Zwarte
Piet: alle
maten en
varianten
66 Ik wil laten zien
wat de gevolgen
van misdaad zijn.
Dat werkt beter
in een roman
26 DIZZIE
Dizzieni
interview Een bizar
verhaal. Stefan Thun-
berg is de broer van
een bende bankover
vallers. Anders Ros-
lund kreeg als journa
list met die club te
maken. „Het abnor
male werd normaal."
Boeken die opvallen
ontdekken en delen
NS
PUBLIEKS
PRIJS
NS Publieksprijs:
stemmen kan nog
Is Philip Huff een
soort Gerard Reve?
Hoe kijken schrijvers van sinter
klaasboeken tegen Zwarte Piet
aan? Robert Vuijsje gaat het verst.
Niet zo gek, want de zelfbenoemd
leidsman in de multicultuur was
één van de mensen die de discus
sie over de kleur en de rol van de
naaste medewerker van Sint Nico-
laas aanslingerde. Dus davert zijn
boek Alleen maar stoute kinderen in
volle vaart naar de slotvraag:
'Weet je wat ik niet snap? Waar
om zijn niet alle Pieten kleuren-
pietjes'. Een ouderwetse moraal-
vertelling in een nieuw jasje. Als
je niet tot het kamp van Vuijsje
behoort, irriteert het al snel. Maar
het boek is erg leuk geschreven.
En nog veel leuker geïllustreerd.
Marcel van Driel kan het in het
midden laten: in Trippel trappel die-
rensinterklaas gaat het
over dieren. Sinterklaas
speelt een bijrol, zijn
Pieten eveneens en
door wat handig met
de belichting om te
gaan, blijft hun kleur
in het ongewisse. Die-
rensinterklaas is het
boek van de film: leuk
verhaal, vlot geschre
ven, fraai geïllustreerd.
Ervaren schrijvers Paul
Passchier en Thedo Kei
zer brengen de beken
de Sinterklaasliedjes Trippel trappel
dicht bij de moderne dierensinterklaas
jeugd. Op een geweldi- Marcel van Driel
ge wijze, met respect Leopold
voor de traditie. Hun 14,99 euro
overtuiging is dat aan
passing van de liedjes Sinterklaasje kom
meteen de angel uit de maar binnen met
Pietendiscussie haalt. je Piet
Want juist in de liedjes Paul Passchier en
krijgt Zwarte Piet een Thedo Keizer
knechtenrol en wordt Ploegsma
hij neergezet als een 14,99 euro
boeman. Hun liedtek
sten verdienen de serieuze aan
dacht, ook van hen die vinden dat
Piet zwart hoort te blijven. Wat
maakt het uit als voortaan niet
meer de knecht staat te lachen op
de stoomboot, maar als we zingen
'Kijk, Piet staat te lachen.
Sinterklaasje bonne bonne bonne
hoeft ook niets meer 'in mijn le
ge, lege tonne' te gooien. De gulle
gaven mogen voortaan 'boene,
boene, boene in mijn lege schoe
nen'.
Het is zijn sterkste herin
nering. Stefan Thunberg
beschrijft hoe hij, 19 jaar
en student aan de kunst
academie, het huis van
zijn oudste broer bin
nenliep. „Hij nam me
mee naar de logeerkamer. Tilde een deel
van de vloer op. Ik zag een kluis. Hij pakte
een afstandsbediening. Een ruimte opende
zich. In een kelder die hij onder de kluis
had gebouwd, verborg hij meer dan twee
honderd nieuwe automatische wapens en
zware munitie. Mijn broers hadden ze buit
gemaakt tijdens een overval op een militai
re basis. Ze zouden er bankovervallen mee
plegen. Rijk worden."
Stockholm, een vroege maandagmorgen.
Anders Roslund neemt zijn telefoon op,
hoort dat zijn gasten buiten staan en komt
naar beneden. Hier, in deze hippe wijk in
de luwte van het centrum van Stockholm,
heeft hij zijn 'writers den'. Hier schreef hij
samen met Stefan Thunberg de ongelooflij
ke thriller Made in Stockholm, gebaseerd op
het waargebeurde verhaal over drie broers
die een masterplan bedenken om nooit
meer geldzorgen te hebben.
