's Zondags aan de wijn met de papa
SERVICE 47
kerkdiensten
Opgevoed in een be
vindelijke omge
ving was handha
ving van de zon
dagsrust in mijn
jeugd een onwrikbaar gegeven.
Die dag was bestemd voor kerk
gang en huiselijke gezelligheid.
Buiten spelen kon ook nog, maar
liefst niet buiten bet tuinhek.
De eerste bres werd geslagen toen
we van kerk veranderden en de af
stand daar naartoe zo groot werd
dat het rijwiel mocht worden ge
bruikt. Het gaf aanvankelijk een
vreemd gevoel, maar wende al
snel.
Jaren later zag ik, na de kerkgang
in een Grieks dorpje, dat diep don
ker geklede bezoeksters zich na af
loop zonder enige schroom naar
de bakker begaven of er net van
daag kwamen. Na de dienst zag je
ze samen met de papa, de voor
ganger, aan de wijn zitten. En op
nieuw jaren later zat ik na afloop
der dienst samen met andere kerk
gangers lekker aan een pint op
een terras tegenover de Wester-
kerk in Amsterdam.
Handhaving van de zondagsrust
was vooral in Nederland lange
tijd vanzelfsprekend in protestant
se streken. De handhaving was
voortdurend een twistpunt. Zo
streden het stadsbestuur en de
kerkelijke autoriteiten van Middel
burg lange tijd over het al dan
niet openhouden van de stads
poorten op zondag. En in Terneu-
zen werd de kerkenraad in de 18e
eeuw berispt omdat gestoelte op
zondag was uitgeleend aan druk-
beklante herbergen.
Naarmate de onkerkelijkheid toe
neemt, komt er steeds meer de
klad in. De cijfers die het CBS on
langs publiceerde over de kerk
gang wezen uit dat in Zeeland de
gemeente Reimerswaal het hoog
ste scoort met 51 procent kerkgan
gers. Dus ook in zo'n gemeente
kiezen heel veel mensen voor een
andere besteding van de zondag.
Er zitten veel kanten aan. Ja zeg
gen tegen het gelijkschakelen van
alle dagen betekent ook dat in
cao's geen toeslagen meer zijn
voorzien voor mensen die op bij
zondere dagen werken. Dat is een
sociale achteruitgang. Het belem
meren van mensen om des zon
dags een brood te kopen is een
heel andere zaak. Zeker in Goes,
waar je op zondagmorgen wel de
coffeeshop kunt betreden. Dat
wringt nogal.
ZATERDAG 15 NOVEMBER 2014
door Willem Staat
Jan Zwemer gaat in zijn column
Wat kost ons barmhartigheid' in
op de discussie ronde de komst
van asielzoekers in Middelburg.
Zijn verhaal, kerknieuws, activitei
ten en diensten zijn te vinden op:
www.pzc.nl/monnikenwerk
Zaterdag 15 en zondag 16 november
Aardenburg Protestantse Gemeente zie
Doopsgezinde kerk; Doopsgezinde Ge
meente 10.30 uur ds Vermet; Rooms-Ka-
tholieke Kerk 9.15 uur past. Van Geyt;
Axel Protestantse Kerk 10.00 uur ds V. d.
Weide; Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt
10.00 uur ds De Groot en 15.00 uur ds
Zomer; Biervliet Protestantse Gemeente
zie IJzendijke; Rooms-Katholieke Kerk
geen viering; Boschkapelle Rooms-Katho-
lieke Kerk zo 10.30 werkgroep;Breskens
Protestantse Gemeente 9.30 uur ds Van
Manen; Rooms-Katholieke Kerk 9.15 uur
past. De Krijger; Cadzand Protestantse
Gemeente dienst in Sluis; Clinge
Rooms-Katholieke Kerk za 19.00 uur
past. Grossert, Sint Ceciliafeest; Graauw
Rooms-Katholieke Kerk zo 9.00 uur past.
