Vervoersverbod en ophokplicht Is vogelgriep gevaarlijk
i
4 IN HET NIEUWS
RECHTER MARIEKE POST
interview Hoe pak je kindermishandeling en huiselijk geweld aan?
Hoge strafeisen door OM hebben geen effect, zegt rechter Marieke Post.
Rechters zijn helemaal niet
blij met de harde aanpak
van huiselijk geweld en
kindermishandeling door
het Openbaar Ministerie
(OM). „Huiselijk geweld
komt nooit uit de lucht
vallen", zegt Marieke Post, strafrechter in
Arnhem. „Er zitten altijd problemen ach
ter. Grote problemen vaak. Bij de dader,
maar soms ook bij het slachtoffer. Dat
vraagt om een brede aanpak. Hard straffen
is niet altijd de oplossing."
Het OM organiseerde afgelopen vrijdag the
mazittingen waarbij tientallen verdachten
van huiselijk geweld tegelijkertijd voor de
rechter kwamen. De strafeisen waren
meestal fors. Post is niet enthousiast over
de 'bombarie' waarmee het OM deze the
mazittingen organiseert.
Net als de Raad voor de Rechtspraak - het
overkoepelende orgaan van alle rechtban
ken en gerechtshoven in Nederland - is
Post kritisch. Ze vindt het nodig om haar
kant van het verhaal te vertellen. „Het straf
recht is niet een vorm van reclame om kin
dermishandeling en huiselijk geweld te
voorkomen."
Wat is uw probleem met de themazittingen
van het OM?
„Vooropgesteld: het is goed om de bewust
wording rond kindermishandeling te ver
groten. Niet alleen mishandeling door
ouders, maar ook het effect op kinderen als
ouders elkaar mishandelen. Maar er is ook
een keerzijde. Voor een verdachte is het
niet fijn in de mediabelangstelling te staan.
Zeker bij huiselijk geweld kan die aandacht
de privacy behoorlijk schaden. Het is heel
moeilijk om weer goed contact met de fa
milie op te bouwen als de hele omgeving
weet wat er gaande is."
„Daarnaast moet je als rechter oog hebben
voor alle belangen, óók die van de verdach
te. Ik snap de emoties die huiselijk geweld
vaak oproept, maar de rechter mag zich
niet alleen door die emoties laten leiden.
En een harde aanpak is niet altijd de beste
aanpak."
Waarom niet?
„Een zware straf is vergeldend. Maar dat
lost het probleem niet op. Bij huiselijk ge
weld wordt nu bijvoorbeeld mediation uit
geprobeerd. Dan kun je in een vroeg sta
dium voorwaarden verbinden aan het ge
drag van de dader. Ook kan ik als rechter
een voorwaardelijke straf opleggen. Met bij
zondere voorwaarden: dan komt er een
hulpverlener thuis over de vloer, die be
spreekbaar maakt wat er aan de hand is.
Ook krijgt iemand dan bijvoorbeeld thera
pie om te leren omgaan met emoties, het
verleden een plek te geven of hulp bij het
afkicken."
Dat klinkt als een softe aanpak.
„Mensen die we hard straffen, zien we va
ker terug in de rechtszaal. Ik vind dat niet
zielig, maar de samenleving is daarmee
niet geholpen. Als mensen naar de ge
vangenis moeten en daardoor hun baan ver
liezen, belanden ze van de regen in de
drup."
Wat zit er achter huiselijk geweld?
„Het zijn meestal ouders die onmachtig
zijn problemen in hun leven op te lossen.
Dat zijn financiële problemen, maar ook re-
Sinds ik zelf
moeder ben, gaan
dit soort zaken mij
niet in de koude
kleren zitten
lationele problemen. De relatie loopt niet
lekker en daders weten dan niet hoe ze an
ders dan met geweld moeten reageren
Soms omdat ze zelf vroeger geweld meege
maakt hebben. Want als je dat ziet als
kind, ben je beschadigd voor de rest van je
leven. „Onmacht is iets wat je bij veel men
sen terugziet. Ze willen geen geweld toe
passen, maar ze weten niet hoe ze het an
ders kunnen oplossen."
Kunt u een voorbeeld noemen?
„Lang geleden heb ik een echtpaar op zit
ting gehad. Ze hadden meerdere kinderen
en mishandelden die al van jongs af aan.
Waarom deden ze het? Eigenlijk zagen ze
geen andere manier om de controle thuis
te behouden. De vader zei tegen mij dat als
hij het opnieuw kon doen, hij het niet zo
zou hebben gedaan. Hij brak. Zijn kinde
ren waren uit huis geplaatst. Dat was tijde
lijk, ze zouden wel weer teruggaan. Ik
vraag me nog altijd af hoe het nu met ze
gaat. Maar als ik het eindoordeel heb ge
sproken, is het klaar. We hebben geen sys
teem om te volgen wat er daarna gebeurt.
Dat vind ik ook niet erg. Bij elke zaak be
gin je weer opnieuw."
U bent zelf moeder. Is het lastig om uw
emoties uit te schakelen?