Niet veel later vormen ze de bende achter
de grootste reeks gewelddadige bankover
vallen uit de Zweedse geschiedenis: de ben
de die bekend zou worden als het Militaire
Verbond, vanwege de militaire precisie
waarmee ze opereerden. Hun band werd
gesmeed toen ze opgroeiden onder het juk
van hun extreem gewelddadige vader. Lukt
het ze hun steeds ambitieuzere plannen
uit te voeren en uit handen van de politie
te blijven?
Een verhaal dat tot de verbeelding spreekt.
Opgetekend door Anders Roslund (53), die
zich na een leven als onderzoeksjournalist
voor de Zweedse televisie op het schrijven
van misdaadromans stortte. „Ik had het ge
voel dat fictie meer impact zou hebben",
zal hij later zeggen. In de boeken die hij sa
men met Börge Hellström schreef, stelt hij
misstanden in de samenleving aan de kaak.
„Ik wil laten zien wat de gevolgen van mis
daad zijn. Dat werkt beter in een roman."
Made in Sweden schreef hij samen met Ste
fan Thunberg (46), bekend van de scena
rio's van onder meer de Wallander-serie en
Van Veeteren op televisie. Een spannend,
goedgeschreven verhaal van dik 700 pagi
na's. Meer dan een pageturner zou het niet
zijn geweest, ware het niet dat Made in Swe
den het levensverhaal is van Stefan Thun
berg.
In het boek plegen Leo, Felix en Vincent,
drie broers, bankovervallen die steeds grim
miger en inventiever worden. Stefan Thun
berg is de vierde broer. Terwijl hij naar de
kunstacademie ging, beraamden zijn
broers de overvallen. En voerden ze uit.
Hoewel Stefan daar niet bij betrokken
werd, wist hij overal van. „Ik wist wat ze
deden, wat hun plannen waren. Hun aan
pak werd steeds grotesker. Ik wist alleen
niet precies waar en wanneer ze zouden
toeslaan."
Als hij naar het huis van zijn oudste broer
ging, vertelt hij, kon hij er zomaar midden
in lopen. „Ik rook het zweet, voelde de
spanning. Ze spraken er ook gewoon over.
Het was alsof ik in een film zat. Mijn
broers waren over een lijn gestapt waar ik
niet overheen kon."
Hij weet nog goed, vertelt hij in alle vroeg
te in het schrijversappartement van An
ders Roslund, die eerste keer. „Ze hadden
een geldtransport overvallen. Alles tot in
detail voorbereid. Alleen hadden ze er geen
rekening mee gehouden dat de geldauto au
tomatisch beveiligd was." Hij beschrijft
hoe hij zag dat zijn oudste broer de glazen
vissenkom in zijn woonkamer vulde met
bankbiljetten. „Onvoorstelbaar." Maar hij
zag ook de teleurstelling. „Ze hadden veel
meer kunnen buitmaken. Het had negen
miljoen Zweedse kronen kunnen zijn."
Die teleurstelling maakte dat hij wist: „Ze
stoppen nieL Ze gaan door tot de 'big hit'.
Of tot ze worden opgepakt." Banken bero
ven zou routine worden. „Het abnormale
werd normaal."
Een uur later staan we voor een troosteloos
flatgebouw in de grijze wijk waar Stefan
Thunberg opgroeide. Hij wijst op een raam
op de verdieping. „Daar ben ik opge-
Dizzie is hét online boekenplatform
van deze krant. Met nieuws, recen
sies, interviews en informatie. Deel je
enthousiasme, schrijf zelf een recen
sie, ontdek of koop een nieuwe titel
en maak een eigen boekenplank aan.
Ca naar Dizzie.nl
NIEUWS
De NS Publieksprijs wordt woens
dag bekend: is het Geachte 'neer M.,
De kraamhulp, Kieft, Debet, Toen ik je
zag, Ventoux of een niet genomi
neerd boek? Je kunt nog stemmen
via www.nspublieksprijs.nl
BLOG
„Een aantal literair recensenten verge
lijkt Boek van de doden van Philip Huff
met werk van Gerard Reve", blogt
Merel Dado. Is het zinvol dat recen
senten verschillende auteurs met el
kaar vergelijken? Kijk op Dizzie.nl
KINDERBOEKEN
door Rob Krabben
VER
MIDDEN
Alleen maar
stoute kinderen
Robert Vuijsje
Leopold
13,99 euro
DICHTBIJ
Je stapt
nóóit uit je
familie
door Marjon Kok
Anders Roslund
