Zeeuwse techniek op komeet 67P
2027 af
'Netwerk
ZEELAND 19
In Middelburg werden zondag voor de
17e keer Zeeuwse verkeersslachtoffers
herdacht. Dit jaar vielen al 25 doden.
KIJKDAGEN
VEILING
MIDDELBURG - Driehonderd-
tweeënveertig namen. Slachtof
fers op de Zeeuwse wegen, dan-
wel provinciegenoten die de afge
lopen jaren elders in het verkeer
om het leven zijn genomen. Veel
al jonge mensen: 23 jaar, 26,16,24,
19,23,11,20,17,32,7,41,18, 24 en
5,18,56,34, 81,36 21,23, bijna 3
jaar...
Hun namen worden opgenoemd
en geprojecteerd op een inmid
dels te klein televisiescherm tij
dens de jaarlijkse herdenkingsbij
eenkomst in Middelburg. Voor ie
der van hen gaat een witte roos in
een vaas. Het boeket wordt te
zwaar voor één man om weg te
dragen. Een knikje, een blik in el-
kaars ogen, of even een kneep in
de hand, nabestaanden zoeken in
hun emotie steun bij elkaar en lot
genoten.
Sommigen zijn zo moedig om
hun verhaal achter de microfoon
te vertellen. Zoals de zes van de
landelijke contactgroep Broers en
Zussen. Michel Graefschepe, die
zijn broertje Maarten vier jaar ge
leden heeft verloren. „Samen", zo
pakt hij de zaal vol lotgenoten bij
de hand, „samen hebben we een
unieke band." Dan breekt zijn
stem. Michel snikt, haalt nog eens
diep adem. „O ja broertje. Ik moet
je nog iets vertellen. Volgend jaar
word jij de trotse oom van mijn
zoon." Het verdriet is collectief.
Wanneer Renske haar broer Rom-
ke in herinnering roept, blijkt de
gedachte aan zijn gemis direct on
verdraagbaar. Minuten later weet
ze zich te herpakken en neemt de
lotgenoten aan de hand. Niemand
heeft meer droge ogen.
Herdenkingsbijeenkomsten als de
ze vormen een onderdeel van het
verwerkingsproces, zegt directeur
Slachtofferhulp Nederland Victor
Jammers. „Om emoties met el
kaar te delen. Ook om te accepte
ren wat er is gebeurd. Maar vooral
om niet te vergeten.
Jammers memoreert dat er dit
jaar al weer 25 doden in het
Zeeuwse verkeer te betreuren
zijn, reeds 8 meer dan in 2013. Al
leen al zes van hen vielen in de
derde week van september, van
wie twee in de reeks kettingbot
singen in dichte mist op de A58.
Dat geeft deze zeventiende bijeen
komst een extra lading.
Aan weerszijde van het podium
in de bovenzaal van het Van der
Valkhotel staan twee lange wan
den vol foto's. Kinderen, broers,
zussen, vaders, moeders. Eeuwig
lachend kijken ze het publiek in.
Barbara de Vries, zus van Sjaak
Hommel: „Het verdriet slijt, maar
het gemis wordt steeds meer."
In de Philae zit een minilaborato-
rium met chromatografie kolom
men uit Middelburg. Deze kolom
men van Agilent Technologies
kunnen exact nagaan welke stof
fen zich in de materie van de ko
meet en in de 'lucht' op de ko
meet bevinden.
Het bedrijf van managers Aryan
Wassink en René Wabeke was al
ruimschoots voor de lancering in
maart 2004 van het ruimteschip
Rosetta door de Franse tak van de
Europese ruimtevaartorganisatie
ESA benaderd. Of ze chromatogra
fie kolommen konden maken die
specifieke onderzoeken voor ESA
konden doen en die bestand zijn
tegen de uitzonderlijke omstan
digheden die zich voordoen in de
ruimte. Agilent Technologies is
een van de weinige bedrijven in
de wereld die aan die vraag kan
voldoen.
ESA is bijvoorbeeld erg geïnteres
seerd in de aanwezigheid van ami
nozuren, belangrijke bouwstoffen
voor eiwitten, op de komeet. Er
zijn verschillende soorten amino
zuren en met behulp van de Mid
delburgse kolommen kan worden
nagegaan hoeveel er van een be
paald type aminozuur aanwezig
is. Daaruit kunnen conclusies ge
trokken worden over de oor
sprong van ons zonnestelsel en
het leven op aarde.
