Parkeren
in natuur
gaat geld
kosten
Persieing, jihadganger, tinderen:
wat wordt het Woord van het Jaar?
Lammily, het realistische
VOGELGRIEP
4 IN HET NIEUWS
Pluimveesector
bestaat uit vele
schakels. Dat
maakt de sector
kwetsbaar als er
vogelgriep is.
„Als uit de proef blijkt dat we
daardoor meer budget krijgen
voor het aankopen, beschermen
en onderhouden van natuurgebie
den, voeren we de maatregel mo
gelijk op meer terreinen in", zegt
Marlous van 't Pad Bosch van Na
tuurmonumenten.
In een enquête onder 43.000 le
den en niet-leden van Natuurmo
numenten, waarvan de resultaten
gisteren zijn bekendgemaakt,
toont driekwart zich bereid mee
te betalen aan evenementen en ex
cursies in de natuur. De animo
om een parkeerkaartje te kopen
in een natuurgebied is duidelijk
minder. Slechts 40 procent is
voorstander. Waarom dan toch
doorgaan met de proef? „Dat 40
procent voor is, betekent niet dat
60 procent tegen is", legt de
woordvoerster uit. „Bovendien
was de enquête geen referen
dum."
Natuurmonumenten weet nog
niet in welke gebieden ze de
proef gaat houden en hoeveel het
parkeren kost. Begin april moet
dat duidelijk zijn. Daarnaast is de
vereniging van plan parkeergeld
te vragen bij grote evenementen.
Andere natuurbeschermingsorga
nisaties volgen het voorbeeld van
Natuurmonumenten vooralsnog
niet. „Als je die maatregel invoert,
moet je fors investeren in parkeer
automaten. En ook de kosten van
handhaving kunnen oplopen",
zegt Hans Visser van het
Zuid-Hollands Landschap.
Staatsbosbeheer wijst op het risi
co dat mensen hun auto's op een
paar honderd meter afstand van
parkeerterreinen neerzetten, om
dat ze geen parkeergeld willen be
talen.
WAGENINGEN - Kip is het meest
complexe stukje vlees. Voor een
kipfiletje in de winkel ligt, zijn er
zo'n veertig verschillende bedrij
ven aan te pas gekomen.
Het leven van een kip begint bij
een vermeerderingsbedrijf, dat be
vruchte eieren produceert. Die
worden uitgebroed op een ander
bedrijf- een broederij. Eenmaal
uit het ei, gaat het eendagskuiken
naar een onderneming waar het
wordt vetgemest. Leghenkuikens
maken voor ze hun eindstation
bereiken, nog een extra tussen
stop: zij gaan eerst naar een opfok-
bedrijf, waar ze blijven tot ze eie
ren leggen. Pas dan verhuizen ze
naar een leghennenhouderij.
Bij de productie van eieren en kip
penvlees hebben ook voerleveran-
ciers, mesttransporteurs, dieren
artsen, vangploegen, slachterijen
en tientallen andere partijen een
rol. „De pluimveehouderij bestaat
uit veel gespecialiseerde, strak op
elkaar afgestemde schakels", ver
klaart pluimvee-econoom Peter
van Home van LEI Wageningen.
Doordat bedrijven
zo afhankelijk zijn
van elkaar,
blokkeert direct
het hele systeem
„Dat werkt efficiënt als alles goed
gaat. Maar bij een calamiteit, zoals
deze uitbraak van vogelgriep,
stort het systeem in elkaar."
Om te voorkomen dat de vogel
griep zich verder verspreidt, mo
gen er geen nieuwe kippen bij ko
men in Nederland. Stallen die
leeg zijn, blijven voorlopig leeg.
De komende drie weken mogen
geen nieuwe eendagskuikens
naar vleeskippen- en leghennen-
houders worden vervoerd. Een lo
gische maatregel, zegt Van Horne.
„Maar doordat de bedrijven in de
sector zo afhankelijk zijn van el
kaar, blokkeert direct het hele sys
teem. Het fokverbod leidt daar
door snel tot grote economische
schade."
Niet alleen boeren die met lege
stallen zitten, lopen inkomsten
mis. Ook de kraamkamer van de
pluimveehouderij wordt hard ge
troffen. Broederijen blijven zitten
met hun eendagskuikens en
broedeieren. Die mogen nog wor
den geëxporteerd, maar het is de
vraag of andere landen op eieren
en kuikens uit een vogelgriepge-
bied zitten te wachten. Als dat
niet zo is, worden de kuikens ver
gast. Ondertussen gaan vermeer-
deringsbedrijven noodgedwon
gen door met de productie van be
vruchte eieren. Want veehouderij
en zijn geen fabrieken die je kunt
stilleggen. Van Horne: „Op een ge
middeld vermeerderingsbedrijf lo
pen 25.000 kippen rond die door
hanen worden bevrucht. Die die
ren eten gewoon door. Als daar
geen inkomsten tegenover staan,
loopt de schade voor zo'n bedrijf
op tot 30.000 of 40.000 euro per
week." CNV Vakmensen pleitte
er gisteren voor dat bedrijven in
de pluimveesector die schade on-
UTRECHT - Wordt het 'juichpak',
'stroopwafelpiet' of'jihadganger'?
Het einde van het jaar komt in
zicht en dus worden er weer
Woorden van het Jaar gekozen.
Vandaag maakt Van Dale de short
list bekend. Wat zijn volgens taal
kundigen de kanshebbers?
Raymond Noë,
Genootschap Onze Taal:
,,'MHi7-ramp', 'ebola' of'jihadgan
ger' zijn woorden die het jaar ken
merken. 'Persieing' is alweer ver
dwenen, maar in juni doken er al
lerlei foto's op van mensen die
een snoekduik maakten, naar het
doelpunt van Robin van Persie op
het WK voetbal. Anders mis
schien 'tinderen' (daten via de
app Tinder), 'stemfie' (selfie tij
dens het stemmen), 'uitcheckfile'
(de rij om uit te checken op trein
stations) of'iban' (het nieuwe,
langere rekeningnummer)."
Frits Spits, presentator
'De Taalstaat' (Radioi):
„Ik heb twee woorden: 'per
sieing', omdat dat zo'n ongeloof
lijk doelpunt was van Van Persie.
Dat gingen mensen nadoen. En
'rampvlucht', hoewel ik het liever
'aanslagvlucht' noem. MH17 was
een vreselijk ongeluk waar heel
Nederland bij betrokken was."
Vivien Waszink, Algemeen
Nederlands Woordenboek:
„Ik moet denken aan 'loomen', de
rage onder kinderen om armband
jes te maken van elastiekjes. Het
'deurmatmoment' is dit jaar op
nieuw actueel. Het is het moment
dat de blauwe envelop van de Be
lastingdienst op de mat valt. Van
wege de naheffing wordt dat mo
ment nu gevreesd. Ook is 'terug-
pinnen' tegenwoordig mogelijk:
als je een product terugbrengt,
krijg je het geld teruggestort op je
rekening."
Kipketen efficiënt en
Natuurmonumenten maakt
later bekend waar er een
experiment komt met
betaald parkeren
door Hans Heijt
'S GRAVELAND - Natuurmonumen
ten gaat als experiment parkeer-
geld vragen in drie natuurgebieden
waar veel recreanten komen.
door Annemieke van Dongen
Peter van Horne,
pluimvee-econoom
door Freke Remmers
i Lammily, een pop met geloofwaardige lichaamsmaten, foto Lammily.com/HH