„Zeker bij een zaak van ernstige kindermis
handeling lopen de emoties sneller op. Dat
geldt niet alleen voor mij als rechter, maar
voor iedereen die in de rechtszaal zit. Sinds
ik zelf moeder ben, gaan dit soort zaken
mij niet in de koude kleren zitten. Als ik
een zaak voorbereid en lees wat een kind is
overkomen, doet dat altijd wat met me.
Zo'n kind wil je beschermen, maar daar is
het dan al te laat voor."
„Uiteindelijk bekijk ik een zaak volgens de
strafrechtelijke stappen die ik moet ne
men, daarvoor ben ik opgeleid. En dat lukt
ook Tijdens een zitting benoem ik wat er
allemaal in een gezin is gebeurd en wat de
ingrijpende gevolgen daarvan zijn. Maar ik
zeg dan niet wat dat mij persoonlijk doet.
Dat is niet mijn rol."
WERK- EN CELSTRAFFEN
Dat heeft staatssecretaris Sharon
Dijksma van Economische Zaken
gisteren bekendgemaakt. Een dag
eerder bleek bij een reguliere con
trole dat er op de boerderij in de
Utrechtse plaats een voor gevogel
te zeer besmettelijke variant van
vogelgriep heerst. Hetzelfde virus
- type H5N8 - dook eerder deze
maand al op in Duitsland.
Het ministerie heeft gisteren om
11.30 uur voor heel Nederland een
vervoersverbod afgekondigd voor
gevogelte, eieren, mest en ge
bruikt strooisel. Het verbod geldt
voor maximaal 72 uur. Tijdens die
periode geldt ook een ophok
plicht voor pluimvee en een jacht-
verbod op alle dieren. In een zone
van ruim 10 kilometer rond de ge
troffen kippenboerderij is het ver
voersverbod dertig dagen van
kracht. Binnen dat gebied liggen
zestien andere pluimveebedrij-
ven. „De komende dagen zijn er
op gericht de oorsprong van het
virus te achterhalen en versprei
ding te voorkomen", aldus het mi
nisterie.
Pluimveehouders zijn 'verrast en
geschokt' door de plotselinge uit
braak van de besmettelijke vogel-
griepvariant. Eric Hubers van land
bouworganisatie LTO: „Het komt
voor ons als het ware uit de lucht
vallen." Hij spreekt van een 'heel
zorgelijke situatie' en hoopt dat er
snel duidelijkheid komt over de
herkomst van het virus.
In 2003 werd Nederland hard ge
troffen door de vogelpest (H7N7).
Op 1349 pluimveehouderijen wer
den toen 30,7 miljoen kippen, kal
koenen en eenden gedood. Negen
tien mensen die bij het ruimen
van de dieren waren betrokken,
raakten besmet. Een dierenarts uit
Rosmalen overleed eraan. Zo ver
zal het nu niet komen, verwacht
viroloog Ab Osterhaus. „Destijds
was Nederland slecht voorbereid
op een uitbraak. Nu lagen de draai
boeken klaar en zit de overheid er
bovenop." Na 2003 dook het vogel
griepvirus met enige regelmaat op
en kon de besmetting worden be
perkt tot enkele bedrijven. Het ver
voersverbod voor pluimvee en eie
ren heeft nog geen gevolgen voor
het aanbod van die producten in
de winkel. Volgens het Centraal
Bureau Levensmiddelen hebben
supermarkten genoeg voorraden
om 72 uur te overbruggen.
5 vragen over
vogelgriep
Vogelgriep of aviaire influen
za komt in veel varianten voor. Er
bestaan milde, zogenoemde laag-
pathogene varianten, en gevaarlij
ke, zeer besmettelijke versies, de
hoogpathogene virussen. Het
type H5N8, dat zaterdag werd aan
getroffen op een kippenboerderij
in Hekendorp, is hoogpathogeen.
Voor kippen is het dodelijk.
Er is sprake van (klassieke) vogel
pest wanneer veel vogels tegelij
kertijd besmet raken met een ge
vaarlijke variant en doodgaan.
Trekvogels, vooral wilde een
den, dragen milde varianten van
het virus bij zich zonder daar ziek
van te worden. Vogels kunnen
het virus bijvoorbeeld aan elkaar
doorgeven via ademhaling, oog-
vocht en mest. Kippen en kalkoe
nen zijn het meest gevoelig voor
besmetting. Ook mensen en han
delstransporten kunnen het virus
verspreiden. Reizigers doen dat
kan soms al via een restje vogel
poep onder hun schoenen.
'Zware straf helpt niet
tegen meppende ouders'
door Peter Winterman
foto Koen Verheijden/HH
Marieke Post, strafrechter
Vandaag begint de Week van
Kinderen Veilig, bedoeld om
kindermishandeling onder de
aandacht te brengen.
In aanloop naar deze week
hield het OM afgelopen vrij
dag themazittingen.
DEN HAAG - Het vogelgriepvirus dat
zaterdag is ontdekt op een kippen-
boerderij in Hekendorp, is alleen
bij direct en intensief contact met
zieke dieren besmettelijk voor de
mens. Een besmetting zal vaak lei
den tot milde griep.
Er geldt sinds gisteren - voor 72
uur - een landelijk vervoersver
bod voor pluimvee, ander gevogel
te, eieren en mest. Reden: een
voor vogels besmettelijke griep.
Wat is vogelgriep?
Hoe verspreidt de griep zich?
