Makkelijk
fraude bij
migranten
66 Ik snap heel goed
dat elk incident
emotie oproept,
ik wil dat niet
wegpraten
ECONOMIE 15
ARBEIDSMARKT
interview Misstanden rond arbeids
migranten zijn vaak incidenten,
meent SER-voorzitter Hamer.
DEN HAAG - De regels voor tijde
lijk arbeidskrachten uit EU-lan-
den laten te veel ruimte over voor
fraude. Dit kan oneerlijke concur
rentie met Nederlandse bedrijven
in de hand werken.
Zo is nu onvoldoende duidelijk
wat 'tijdelijk' precies is. Ook kun
nen buitenlandse bedrijven hun
loonkosten van in Nederland ge
detacheerde werknemers druk
ken door reis- en onkostenvergoe
dingen uit te betalen als loon.
Hierdoor zijn zij relatief goed
koop.
Dat stelt de Sociaal Economische
Raad (SER) in een conceptadvies
dat vandaag verschijnt. De raad
adviseert het kabinet om de zoge
noemde detacheringsrichtlijn op
een aantal punten aan te scher
pen. Dat is noodzakelijk om een
'gelijk speelveld' te creëren voor
Nederlandse ondernemingen en
die uit andere EU-landen.
De SER signaleert meer zwakke
plekken. Zo mogen buitenlandse
gedetacheerden nu twee jaar lang
premies betalen in hun land van
herkomst. Maar of de afdracht wel
plaatsvindt, is nauwelijks te con
troleren.
Volgens de SER is arbeidsmigra
tie 'een gegeven'. „Nederland kan
zich niet afsluiten van de wereld
en moet dat ook niet willen." De
behoefte aan kennismigranten is
onverminderd hoog.
DEN HAAG - Wie arbeidsmigratie
zegt, denkt aan: overlast door mi
granten in achterstandswijken,
uitbuiting, misbruik van uitkerin
gen, verdringing van Nederlandse
werknemers. Minister Lodewijk
Asscher (Sociale Zaken, PvdA)
sprak vorig jaar zelfs over Code
Oranje. De beeldvorming rond ar
beidsmigratie, constateert de SER
in een vandaag verschenen con-
ceptadvies, is negatief. Een actie
plan is nodig om 'eerlijke arbeids
mobiliteit in Europa te bevorde
ren'. Maar de nieuwe voorzitter
van de SER, oud-PvdA-fractie-
voorzitter Mariëtte Hamer, zal As-
schers alarmerende woorden over
arbeidsmigranten niet herhalen.
Was hij te zwartgallig?
„We willen de zorgen die mensen
hebben absoluut niet bagatellise
ren. We begrijpen dat die bestaan.
We komen uit een economische
crisis, er zijn ineens veel Polen bij
gekomen, er is onvoldoende hand
having van de regels. Maar je kan
niet in z'n algemeenheid stellen
dat er sprake is van verdringing
van Nederlandse arbeidskrachten.
Het verschilt per sector en regio.
Op veel plekken gaat het goed, op
een aantal niet, zoals in de trans
portsector. Wij hebben vooral zor
gen over tijdelijke arbeidskrach
ten, bijvoorbeeld via uitzendbu
reaus of detacheringen. Mensen
hoeven er niet wakker van te lig
gen, maar er zijn wel dingen die
moeten verbeteren."
Zoals?
„De handhaving. Sinds de komst
van de Polen is er veel beleid ont
wikkeld om ervoor te zorgen dat
iedereen zich aan de regels houdt,
ook vanuit Europa. Minister As
scher is bezig met de aanpak van
schijnconstructies. Er zijn nu vol
doende wetten om uitwassen, on
eerlijke concurrentie of uitbui
ting tegen te gaan. Maar die regels
moeten wel nageleefd worden.
Dat is belangrijk, ook om mensen
gerust te stellen. Je wilt dat het
eerlijk gaat. Een ander punt is de
detacheringsrichtlijn. Die moet
veranderen. Mensen worden tijde
lijk uitgezonden voor klussen in
Nederland. Maar wat is tijdelijk?
Dat is te vaag omschreven. Er zijn
allerlei constructies om onder de
regels uit te komen, via postbusfir
ma's bijvoorbeeld. De regeling
biedt teveel ruimte voor fraude."
Vindt u dat de discussie over
arbeidsmigratie teveel op basis van
emoties en incidenten plaatsvindt?
„Ik snap heel goed dat elk inci
dent emotie oproept, ik wil dat
niet wegpraten. Maar het helpt
wel om te weten of het inciden
ten zijn of dat er structureel iets
mis is. Wij denken dat het vaak
gaat om incidenten. Maar als je
die niet aanpakt, loop je het risico
van een race to the bottom."
Het kabinet moet een 'vertrouwens-
offensief in gang zetten, adviseert de
buitenlandse krachten inburge
ren."
Voor kennismigranten en EU-onder
danen geldt geen inburgeringsplicht
„Je kan daar geen algemene richt
lijn voor opstellen, zo van ieder
een moet dit of dat. Zie het als
een oproep aan werkgevers en
werknemers om er zelf voor te
zorgen. Betere inburgering kan
wantrouwen wegnemen. Boven
dien: mensen functioneren beter
als ze de taal kennen. Nu zie je bij
bedrijven autochtonen vaak hier
zitten en arbeidsmigranten daar."
Hoe ziet de arbeidsmarkt er in de
toekomst uit? Komen er nog veel ar
beidsmigranten onze kant op?
„Dat is moeilijk te voorspellen.
We weten er te weinig van. De
technologische ontwikkelingen
gaan razendsnel, er is de discussie
over robotisering. De vergrijzing
in landen als Roemenië en Polen
maakt de kans weer kleiner dat
mensen hiernaartoe komen. We
hopen dat er aan de hand van on
ze voorstellen meer evenwicht op
de Europese arbeidsmarkt komt.
Dan wordt het fenomeen arbeids
mobiliteit iets positiefs, waar ie
dereen van profiteert."
SER. Hoe doe je zoiets?
„Het gaat er om dat mensen het
vertrouwen krijgen dat alle werk
nemers gelijk worden behandeld
en niemand wordt achtergesteld.
Er ligt een taak voor alle Europese
lidstaten om te zorgen voor
een gelijk speelveld. Daarnaast
moet iedereen weten wat zijn
rechten zijn, zodat je daar ook aan
spraak op kan maken. En verder
pleiten wij ervoor dat tijdelijke
WOENSDAG 19 NOVEMBER 2014
Hamer wil vertrouwen in
arbeidsmigratie terugbrengen
Poolse arbeiders oogsten bloemkolen in Noord-Limburg, foto Flip Franssen/HH
door Sandra Donker
Mariëtte Hamer, voorzitter SER
