Piss
'3 ~!R
-•■^rS
12 SPECTRUM
buitenland
m
M sir
^lslrTï^'
IK: T r
—lESsn1**
^111
■C&J
feSsQgNihi
131 tpill
if*
Clay Sun (38) woont
op de derde verdie
ping van een ty
pisch Chinees
nieuwbouwapparte-
ment. Meteen ach
ter de voordeur sta
je in de woonkamer, pal ernaast lig
gen de slaapkamers en de badkamer.
Centraal in de kamer staat een zwarte
leren hoekbank en naast de keuken
deur staat een levensechte, porselei
nen hond. „Dit is niet echt mijn stijl",
zegt Sun. In zijn eentje woont hij op
deze Shanghaise compound. Zijn
vrouw Li Hong (33) en dochter Ming
(1) wonen in Beijing, bij zijn schoon
ouders. Omdat Clay zijn baan bij een
ontwerpbureau in Shanghai niet wil
opgeven, neemt hij eens in de twee
maanden de trein naar de hoofdstad.
„Gelukkig heeft China veel korte va
kanties", grapt hij.
Het is naar Chinese begrippen een
beetje vreemd dat een man van 38
nog geen eigen huis bezit. Dat weet
Sun en daarom kocht hij onlangs sa
men met zijn ouders een 'eigen' huis.
Naast een hypotheek had hij namelijk
ook de opbrengst van hun eerste huis
nodig. Het nieuwe huis ligt dichter bij
dat van Li Hongs ouders in het dure
centrum van Beijing. Bij de aankoop
deed Sun iets wat tot nu toe onmoge
lijk was: hij onderhandelde. En het
lukte zowaar een paar procent van de
prijs af te krijgen.
In de 70 grootste Chinese steden daal
de de huizenprijs in september ten op
zichte van het jaar ervoor, gemiddeld
met 1,1 procent. De laatste keer dat de
huizenprijzen daalden, was in decem
ber 2012: toen zakten ze met 0,1 pro
cent. Naar schatting is een kwart van
het Chinese nationale inkomen afhan
kelijk van de huizenmarkt. Alles bij el
kaar leunt maar liefst zo'n 80 procent
van de economie op de onverzadigba
re lust naar huizen, weet Patrick Cho-
vanec, een Amerikaanse vastgoeddes-
kundige die jarenlang in Beijing
woonde. „De prijs wordt omhoog ge
stuwd door kopers die nooit zo veel
geld zouden betalen voor een huis
waar ze ook echt in willen wonen",
zegt hij.
Woontorens verrezen het afgelopen
decennium als beleggingsobjecten uit
de grond. Deze zomer stond ruim een
vijfde van de Chinese woningvoor
raad leeg. In absolute aantallen komt
dat neer op bijna 49 miljoen huizen.
Toen de overheid in de jaren negentig
mensen in de steden de mogelijkheid
gaf om hun huis te kopen, grepen ve
len hun kans. Clay Sun had het niet
zien aankomen. „Een studievriend
vertelde destijds dat hij zijn huis wil
de kopen en dat hij een lening moest
nemen bij de bank. Dat was de eerste
keer dat ik hoorde over leningen."
Zelf woonde Sun lang bij zijn ouders.
Hij groeide op in een hutong, een van
de vele oude woonwijken in Beijing
die plaats moesten maken voor peper
dure woontorens. Als twintiger con
centreerde hij zich op zijn eerste baan
als ontwerper. Geld lenen durfde hij
niet. Met lede ogen zag hij zijn studie
vriend door de jaren heen méér hui
zen kopen. Inmiddels heeft 21 procent
van de bevolking meer dan één huis.
De dalende huizenprijzen hebben
weinig effect meer op de rijkdom van
die allereerste huizenkopers.
De huizenbubbel heeft de samenle
ving ontwricht, schrijft de Amerikaan
se wetenschapper Kaiji Chen in het re
cente rapport 'The great housing
boom of China'. Jonge mensen moe
ten iedere stuiver opzij leggen om te
sparen voor een eigen huis, in China
het bewijs van een succesvol leven.