De tien jaar durende reis naar de
komeet is overigens niet het eni
ge ruimtevaartproject waar Agi
lent Technologies uit Middelburg
bij betrokken was. In 2013 landde
de Marsverkenner Curiosity op
Mars en ook daarin zaten chroma-
tografen uit Middelburg, vertellen
Wabeke en Wassink.
De huidige onduidelijkheid over
de juiste positie van de Philae na
de landing op de komeet heeft
ook consequenties voor de analy
se onderdelen uit Middelburg en
voor het vervolg van de ruimte
missie.
Wassink: „Als de batterijen het
blijven doen, blijft alles doorgaan.
Valt de stroom uit, dan houden
de onderzoeken ook op." De resul
taten worden niet naar Middel
burg doorgestuurd. „We hebben
geen directe lijn met de ESA. We
weten nu niet meer dan wat via
de krant of de televisie tot ons
komt."
De verdere natuurontwikkeling
vormt een cruciaal onderdeel in
het bestedingsplan Natuur en Vi
taal Platteland 2015. Andere be
langrijke pijlers uit dat plan zijn
(agrarisch) natuurbeheer, bescher
ming en natuurherstel. Maar ook
de beleving van die natuur moet
worden geborgd, vindt het colle
ge. De doelstelling is dat 80 pro
cent van de gebieden toegankelijk
is en er ook wordt bijgedragen
aan wandelnetwerken, boeren
landpaden, het Nationaal Park
Oosterschelde en samenwerking
met de VW Zeeland.
Door de decentralisatie van het
Rijksbeleid is de provincie volle
dig verantwoordelijk geworden
voor het natuurbeleid binnen
haar grenzen. Het college wil daar
voor met dit beleidsplan 19,9 mil
joen euro uittrekken. Iets minder
dan de helft van die investering
komt uit de Rijksbijdrage in het
provinciefonds. De resterende
10,2 miljoen moeten uit eigen zak
komen en van bijdragen van der
den.
Of dat ook echt kan, hangt deels
af van de uitkering van het aande-
lendividend Delta. GS memore
ren in hun voorstel aan Provincia
le Staten fijntjes dat ze nog geen
rekening hebben gehouden met
de opeenvolgende winstwaarschu
wing die het energiebedrijf on
langs liet uitgaan.
Wat de aanleg van nieuwe natuur
gebieden betreft, wordt volgend
jaar in ieder geval nog flink op de
rem getrapt. Projecten die al in de
'pijplijn' zitten, worden nog afge
rond, maar daarnaast zal 'zeer te
rughoudend worden omgegaan
met de verdere realisatie', aldus
GS. Op die terughoudendheid is
herhaaldelijk gehamerd door ver
antwoordelijk gedeputeerde Carla
Schönknechts eigen WD-fractie.
Eén van de grotere uitdagingen
ligt volgens het college in het agra
risch natuurbeheer, dat wordt her
zien. 'Verbreding van de natuur'
en betaalbaar houden van het be
heer staan daarbij voorop.
MAANDAG 17 NOVEMBER 2014
I Meer dan driehonderd nabestaanden, hulpverleners en anderszins betrokkenen kwamen zondag in Middelburg naar de zeventiende herdenkingsbijeen
komst van Zeeuwse verkeersslachtoffers, georganiseerd door Slachtofferhulp, foto's Ruben Oreel
door René Schrier
MIDDELBURG - De verrichtingen van
komeetlander Philae op komeet
67P worden aan de Herculesweg in
Middelburg met meer dan normale
belangstelling gevolgd. In de lander
op de komeet staat namelijk appa
ratuur met essentiële onderdelen
afkomstig van Agilent Technolo
gies, het voormalige Chrompack te
Middelburg.
door Marcel Modde
MIDDELBURG - De provincie wil
voor 2027 nog ruim 1100 hectare
nieuwe natuur realiseren. Daarmee
is het Natuurnetwerk Zeeland
(voorheen de Ecologische Hoofd
structuur) af, aldus Gedeputeerde
Staten.
Bestedingsplan Natuur en
Vitaal Platteland 2015 Zee
land vergt een investering
van 19,9 miloen euro.
KUNST EN ANTIEK
22, 23 en 24 november
van 13u tot 17u
Houtkaai 9, Middelburg
www.middelburgsveilinghuis.nl
342 rozen met een naam ÏSL