V. d. Wiele; Groede Protestantse Ge
meente dienst in Schoondijke; Heikant
Rooms-Katholieke Kerk zo 9.00 uur past
Pofet; Hengstdijk Rooms-Katholieke
Kerk za 19.00 uur werkgroep; Hoek Pro
testantse Gemeente 10.00 uur ds Velt-
rop; Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt
9.30 uur (H.A.) en 15.00 uur ds. Harman-
ny; Hoofdplaat Rooms-Katholieke Kerk
geen viering; Hulst Protestantse Gemeen
te dienst in Kloosterzande; Rooms-Katho
lieke Kerk za 19.00 past. V. d. Wiele en
zo 10.30 uur past. Grossert; Christenge
meente Capitol Hulst 10.30 uur dienst;
Kloosterzande Protestantse Gemeente
10.00 uur ds Dees-van Hinten; Rooms Ka
tholieke Kerk zo 10.30 uur past. Brandt;
Koewacht Rooms-Katholieke Kerk zo
10.30 uur Polet; Lamswaarde Rooms-Ka
tholieke Kerk geen viering; Nieuw-Na-
men Rooms-Katholieke Kerk zo 10.30
uur past. V. d. Wiele; Nieuwvliet Her
vormde Gemeente 10.00 uur dhr Slabbe-
koorn; Vrije Evangelische Gemeente
10.00 uur dhr Laüwaert; Oostburg Pro
testantse gemeente Kerkplein 10.00 uur
dhr Eberson; Rooms Katholieke Kerk
10.45 uut past. Van Geyt; Gereformeerde
Gemeente 10.00 uur leesdienst en 15.30
uur ds Visser; Oud Gereformeerde Ge
meente 9.30 en 14.30 uur dienst; Gere
formeerde kerk vrijgemaakt 19.00 uur ds
Harmanny; Jehova's Getuigen zo 10.00
uur en di 19.30 uur; Philippine Protes
tantse Gemeente dienst in Sluiskil;
Rooms Katholieke Kerk zo 10.30 past.
Van Loveren; Sas van Gent PKN dienst in
Sluiskil; Schoondijke Protestantse Ge
meente 10.00 uur dhr Kruidenier;
Rooms-Katholieke Kerk zo 9.15 uur geen
viering; Sint-Jansteen Rooms-Katholieke
Kerk za 19.00 uur past. Polet; Sint-Kruis
Protestantse Gemeente zie Aardenburg;
Sluis Protestantse Gemeente 14.00 uur
mevr Reijnhoudt; Rooms-Katholieke Kerk
zo 10.45 uur geen viering; Sluiskil PKN
10.00 uur ds Van Andel; Zevende Dags
Adventisten (De Ark) za 10.00 uur
dienst; Stoppeldijk Rooms-Katholieke
Kerk za 19.00 uur werkgroep; Terhole
Rooms-Katholieke Kerk 9.00 uur past.
Grossert; Terneuzen PKN Goede Herder
kerk 10.00 uur ds Becker; Opstandings-
kerk 10.00 uur ds Smeets; Elimkerk
10.00 uur ds Kromhout v.d. Meer en»
17.00 ds. Van Bennekom;Ziekenhuis De
Honte geen dienst; Ter Schorre 10.30 uur
past. Van Eggermont; Rooms Katholieke
Kerk 10.30 uur past Brooijmans; Gerefor
meerde Kerk Vrijgemaakt 9.30 uur ds
Harmanny en 15.00 uur ds Krol; Gerefor
meerde Gemeente 10.00 en 15.30 uur
ds Visser;Oud Gereformeerde Gemeente
10.00 en 16.30 uur leesdienst; Gerefor
meerde Gemeente in Nederland 9.30,
14.00 en 18.00 uur leesdienst; Hersteld
Hervormde gemeente 12.30 uur ds. Mul-
derk en 17.30 uur kand. Kooij; Evangeli
sche Gemeente (De Kandelaar) 10.00 uur
dhr. Van Boekei; Capitol Family Centre
10:30 dienst (zie website); Leger des
Heils 10.00 uur; Jehova's Getuigen zo
10.00 uur en do 19.30 uur; Bethel Pink
sterkerk (Opstandingskerk) 13.30 uur
dienst; Waterlandkerkje Protestantse Ge
meente dienst in Schoondijke; IJzendijke-
Protestantse Gemeente zie RK Kerk;
Rooms-Katholieke Kerk 10.45 uur past.
De Krijger; Zaamslag Protestantse Ge
meente 10.00 uur ds De Rooij; Gerefor
meerde Kerk Vrijgemaakt 9.30 uur ds
Krol en 16.30 uur ds. Stolper; Christelijke
Gereformeerde Kerk 10.00 en 15.00 uur
ds De Haan; Zuiddorpe Rooms-Katholie
ke Kerk 10.30 uur werkgroep;
Kerkdiensten uit heel Zeeland op
www.pzc.nl/monnikenwerk
B De rooms-katholieke kerk in Graauw. foto Willem Staat
Sas van Gent roze