'De groeiende huizenprijzen vergro
ten ook de ongelijkheid tussen arm
en rijk', schrijft Chen. 'Groei wordt
aangewakkerd door de hogere mid
denklasse die het meeste profijt heeft
van de economische voorspoed. Aan
de andere kant kunnen de lagere inko
mens geen eigen huis betalen.'
„De prijzen van de huizen zijn te
hoog", zegt Sun. Als voorbeeld noemt
hij het huis van zijn ouders. Het werd
gebouwd in 1990 in het centrum van
Beijing. Bijna 20 jaar geleden'kochten
zijn ouders het van de overheid voor
160.000 yuan (18.800 euro). Nu is het
maar liefst 5,6 miljoen yuan waard, of
wel 659.000 euro. Toch is dat volgens
de statistieken een fractie lager dan
wat het huis vorig jaar waard was.
Die dalende huizenprijs betekent niet
automatisch dat de huizenbubbel
barst, stelt econoom Kaiji Chen. 'Dat
barsten hangt af van verschillende fac
toren, zoals de verwachting die inves
teerders hebben van overheidsbeleid.'
De regering zal iets moeten doen om
de bubbel te laten leeglopen, want uit
eenspatten heeft economische en fi
nanciële gevolgen die nauwelijks te
overzien zijn. Zo is de grondprijs van
Veel kopers zouden
nooit zo veel betalen
voor een huis waar ze
echt in gaan wonen
die moerassen en modderige bouwter
reinen waarop de hoogbouw neerge
zet wordt, gestegen tot onrealistische
hoogten. Daar hebben veel lokale over
heden last van, nu de vastgoedprijzen
dalen. Bovendien komen tal van aan
verwante sectoren door de afnemen
de vraag in de problemen, te begin
nen met grondstoffenleveranciers, ma
chinebouwers, aannemers en bouw
vakkers.
Er is meer, schrijft Chen:
'Een groeiende bubbel ver
laagt de stimulans om te
investeren in de private
sector. Met een laag risico,
lage instapkosten en weinig technolo
gie kun je door in huizen te investe
ren hoge winsten behalen'. Veel pro
ductieve high-tech bedrijven staken
hun geld dan ook in de vastgoed
markt in plaats van in onderzoek en
ontwikkeling.
De regering moet kiezen tussen het
gereguleerd laten leeglopen van de
bubbel of het verder stimuleren van
investeringen in de huizenmarkt, wat
de prijzen verder zal doen oplopen.
Om de vraag wat aan te wakkeren,
zijn eerdere restricties op tweede en
derde hypotheken weer versoepeld.
Sinds september geven staatsbanken
korting op een hypotheek voor de eer
ste woning. Dat laatste is niet per se
een slechte ontwikkeling, want men
sen die écht in hun koophuis gaan wo
nen, kunnen de wankelende huizen
markt een zachte landing bieden.
Een probleem dat die oplossing ver
traagt, is de hukou: de persoonsregis
tratie. Clay Sun zou niets liever wil
len dan met zijn gezin in Shanghai
wonen, ware het niet dat de hele fami
lie in Beijing geregistreerd staat. Zijn
ouders en schoonouders hebben regel
matig medische zorg nodig. En zijn
dochter komt alleen in Beijing in aan
merking voor een plekje op een basis
school. „Wie lang in Shanghai woont,
kan aanspraak maken op verandering
van hukou. Maar het is erg lastig want
er wonen hier al zoveel mensen", legt
Sun uit.
Een paar maanden geleden kondigde
de regering aan het hukou-beleid te
versoepelen zodat mensen zoals Clay
Sun in de stad van hun keuze een
huis kunnen kopen. Het zou een stap
zijn in de ricftting van een gezonde
huizenmarkt, gebaseerd op vraag naar
woonruimte, in plaats van naar inves-
teringsobjecten. En dat is een flinke
opsteker voor de Chinese middenklas
se.
d"
Gaatje in
huizenbubbel
China
door Eefje Rammeloo
reageren?
consument@depersdienst.nl