ZEELAND GEPEILD
2 BUITEN
EVERSDIjK
lijke vraagstukken; dus waar daadwerkelijk
een 'markt' voor is." Zij hoopt in dat kader
een ouderenacademie op te richten, waar men
sen kunnen samenkomen om ervaringen uit
te wisselen en van alles met elkaar te ontwik
kelen:
„Er is veel eenzaamheid binnen die doelgroep.
En we worden steeds ouder. Met creatieve en
kunstzinnige programma's die aansluiten bij
ieders belevingswereld, de rijke herinnerin
gen en de vraag hoe het leven zinvol te leven,
kunnen mensen van verschillende pluimage
tot verrassende ontmoetingen komen."
Schilderen is een vertragend medium, zegt ze.
Een concentratie van energie. En dat je dat
ook ervaart als je naar schilderkunst kijkt: „Je
wordt er stil van, je voelt wat er in jezelf ge
beurt. Dat Rothko in het Gemeentemuseum
in Den Haag zoveel bezoekers trekt, heeft te
maken met dat we naar iets zoeken. De samen
leving is zo snel geworden, er zijn zoveel im
pulsen en geluiden, onze aandacht wordt tel
kens afgeleid van onszelf en van dat wat we
misschien werkelijk willen. Natuurlijk biedt
deze moderne tijd goede middelen en technie
ken, maar het gaat erom deze bewust te inte
greren: een telefoon kun je uitzetten, en een
televisie ook."
Ze hoopt dat anderen iets ontdekken in haar
werk: „Misschien hun eigen vrijheid. Zoals in
goede gesprekken, waarbij je echt aandacht
hebt voor elkaar. Dat lijkt een tijdloos mo
ment; je bent samen, en ook ervaar je elkaar
en jezelf als uniek individu. Vanuit die ener
gie ontstaan nieuwe ideeën."
Haar hand glijdt langs de stam en beroert de
warrelende bladeren. Het glanzende oker
vangt het gezeefde licht. „Kunstenaars zijn vi
sionairs die de wereld een beetje laten kante
len," glimlacht ze. „En iedereen heeft iets
kunstzinnigs in zich. Of een verlangen ernaar.
Wat zal de wereld kleurrijk zijn als we dat tot
ontplooiing laten komen; want wie meer
weet en ziet, ervaart het leven anders - en zal
daar dus ook naar handelen."
In deze serie reizen we de pijlen achterna. Wekelijks landt er
eentje lukraak op de kaart van Zeeland. En precies daar, op
die toevallige plekken waar ze natrillend wijzen, nemen we
poolshoogte. Op akkers waar bieten op de rooier wachten,
op borrelende schorren en slikken, in door westenwinden
getekend bosgebied, op dromerige duinen - elk stukje
Zeeland heeft een verhaal.
Ze is echt een meisje van het Lim
burgse land, lacht Marlou Pluy-
maekers (55)- Want ze groeide
op ten noordoosten van Maas
tricht, in Hulsberg: „In een
doodlopend straatje waar ook
mijn familie woonde, een krui
denier zat, een kapelletje en een kerkhof wa
ren, en aan het einde ervan begon het bos;
mysterieus, fantasierijk en kleurig. Als ik eens
verdrietig was, liep ik de huizen voorbij naar
de koele schemering tussen de stammen, en
ging met mijn rug tegen zo'n brede bast zit
ten om in verbinding te komen met die dro
merige dimensie. Veilig, voelde dat."
Nog steeds ervaart zij die andere wereld als
een realiteit. Ze wijst op de weidse, breeduit
vertakte beuk die robuust en knoestig in het
midden staat van het kleine kerkhof bij de
voormalige parochie in Eversdijk: „Hier aan
schouw je de tijd. Alles wordt relatief." De
boom lijkt de ruimte te overhuiven en de
sfeer te orkestreren. Vanuit de vochtig opvlam
mende roodoranje bladeren betast een geur
van vermolmd hout en noten zacht de neveli
ge namiddag.
Het gehucht in de gemeente Kapelle, ge
bouwd in de voor Zuid-Beveland kenmerken
de ringdorpstijl, ontstond in de elfde eeuw.
Een klein dijkje en wat bebouwing op het snij
punt van twee wegen. Met een verbindings
weg ertussen bleek indertijd de kleine dorps
kom te zijn voltooid en daar verrees de aan
Sint Paulus gewijde kerk, die uiteindelijk in
1821 instortte. Twee decennia later volgde ook
de toren. Nu resten onder de knisperende bla
deren nog enkel graven en zerken. „Dit is de
plek waar ik even kan opladen en thuisko
men", zegt Pluymaekers. "Je roots zijn bepa
lend, dat zei Wassily Kandinsky al."
Vanwege het werk van haar partner kwam zij
in de jaren tachtig naar Zeeland. Als kunste
naar en docent beeldende kunsten biedt zij
vanuit haar bedrijf Pluym Kleur individue
le- en groepstrajecten aan, waarin zij volwasse
nen en kinderen de wereld van kleuren, lijnen
en vormen binnenleidt. Daarnaast werkt zij
bij Kunsteducatie Vlissingen; op lagere scho
len in het cultuuronderwijs met kwaliteit; liet
zij gedetineerden portretten schilderen van
zichzelf, elkaar en hun geliefden en begeleid
de ze cliënten van Stichting Arduin: „Kunst
zinnige vorming inspireert de menselijke
geest", vertelt ze. „En je hoeft eikaars achter
grond niet te delen en evenmin eikaars taal te
spreken, om toch via het samen schilderen
met elkaar in verbinding te zijn."
Ze woont hier inmiddels met veel plezier. De
Bourgondische sfeer mist ze echter wel: „Als
je met iemand ergens afspreekt, moet je eerst
goed uitzoeken of er ter plekke iets is dat op
een gezellige kroeg lijkt." En de houding van
Limburgers, dat het 'ach, allemaal wel goed
komt', lijkt niet bepaald op de Zeeuwse in
borst: „Hier duurt dat vertrouwen even; men
sen moeten je leren kennen." Maar haar aan
pak is gedegen, weet ze, dus inderdaad: het is
allemaal goed gekomen. Het kleinschalige van
de provincie en alle korte communicatielijnen
vindt ze bijzonder: „En hier zijn over de eilan
den en het water heen zulke schitterende ver
gezichten. Zie je daar die Willink-wolken en
dat Ruysdael-licht?"
Op dit moment volgt zij in Tilburg de eenjari
ge parttime opleiding Kunstenaar in de Sa
menleving (KiS): „Het gaat om de goede
match tussen artistieke verbeeldingskracht,
maatschappelijk engagement en cultureel on
dernemerschap. We werken aan een beroeps
praktijk die aansluit op urgente maatschappe-
Thuiskomen
op de kruising
door Jacoline Vlaander
Marlou Pluymaekers: „Hier aanschouw je de tijd. Alles wordt relatief." foto Jacolien Vlaander
