I
I
I
i
i
I
Fatiha el Khattabi (25) uit Goes is één
van de vijf actrices in de Hijabi Monolo
gen, een toneelstuk over het alledaagse
leven van Nederlandse moslima's die
een hoofddoek dragen.
11
32 ZEELAND
THEATERVOORSTELLING
Hijabi Monologen Nederland
ff»
Opeens zat ze daar
bij Pauw, 'on natio
nal television', zo
als dat zo mooi
heet. Fatiha el
Khattabi, geboren
en getogen Zeeuw
se, en hijabi. Ofwel: een moslima die
een hoofddoek (hijab) draagt. Naast
haar aan tafel, twee andere hijabi's. Als
onderdeel van een vijftal staan de da
mes sinds begin november op de
planken met de productie Hijabi
Monologen van Stage-Z, het huisgezel
schap van Theater Zuidplein in
Rotterdam. Tijd voor de vraag: wie is
Fatiha el Khattabi, en waarom staat ze
daar?
De Hijabi Monologen gaan niet over
de islam en niet over de hijab, zegt de
25-jarige actrice aan het begin van het
interview met nadruk. „Het thema
van de productie is 'ontmoeten'. De
Hijabi Monologen gaan over het alle
daagse leven van hijabi's, van moslim
vrouwen die een hoofddoek dragen
dus. Over het maken van keuzes in
het leven. Over de media en de poli
tiek. Over leven en dood, beeldvor
ming, kleding, trouwen, werken en
studeren. Kortom, eigenlijk over het le
ven als vrouw in Nederland."
De monologen zijn geschreven door
Anouk Saleming, op basis van inter
views met hijabi's uit heel Nederland,
waaronder de actrices (naast el Khatta
bi: Sanae Ben Abdelouahab, Souad
Mokhtari, Muna Shirwa en Djamila
Abdalla). De regie is in handen van Eli-
ke Roovers.
Toch maar een vraagje over de hijab,
want helemaal eromheen kunnen we
toch niet. Wanneer ging ze hem dra
gen? En waarom? „Ik heb ruim drie
jaar geleden voor de hijab gekozen.
Dat had niets met mijn omgeving te
maken; het was een persoonlijke keus,
voortgekomen uit de behoefte om
meer in overeenstemming met mijn
geloof te leven. Iedere moslima moet
zelf weten of ze er een wil dragen; en
ik wilde het."
El Khattabi omschrijft zichzelf als een
kind van twee culturen. „Allebei mijn
ouders komen uit Marokko. Mijn va
der behoort tot de eerste generatie
gastarbeiders; hij was al vijftig toen ik
geboren werd. Het grappige is, ik heb
me altijd een Zeeuws meisje gevoeld -
en dat voel ik me nog, trouwens. Ik
kijk terug op een heerlijke jeugd, in
Goes en later in Middelburg. Het besef
dat er naast dat Zeeuwse of Nederland
se stukje nog iets was, kwam pas echt
bij me binnen toen een lerares me na
9/11, na Twin Towers, apart nam en
vroeg: wat vinden ze daarvan, bij jou
thuis? Dat was schokkend. Ik had al
leen Nederlandse vriendinnen, ik ken
de destijds naast mijn familie hele
maal geen andere Marokkaanse gezin
nen. Nooit eerder had iemand me het
gevoel gegeven dat er twee werelden
waren waar ik tussen zou moeten kie
zen. Dat wil ik niet en dat hoefik
niet." De Hijabi Monologen zijn haar
eerste kennismaking met de wereld
van het toneel. En hoewel de kennis
making uitstekend bevallen is, ligt
haar hart bij maatschappelijk werk. „Ik
was als kind al actief als WNF-ranger
en op mijn zestiende wist ik: ik wil
met jeugdcriminelen gaan werken.
Iets doen om de wereld een betere
plek te maken en anderen handvatten
bieden om zich te kunnen ontplooien.
Toen ik achttien was, ben ik naar Rot
terdam gegaan om Nederlands recht
te studeren. Later heb ik die studie ge
combineerd met Social Work."
De Hijabi Monologen hebben de afge
lopen weken al haar vrije tijd opge
slokt. „Elke dag om 8.30 stapte ik bin
nen bij UWV in Goes. Om 17.00 uur
nam ik de trein naar Rotterdam voor
de dagelijkse repetities. Die eindigden
om een uur of tien. Rond half twaalf
's avonds was ik dan weer thuis en
kon ik eindelijk mijn bed in. Afgelo
pen zondag was mijn eerste vrije dag
in maanden. Ik heb er volop van geno
ten. Niets anders gedaan dan ontspan
nen en televisieseries kijken. In de
avond heb ik tijd met mijn familie
doorgebracht, heerlijk!"
