Nog veel onzekerheid rond nieuw ontslagrecht
ECONOMIE 15
HERVORMING OUDEDAGSVOORZIENING
Jongeren zijn niet bezig met hun
pensioen. Ideeën hebben ze wel.
„We zetten het rendement op één."
DEN HAAG - „Als je geen geld hebt
om een huis te kopen op je 25e,
dan ga je toch niet eerst voor je
pensioen sparen? Ik moet eerst
nog mijn studieschuld aflossen!"
De net afgestudeerde jonge
vrouw is verbaasd als haar ge
vraagd wordt 'of ze al met de op
bouw van haar pensioen bezig
is?'. „Wie interesseert zich op die
leeftijd in iets wat je pas over vijf
tig jaar krijgt?", zegt een ander.
„Dan kun je een veel beter spaar-
doel verzinnen? De wintersportva
kantie bijvoorbeeld." Slechts een
enkeling blijkt al voor het pen
sioen te sparen. „Maar wat dat op
levert, daar ben ik niet mee be
zig", zegt ze.
Het is stampvol in de huiskamer
van Frank Schalkwijk in Den
Haag. Zo'n twintig jongeren, stu
dent of net afgestudeerd, debatte
ren over pensioenen in het kader
van de huiskamer-themabijeen
komsten die verzekeraar Achmea
organiseert. Op de bank zit een
bijzondere toehoorster: Jetta
Klijnsma, staatssecretaris van So
ciale Zaken en verantwoordelijk
voor het Nederlandse pensioen
stelsel.
Klijnsma moet de contouren van
een nieuw pensioenstelsel teke
nen, nu het oude door de crisis is
vastgelopen in onhoudbare belof
ten over waardevaste pensioenen.
Het stelsel is maar ingewikkeld,
vinden de jongeren. „Witteveen-
kader, wie weet nou wat dat is?
Franchise? Nog nooit van ge
hoord. Het moet toch veel simpe
ler worden als je wilt dat mensen
gaan nadenken over hun pen
sioen. Dat doen ze niet als ze al
leen maar zien dat ze minder pen-
Ouderen van nu
hebben gewoond
in luilekkerland. Ze
klagen, ondanks
hun pensioenen
sioen krijgen", vindt Frank. Dan
gaat het over de inhoud van de
pensioenpot. Sanne, van CNV Jon
geren, zegt: „Je weet niet welk
deel van de pot van jou is." En:
„Jongeren betalen te veel aan de
pensioenpot, ouderen te weinig."
Of dat wel zo is, wil een ander we
ten. „Of denken jongeren dat?"
Sanne: „Nee, dat is zo." Ouderen,
zo is de opvatting, hebben geprofi
teerd van de economische voor-
De pensioenen
zijn nog steeds
een Mercedes,
alleen met een
attribuutje minder
spoed in de jaren negentig. „Ze
hebben in luilekkerland gewoond
en leven in de werkelijkheid van
Henk Krol, namelijk dat ze zielig
zijn." Ze hebben goede pensioe
nen en overwaarde op hun huis,
maar klagen over korting op hun
pensioen. Hef meer belasting bij
ouderen 'want ze vluchten toch
niet naar het buitenland'. „Dan
kan tegelijk de belasting op ar
beid omlaag."
Gespreksleider Thomas trekt een
vergelijking met auto's. „Ouderen
klagen dat hen een Mercedes is be
loofd, maar dat ze een Kia krijgen.
En jongeren denken dat ze een
Kia krijgen, maar ze blijken te
zijn opgelicht op Marktplaats."
Klijnsma vindt dat het pensioen
'nog steeds een Mercedes' is,
„maar dan wel met een attribuut-
je minder." Een enkele jongeren
neemt het voor gekorte oudjes op.
„Er zijn schrijnende situaties van
mensen van 70 jaar en ouder die
10 procent zijn gekort. Die men
sen hebben altijd hard gewerkt.
Daar moet je toch ook een beetje
rekening mee houden?"
Hoe zouden jongeren het pen
sioenstelsel inrichten als ze het
helemaal zelf kunnen doen, wil
Thomas wéten. Het 'studenten
koor' somt op: „Zo transparant
mogelijk, zodat je weet waarvoor
je spaart en wat je opbouwt. Een
deeltijdpensioen in combinatie
met deeltijdwerk moet kunnen,
net als langer doorwerken om
meer pensioen op te bouwen."
En er komen enkele opvallende
voorzetten: „Waar mijn pensioen
fonds in investeert, maakt mij
niet zo veel uit. Als dat een goed
doel is, is dat mooi meegenomen.
We zetten het rendement op één
en de solidariteit op twee."
