Twee p 's
SPECTRUM 17
standplaats Zwitserland
Claudia van Zanten
der, die onverstoorbaar naar de soap
bleef kijken, reageert bars: „Al dat
geld. Hier hebben we er niets van ge
merkt."
De naam Sharmaine zegt Tanya niets.
„Waarom probeer je het niet bij de op-
vanglocaties buiten de stad? Meer dan
de helft van onze buren is daar." Zo
makkelijk laat ik me niet uit het veld
slaan. Er zal toch wel een spoor van
Sharmaine's bestaan terug te vinden
zijn in de omgeving waar ze stierf en
waarschijnlijk woonde? Haar kinde
ren, familie en buren zullen toch niet
allemaal dood of geëvacueerd zijn?
Peinzend loop ik verder door de Mag-
allanes-wijk. Plots een mazzeltje. De
25-jarige Ian komt naar me toe: „Wat
doe je hier?" Ik vertel over mijn zoek
tocht. „Sharmaine? Sharmaine Ragot?
Die is daar gevonden." Hij wijst op de
fundering van een huis. „Ze was een
oud-klasgenoot."
Ik ben stomverbaasd. Zou Sharmaine
écht zo jong zijn? Ik kijk om me heen.
De restanten van een bank verderop.
Opeens valt alles op zijn plaats: vlak
bij deze hoek moet ik inderdaad met
de tandeloze man hebben gesproken.
Ian neemt me mee naar Sharmaine's
vader Carlos. In een versleten hemd
komt hij uit zijn tent. Het huis van de
familie spoelde weg.
Eerst maar een aftastende vraag:
„Klopt het dat uw dochter Sharmaine
hier vorig jaar stierf?" Carlos knikt.
Hij is een man van weinig woorden,
maar begint toch te vertellen. Vier fa
milieleden overleden hier precies een
jaar geleden. Sharmaine, zijn vrouw
Viola, dochter Cherylle en Christoph,
het 4-jarige zoontje van Sharmaine.
„Ze werd al jong moeder. Sharmaine
was een prachtmeid. Altijd hingen er
jongens om haar heen." Hij lacht er
wrang bij. Oud-klasgenoot Ian knikt.
Sharmaine's man verliet haar na de ge
boorte van hun kind.
Ja, de familie Ragot wist dat er een
megastorm kwam en dat ze moesten
uitkijken. Maar niemand vertelde hen
over het gevaar van een vloedgolf. Het
water dat óver hun wijk aan zee raas
de, zou het huisje in schroot verande
ren en de levens van vier leden van
het gezin Ragot abrupt beëindigen.
Nu woont Carlos samen met twee
zoons die de ramp overleefden.
De lichamen van Sharmaine en de an
dere gezinsleden lagen inderdaad da
gen in het puin voordat ze werden op
gehaald, vertelt hij. Met duizenden an
deren liggen ze nu in een massagraf
ver buiten de stad. Daar zullen ze ook
blijven liggen.
Het is moeilijk geen medelijden met
Carlos te krijgen als hij vertelt dat hij
geen geld heeft voor een grafsteen of
gedenkplaatje voor zijn gezinsleden.
Uiterlijk ziet Carlos er stevig uit, maar
schijn bedriegt. „Ik kan niet met het
verlies omgaan. Elke avond spoken ze
door mijn hoofd", zegt hij. „Vaak
denk ik aan zelfmoord."
We praten even verder. Over Sharmai
ne's droombaan: ze wilde lerares wor
den. En over de openbare school waar
Carlos een halfjaar als evacué woon
de.
Na een tijdje is Carlos uitgepraat. Of
uitgeput, ik weet het niet. Plots schiet
door mijn hoofd: als ik een artikel ga
schrijven over Sharmaine hoort daar
eigenlijk een foto van haar bij. Carlos
knikt en pakt zijn portemonnee. Snel
gaat hij door de rijbewijzen en biblio-
theekpassen van zijn vrouw en ande
re dochter Cherylla, met daarop hun
pasfoto's. „Sorry, van Sharmaine heb
ik niets meer."
