Bergamot
6 WONEN
GROENE VINGERS
Romke van de Kaa
Ik heb jarenlang in Engeland
gewoond. Vaak werd ik daar
te eten gevraagd. Om mij een
plezier te doen, kocht de gast
vrouw soms speciaal als dessert
een stuk kaas: Edammer, export
kaas met zo'n rode coating van
was. Een stuk zeep smaakt beter.
Het omgekeerde komt ook voor:
een Engelse vriend die soms het
continent bezoekt, wordt af en
toe getrakteerd op Earl
Grey-thee, die speciaal voor hem
is aangeschaft. In de veronderstel
ling dat je alle Engelsen er een
groot plezier mee doet. Maar als
mijn vriend iets haat, is het wel
Earl Grey.
Earl Grey-thee heeft een speciale
smaak, omdat die is geparfu
meerd met bergamot-olie. De ber
gamot is een citrusvrucht, ver
want aan de bittere sinaasappel.
Bergamot is echter ook een vaste
plant uit de Noord-Amerikaanse
prairie, die met wat fantasie wel
een beetje naar sinaasappel ruikt.
Vandaar dat je in boeken en op in
ternet steeds weer leest dat Earl
Grey de specifieke geur dankt aan
de bergamotplant. Flauwekul
dus.
De bergamotplant - Monarda is
de wetenschappelijke naam - is
een leuke tuinplant, die veel bij
en en vlinders trekt. Hanekam
wordt hij ook wel genoemd, naar
de vorm van de bloemen, die in
een krans boven op de bloemsten
gel staan. In het begin van deze
eeuw was de plant razend popu
lair. Er kwamen wat nieuwe va
riëteiten op de markt, die resis
tent zouden zijn tegen meel
dauw. Dat is een schimmelziekte,
waarbij het blad van de plant met
een wit laagje schimmel over
dekt raakt; niet heel schadelijk,
wel ontsierend.
Nu is het met meeldauw net zo
gesteld als met de vogelgriep: de
ziekteverwekkers muteren voort
durend, zodat er steeds nieuwe
varianten ontstaan. Een berga
motplant die tien jaar geleden re
sistent was tegen meeldauw, is
nu door de muterende meeldauw
ingehaald. Vandaar dat al die nieu
we varianten nu alweer uit de
tuincentra verdwenen zijn.
Toch kent de bergamotplant va
riëteiten die bijna nooit door
meeldauw worden aangetast. Ik
zeg 'bijna nooif omdat planten
die te droog staan altijd meel
dauw krijgen. In Boskoop is on- -
derzoek gedaan naar de meel-
dauwgevoeligheid van de berga
motplant. Hier zijn enkele resulta
ten: amper aangetast werden tij
dens de proeven Marshall's De
light (paarsroze), Talud (paars
rood), Squaw (rood) en Elsie's La-
vender (licht blauwpaars).
Als u gewapend met deze weten
schap een keuze zou maken,
doemt er een tweede horde op:
Monarda's zijn planten die in hun
eerste en tweede seizoen uitbun-
Het binnen behaaglijk maken, is niet louter een kwestie van een draai aan de cv-knop
Een blik op de nieuwste design- én productinnovaties op verwarmingsgebied.
DESIGNRADIATOR
OPROEP:
NIEUW INTERIEUR?
Bergamotplant Monarda Squaw.
tijd verruild voor duurder de
sign? Is het zwart-wit van toen
vervangen door volop kleur in
huis? Mocht het dressoir van
oma blijven? En welk meubel
moest per se naar de kringloop?
Wilt u over uw interieur(r)evolu-
tie vertellen? Stuur dan een mail
met toelichting en foto's van
toen én nu, naar:
wonen@depersdienst.nl.
Jaga ontwikkelde het Low H20-systeem,
met lamellen die zeer snel en efficiënt
verwarmen (grote foto).
Verschil tussen een traditionele radiator
en een LOW H20-radiator (foto onder).
De broers Jan en Gaston Kriekels uit het Bel
gische Diepenbeek rolden in 1962 in het in
stallatievak, toen een opdrachtgever hen
vroeg een radiator te maken. In eerste in
stantie maakten ze tuinhekken. Het bedrijf
begon kleinschalig als Gebroeders Kriekels
en inmiddels is het onder de merknaam Ja-
ga uitgegroeid tot marktleider in warmte
pompen en radiatoren.
Tegenwoordig wordt het bedrijf geleid door
Bert Kriekels en zijn neef Jan. Met vijfhon
derd medewerkers is Jaga actief in meer
dan veertig landen. Het Nederlandse kan
toor staat in Den Bosch.
Vrijwel alle fabrikanten van radia
toren besteden tegenwoordig aan
dacht aan het uiterlijk van hun
producten. Designradiatoren zijn
in alle vertrekken van het huis mo
gelijk, dus niet alleen in de badka
mer. Andere producenten van de
signradiatoren zijn onder meer:
Henrad, Plieger, Vasco, Brugman.
Op internet zijn diverse rekenmo
dules te vinden voor het bepalen
van de gewenste capaciteit van
een radiator. Raadpleeg voor aan
koop van een radiator en advies
over energiezuinige oplossingen
uw lokale installatiebedrijf.
Meer informatie: www.jaga.nl
Weinig meubels gaan een leven
lang mee. Wij zijn benieuwd naar
verhalen van lezers die in de
loop der jaren hun interieur een
ander gezicht gaven. Zijn de
Ikea-meubels van de studenten-