Dan is het tijd voor afronding en
worden babbels ingeruild voor de
knabbels en spraakwater voor
bier. Ja, het was nuttig, zeggen de
jongeren. Frank: „Maar ik heb er
niet meer interesse in mijn pen
sioen door gekregen. Als er mor
gen iets over in de krant staat, ga
ik het toch niet lezen."
Het grootste deel van de wet
wordt pas volgend jaar juli van
kracht. Maar de wet, die onder
meer het ontslagrecht regelt,
werpt zijn schaduw nu al vooruit.
Volgens Koster en zijn vakgeno
ten zijn er grote bedrijven die
wachten met ontslagrondes tot
na 1 juli volgend jaar. Want dan
verdwijnt de nu nog gebruike
lijke, door de kantonrechter vast
gestelde ontslagvergoeding. Deze
'billijke vergoeding' maakt plaats
voor de veel lagere, maar wettelij
ke 'transitievergoeding' van maxi
maal 75.000 euro of een jaarsala
ris, als dit hoger is dan 75.000 eu
ro. Koster kent ook een groot be
drijf dat juist nu reorganiseert,
omdat de ontslagvergoeding, hoe
hoog misschien ook, minder kost
baar kan zijn dan de procedures
(inclusief hoger beroep en cassa
tie) die na 1 juli volgend jaar kun
nen worden aangespannen.
„Daar staat tegenover dat het voor
het midden- en kleinbedrijf juist
interessant is om nu overtollig
personeel te ontslaan, omdat deze
bedrijven nu de ontslagroute via
het UWV kunnen kiezen. Dan
hoeft: geen ontslagvergoeding te
worden betaald", aldus Koster.
„Na 1 juli geldt de transitievergoe
ding voor iedereen die minstens
twee jaar bij een bedrijf in dienst
is geweest. Of het nu gaat om ie
mand met een vast contract of
een nulurencontract. In die geval
len wordt gekeken naar het gemid
deld aantal gewerkte uren over de
laatste drie tot vijfjaar."
Er zijn grote bedrijven die
wachten met ontslagen tot
na 1 juli. Dan verdwijnt de
huidige ontslagvergoeding
Als een werkgever iemand wil
ontslaan, moet hij na juli afhanke
lijk van de ontslaggrond naar het
UWV of de kantonrechter. Het
UWV behandelt bedrijfseconomi
sche redenen en langdurige ar
beidsongeschiktheid. „Een werk
nemer die het met zijn ontslag
niet eens is, kan naar de kanton
rechter. Als die de ontslaggrond
niet erkent en het ontslag dus
niet goedkeurt, dan moet er als
nog worden onderhandeld over
een ontslagvergoeding. Die zal al
tijd hoger zijn dan de transitiever-
goeding", zegt Koster. Komen
werkgever en werknemer er niet
uit, dan resteert de mogelijkheid
van hoger beroep en cassatie.
„Een ontslagroute die veel geld en
tijd zal kosten", aldus Koster.
NIEUW ONTSLAGRECHT
VRIJDAG 28 NOVEMBER 2014
'Pensioen moet simpeler'
Staatssecretaris Klijnsma (PvdA)
debatteert in Den Haag met jonge
ren over hun pensioen.
foto Wiebe Kiestra/HH
door Chris van Alem
Deelnemer aan pensioendebat
Jetta Klijnsma, staatsecretaris
door Wilko Voordouw
SOEST - Maakt de nieuwe Wet
Werk en Zekerheid het ontslag
recht 'sneller, goedkoper en eerlij
ker', zoals minister Asscher (PvdA,
Sociale Zaken) belooft? Arbeids-
jurist Hans Koster en veel van zijn
vakgenoten geloven het niet. „Er is
nog heel veel onzekerheid." Hij
voorspelt een stortvloed aan proce
dures.
Het ontslagrecht gaat per 1 juli
2015 flink op de schop.
Dat is een gevolg van het
Sociaal Akkoord, dat werkgevers,
werknemers en minister Asscher
op 11 april 2013 sloten.
De maatregelen zouden eerst
pas in 2016 ingaan, maar na de
onderhandelingen met D66,
Christenunie en SGP is de Wet
Werk en Zekerheid een halfjaar
naar voren gehaald.
Kern van de wet is dat flexwerk
minder onzeker en vast werk
minder vast wordt.
De ontslagvergoeding (soms
ook gouden handdruk of'zak
met geld' genoemd) verdwijnt
Daarvoor in de plaats komt de
veel lagere transitievergoeding.
Voor die vergoeding komen wel
veel meer werknemers, ook
flexwerkers, in aanmerking.