Alle tastbare aandenkens aan Sharmai
ne, de vrouw met de verterende voet,
werden een jaar geleden opgeslokt
door de zee. Verder resteren alleen
herinneringen aan haar leven.
Als nieuwbakken moeder bestaat mijn
wereld de laatste maanden vooral uit
mijn baby, andere baby's en andere
moeders. 'Mama meet ups' in restau
rants, 'mama baby picknicks' in
het park, 'playdates' bij dan weer de ene en dan
weer de andere moeder thuis.
Het is typerend voor de internationale expatge-
meenschap, maar zeker ook voor het conservatieve
Zwitserland. Een stel bestaat hier nog steeds in de
regel uit een man en een vrouw, die eerst trouwen
en dan kinderen krijgen. Zodra de eerste spruit zich
aandient, blijft de man fulltime werken (een papa
dag kennen ze hier niet) en stopt de vrouw (of min
dert het werk drastisch) om voor het kind te zor
gen. Dit geldt natuurlijk echt niet voor iedereen,
maar het is wel enigszins de norm.
Ik was daarom erg verrast op een van de playdates
een vader tegen het lijf te lopen. En dan ook nog
een Zwitserse vader. Die getrouwd is met een man.
Hoewel het goed gesteld is met homorechten in
Zwitserland als het gaat om bijvoor-
beeld geregistreerd partnerschap en
gelijke rechten op de werkvloer (feit
je: Zürich heeft sinds 2009 een lesbi
sche burgemeester), wordt het homo-
huwelijk niet erkend en is een homo
seksueel of lesbisch stel met een
kind nog steeds een 'big deal'.
Een jaar of acht geleden besloot de
vader in kwestie samen met zijn
vriend voor een eigen kindje te gaan.
Uiteindelijk werd hun zoon eind vo
rig jaar geboren. Omdat draagmoeder
schap in Zwitserland verboden is, moesten zij naar
het buitenland. Ze vonden een goede vriendin uit
het geboorteland van de partner bereid het kind
voor hen te dragen. Ze gebruikten een eicel van een
donor uit de Verenigde Staten, waar ook de behan
deling plaatshad. De vriendin volbracht de zwanger
schap in haar thuisland, waar draagmoederschap is
toegestaan, maar het homohuwelijk toen nog niet.
Vorig jaar, vlak voor de geboorte van het kind, ver
anderde de wetgeving in dit land. Vanaf dat mo
ment werd het daar voor homoseksuele stellen mo
gelijk te trouwen en gezamenlijk een kind te adopte
ren.
Het stel had hiermee extreem veel geluk; anders
was één van beide mannen de wettelijke ouder van
hun zoon geweest (samen met de draagmoeder).
Doordat de mannen trouwden, konden zij beiden
de jongen officieel adopteren.
Hun huwelijk is in Zwitserland omgezet naar een
geregistreerd partnerschap. Dat betekent dat ze bij
voorbeeld wel dezelfde belastingvoordelen hebben v
als een getrouwd stel, maar niet gezamenlijk een
kind mogen adopteren. Omdat zij hun zoon echter
al legaal geadopteerd hadden in het buitenland (en
de kwestie draagmoederschap zodoende ook niet
ter sprake kwam), werd de adoptie erkend door de
Zwitserse autoriteiten.
In augustus van dit jaar was er sensationeel nieuws:
voor het eerst werden twee mannen erkend als ge-
lijkwaardige ouders, zonder dat zij een buitenlands
adoptieproces doorliepen. En waar dus duidelijk
sprake was van draagmoederschap. Langzaam
wordt het conservatieve Zwitserland liberaler.
ZATERDAG 8 NOVEMBER 2014
JD/DPd
Tyfoon Haiyan richtte precies een jaar geleden, op 8 november 2013, een enorme
ravage aan op de Filipijnen, onder meer in de stad Tacloban. foto Hollandse Hoogte
reageren?
spectrum@depersdienst.nl
Carlos Ragot, Sharmaine's vader, op de
plek waar zijn huis stond voordat typ
hoon Haiyan dat compleet vernietigde.
foto Wouter van Cleef
FILIPIJNEN
Zuid-
Chinese
Zee
