Sporen van
paardenmarkt
en Jan Morks
Nieuwe raadkaart
Molenzicht en Mesu
BUITEN 7
Van de 27 inzenders zitten er
twee naast. De één denkt op
de raadkaart van vorige week
de muziektent van Breskens te
ontwaren, een ander denkt
aan Renesse. Het is echter de muziektent
aan het Molenwater in Middelburg. Een
plek die veel herinneringen losmaakt bij de
inzenders. De meesten weten nog van de
concerten van het Middelburgs Muziek
korps onder leiding van de populaire diri
gent Jan Morks, later geëerd met een buste
in het plantsoen. „Jan Morks is ook bekend
van de massaal uitgevoerde 'Klepper mars'
meldt inzender Rens Schout. Hij kent ook
hét verhaal van het voor de muziektent ge
bruikte hout, dat naar verluidt afkomstig is
van het vroegere schavot.
Inzender Kees Stevense meldt dat de in
1865 gebouwde muziektent destijds 1044
gulden heeft gekost. „Het jaarlijks onder
houd schatte men op 21 gulden", aldus Ste
vense. Het Molenwater werd circa 1310 ge
graven en diende volgens Stevense als wa
terboezem voor het overtollige water uit de
grachten en de Arne. Het Molenwater werd
in 1864 gedempt. „Het vrijkomende veld
richtte men in als exercitieterrein voor mili
tairen van het Middelburgs garnizoen."
Inzender Honoré Reuling uit Koewacht
koestert warme herinneringen aan het Mo
lenwater en de muziektent. „Eén van onze
trouwfoto's is er 30 jaar geleden genomen."
Volgens Reuling is links tussen de bomen
het oude burgemeestershuis te zien.
Anderen melden dat het Molenwater ook
de plaats was waar de jaarlijkse paarden
markt en later ringrijderijen werden gehou
den. Adrie de Dreu kent de plek ook heel
goed. „Ik weet nog dat daar ook een voetbal
veld was en dat ik kort na de oorlog als jon
gen van circa 13 jaar heb gespeeld tegen een
B-team van Zeelandia.
In 1894 bezocht koningin Emma, samen
met het kleine "Willemientje", Vlissin
gen. Van heinde en ver kwamen de be
zoekers. Ook uit Nieuw en St. Joosland. De
jonge boer Joos Mesu, bewoner van de kapi
tale historische hoeve "Molenzicht" kwam
ook een kijkje nemen. Na het bezoek ging
hij met het zgn. ferrybootje weer terug. Hij
leunde onderweg tegen de reling die niet
was vastgezet, viel overboord en verdronk
jammerlijk tussen wal en schip. Hij liet
een jonge vrouw achter - Leunt je Me-
su-Polderdijk - met daarbij acht kinderen.
Die moest toen niet slechts de kinderen op
voeden in haar eentje, maar ook de hoeve
van ongeveer 35 ha. runnen, met alle men
sen die er werkten en paarden, koeien,
mestvee, schapen en veel pluimvee wat al
lemaal verzorgd moesten worden. Geluk
kig had ze een broer, Fernand Polderdijk,
boer op het naburige "Nieuwlands Rust",
die bijsprong en vaak even langskwam.
Maar het dagelijkse werk en het regelen
kwam neer op de schouders van de kleine,
tengere vrouw, met acht kinderen om haar
rokken (ze liep in de mooie Nieuwlandse
dracht). Een van deze kinderen, Ferdinand
of Fernand, was toen pas vijfjaar oud,
klein en pienter. Dat laatste is hij z'n hele
lange leven gebleven. Na de HBS in Middel
burg ging hij studeren in Wageningen, en
begon zo een lange loopbaan in de land
bouw. Uiteindelijk werd hij directeur op
het Ministerie van wat we nu Landinrich
ting en Cultuurtechniek noemen. Sterker
nog; onder zijn leiding kreeg Cultuurtech
niek gestalte en vorm in Nederland. Ferdi
nand Mesu was cultuurtechniek en water
beheersing in Nederland en ver daarbui
ten. Steeds balancerend op de grens van
land- en waterbouw zette hij een dienst op
die ontwaterde, moerassig gebied droogleg
de, andere regio's juist natter maakte, die
het waterbeheer in gebieden overal in Ne
derland ter hand nam en talloze ruilverka
velingen op touw zette. (Later werden die
laatste landinrichtingsprojecten, en breder
maatschappelijk georiënteerd). Mesu was
een fenomeen; in feite gaf hij aan een nieu
we rijksdienst leiding, als praktisch inge
stelde bedrijfsleider/boer. Wars van ambte
narij, hiërarchische verhoudingen en vaak
ook van budgetten, leidde en vergrootte hij
een van oorsprong kleine afdeling tot een
grote dienst.
Cultuurtechniek/Ruilverkaveling/Landinri
chting groeide onder zijn leiding uit tot
een dienst vergelijkbaar met Rijkswater
staat. Een machtig orgaan dat veel tot stand
bracht, maar soms ook nogal eigenzinnig
opereerde. De "kleine generaal" Mesu was
altijd en overal aanwezig. In het begin, in
Drenthe, verplaatste hij zich per fiets
(7000 km per jaar, a 0,02 per km), later
kwam de dienstauto. Na zijn pensionering
nam hij plaats in talloze commissies, en
had navenante invloed. Hoogbejaard stierf
hij in 1978. En Molenzicht? De hoeve bloei
de zolang moeder Leuntje en oom Fernand
leefden. Na de dood van moeder in 1927 wa
ren er wel veel kinderen, maar geen opvol
gers. De boerderij werd verkocht, door
stond de oorlog, maar ging achteruit. Uit
eindelijk verwoestte een felle brand in
1954 de gehele hoeve. De beesten in de gro
te traditionele schuur van riet en geteerde
planken kwamen jammerlijk om, o.a. der
tig koeien. Het gerucht ging dat de brand
was aangestoken, maar dat is nooit bewe
zen. Molenzicht, die prachtige, monumen
tale hoeve met de uitstraling van een laat
17e eeuwse bouw, al was het huis in feite
wat jonger, is helaas alleen nog maar op fo
to's te bewonderen.
rit',}
991
WOENSDAG 26 NOVEMBER 2014
Winnaars waardebon: Adrie de Dreu uit Goes;
H. Saaman uit Middelburg en L.M. Klaasse uit
Aardenburg.
schavot
Het Molenwater in Middelburg rond 1910. foto collectie Hans Lindenbergh
Stuur uw oplossing naar
redactie@pzcnl
of postbus 5046,
4380 KA Vlissingen.
Drie inzenders van goe
de antwoorden ontvan
gen een waardebon.
Een nieuwe opgave uit
de collectie kaarten en
foto's van Hans Linden
bergh. Onze vraag: waar
is deze foto genomen?
We zijn benieuwd naar
de locatie en lezen
graag anekdotes of ver
halen over deze plek.
door Gerard Smallegange
