank Siam Intelligence Unit.
Regenval heeft het perkje voor
het houten monument in het
hart van de Gay Village in de Brit
se stad Manchester omgetoverd
tot een modderpoel. Het gebied,
omgeven met regenboogvlaggen,
geldt als de belangrijkste vrijha
ven voor homo's, lesbiennes en
transgenders in het Verenigd Ko
ninkrijk.
Vanuit het hele land trekken men
sen naar de extravagante kroegen
en clubs met wild uitgedost perso
neel voor de ingang. Op nog geen
400 meter van station Piccadilly
klinkt louter muziek met een
hoog camp-gehalte.
Maar de ceremonie in Sackville
Gardens illustreert dat velen nog
altijd over hun schouder moeten
kijken. Vooral geweld tegen trans
seksuelen neemt in Groot-Brittan-
nië grote vormen aan.
Tony Cooper, één van de organisa
toren van de herdenking, geeft de
ernst van de situatie aan. De uitba
ter van VIA, een uitgaansgelegen
heid in de levendige Canal Street
vertelt hoe een vriendin van hem
zich eerder in de week van het le
ven beroofde. „Ze kon de druk
niet meer aan."
Hij verbindt de zelfmoord van de
vriendin met de stijging van 54
procent van gerapporteerde ge
weldsdelicten in Engeland tegen
mensen als hij.
Discriminatie, vooroordelen en
pesterijen, zo vertelt Cooper,
dwingen velen tot een zelfverko
zen dood. Ook de homogemeen
schap in Manchester voelt de aver
sie toenemen. Vorig weekeinde
brak een onverlaat op drie plaat
sen de kaak van een rugbyer van
de Village Spartans - een club
voor homo's - die leden probeer
de te werven.
De schrik onder de vaste bezoe
kers van de Gay Village zat er
flink in, al pakten ze na een paar
dagen de draad weer op. Op Black
Friday, de dag waarop de detail
handel het feestseizoen aanzwen
gelt met stuntprijzen, trotseren
behaarde mannen de kou om als
bouwvakkers naar passanten te
fluiten, zij het minder massaal en
uitbundig dan voor het incident.
Bij Jenny-Anne Bishop, op haar
60e getransformeerd tot vrouw,
wekt dit geen verbazing. „Man
chester geldt als één van de meest
tolerante plekken op aarde", stelt
ze. „Niet voor niets staat hier het
enige monument voor mensen
als ik. Maar dat wil niet zeggen,
dat het goed gaat Je moet op je tel
len passen."
Bishop, vrijwilliger bij menig
hulpinstantie voor transgenders,
vertelt niet zolang geleden door
de politie te zijn ontzet na een
aanval van een man. „Ik liep geen
fysiek letsel op, maar de littekens
op mijn ziel voel ik nog."
Thai bidden voor zieke koning
Een man die zei dat hij 235 kilome
ter naar Bangkok had gelopen,
brengt een offer in het ziekenhuis.
foto Jack Kurtz/HH
door onze correspondent
Ate Hoekstra
Bhumibol heeft voor veel Thai een
bijna goddelijke status, foto HH
door onze correspondent
Geert Langendorff
MANCHESTER - Wat bossen verlep
te bloemen voor een kunstwerk in
Sackville Gardens vormen de laat
ste overblijfselen van een herden
king voor transseksuelen die we
reldwijd door geweld of suïcide om
het leven zijn gekomen.
Tony Cooper, activist