Dat el Khattabi de tijd vond om naast
haar werk als leerwerkadviseur te acte
ren, mag toch al een wonder heten. De
Goese zet zich als vrijwilliger actief in
voor weeskinderen en internationale
armoedebestrijding. Daarnaast is zij
mede-oprichter en penningmeester
van de 'Al-Ghazali Academie' waar
In de Hijabi Monologen nemen vijf moslima's die een hoofddoek dra
gen (hijabi's) de kijker mee in hun leven.
De teksten zijn ontleend aan de ervaringen van de actrices zelf en ande
re hijabi's, vertaald naar monologen v oor het theater.
Hijabi Monologues komt oorspronkelijk uit de USA. In 2012 werd de ver
taalslag naar Europa gemaakt.
Publiek wordt bij de entree gevraagd naar de verwachtingen van de
voorstelling. Na afloop is in de zaal een nagesprek waarin die naast de
uiteindelijke ervaring gelegd wordt.
Het publiek wordt daarnaast opgeroepen eigen verhalen via de website
van Stage-Z aan te leveren. Aan het eind van de tournee worden de ver
halenschrijvers uitgenodigd voor workshops om hun verhaal voor een
groot publiek toegankelijk te maken. Op deze manier ontstaat een bibli
otheek van verhalen van moslima's die een hijab dragen. Deze worden
uiteindelijk allemaal gebundeld in de Hijabi Monologues Europe.
Zie voor de speellijst: www.stage-Z.nl
klassieke Arabische talen en islamwe-
tenschappen worden gedoceerd. Te
vens is el Khattabi redacteur voor de
website www.wijblijvenhier.nl „Me
zelf ontwikkelen en zinvol werk ver
richten zijn persoonlijke doelstellin
gen. Ik wil bruggen bouwen", zegt el
Khattabi, „vooringenomenheid wegne
men."
De Hijabi Monologen passen ook in
die visie. „Eén van de mensen die voor
de website schrijft, maakte mij erop at
tent dat het project naar Nederland
kwam. In eerste instantie was het al
leen de bedoeling dat mijn gezicht ge
bruikt werd voor de poster. Toen be
dacht ik me dat het best leuk zou zijn
om auditie te doen. Ik had weliswaar
nog nooit op de planken gestaan, maar
in mijn werk geef ik regelmatig presen
taties. Ik had me goed voorbereid en
na drie auditierondes kreeg ik te ho
ren dat ik was aangenomen. Ik ben
trots dat ik onderdeel uit mag maken
van iets dat een maatschappelijk be
lang dient en kan samenwerken met
mensen die 100 procent toegewijd
zijn."
Donderdag 13 november was de
try-out, een dag later de première in
Theater Zuidplein in Rotterdam. „Ik
had wat last van gezonde spannings
kriebels, maar kon het goed verbergen.
Bij de première stond ik voor een paar
honderd man, op de Special Night de
vijftiende eveneens. Alle drie de voor
stellingen waren uitverkocht. Inmid
dels is het aantal voorstellingen al uit
gebreid vanwege de grote publieke be
langstelling. Helaas, Zeeland blijft ach
ter; daar heeft geen enkel theater de
voorstelling nog geboekt."
Mede daarom was het voor de Zeeuw
en - en haar eigen collega's bij UWV -
een complete verrassing toen el Khat
tabi woensdag 12 november met twee
andere actrices aan tafel verscheen bij
het VARA-programma Pauw. „De zon
dag ervoor was ik al bij IKONHUIS. Ik
denk dat Pauw het daar opgepikt
heeft."
Ook nu had el Khattabi weinig last
van plankenkoorts. Toen Pauw een op
merking maakte die dubbelzinnig kon
worden opgevat, diende de Zeeuwse
hem direct van repliek. „Alles bij el
kaar vond ik het een heel positieve er
varing", blikt ze terug. „Het smaakt
naar meer. Misschien heeft Omroep
Zeeland nog een nieuwe verslaggeef
ster nodig", lacht ze. „Mensen om mij
heen vinden het heel bijzonder dat ik
dit doe, maar ik ben er zelf heel nuch
ter onder."
Zoals het een Zeeuwse betaamt.
'Mijn hoofddoek is
mijn eigen keuze'
door Ondine van der Vleuten
