J
66
SPECTRUM 7
De Vilder uit. „Daarnaast zijn gemeen
ten en woningbouwverenigingen te
genwoordig verplicht leegstand te
voorkomen. De leegstandswet geeft
verhuurders ook meer mogelijkhe
den. Zo is onlangs de termijn voor tij
delijke verhuur opgerekt van vijf naar
tien jaar. Daardoor kunnen de eigena
ren hun vastgoed nu ook tijdelijk ver
huren voor pop-up stores of als film
locatie."
Nicole Recourt voelt de hete adem
van die veranderingen in haar nek. Zij
woont sinds een halfjaar met haar ge
zin van vijf kinderen noodgedwongen
in een krappe stacaravan op een cam
ping. Voordat ze daar introk, woonde
ze acht jaar antikraak in Zeist en Soes-
terberg. Toen ze hoorde dat ze moest
vertrekken uit het antikraakhuis, had
Recourt geen idee waar ze heen
moest. „We hebben het een paar
maanden weten te rekken door rechts
zaken aan te spannen. Al die tijd heb
ben we gezocht naar een betaalbare
sociale huurwoning. Maar de wacht
lijst voor een woning die groot ge
noeg is voor ons gezin is twaalf jaar.
Als je een
kerk leeg
laat staan,
zitten er al
heel snel
graffiti-
spuitende
pubers in
De cijfers
Het alternatief was de daklozenop-
vang. Daar wil ik niet heen met mijn
kinderen."
Belangenorganisaties voor huurders
zien dat probleem groeien. Ze zijn
niet blij met de toename van het aan
tal mensen dat antikraak woont. „Een
steeds grotere groep mensen komt
buiten de reguliere sociale huursector
te staan", aldus Abel Heijkamp van de
Bond Precaire Woonvormen. „Dat
zijn juist de mensen voor wie de socia
le huursector bedoeld is. De huur
markt flexibiliseert, net als de arbeids
markt. Helaas krijgen wij daar steeds
meer klachten over. Mensen klagen
over hoge kosten, over onredelijke ei
sen en over het feit dat ze zonder ver
vangende woonruimte op straat mo
gen worden gezet. Mensen hebben
geen rechten en dat leidt tot wille
keur en machtsmisbruik."
Ook antikraak wonen is niet meer
wat het was. De telefonische hulp
dienst van de Woonbond krijgt daar
over veel vragen. Zo klagen mensen
over de hoogte van de vergoeding die
ze aan de leegstandsbeheerder moe-
ten betalen en over de schending van
privacy. „Je hebt heel weinig rechten
als je antikraak woont", zegt Marcel
Trip van de Woonbond. „En er gaat
veel mis."
Woningzoekenden met een laag inko
men, zoals Nicole Recourt, worden
min of meer gedwongen om anti
kraak te wonen omdat er te weinig be
taalbare huurwoningen zijn, vindt de
Woonbond. Vooral in de Randstad be
staan jarenlange wachtlijsten voor
goedkope woonruimte.
SP-Tweede Kamerlid Sadet Karabulut
maakt zich zorgen over het groeiend
aantal mensen zonder vast huurcon
tract. „Het loopt de spuigaten uit",
stelt ze. „Veel mensen wonen noodge
dwongen antikraak of betalen een ver
kapte vorm van huur zonder huurbe-
scherming. Dat is een uitholling van
het huurrecht. Natuurlijk biedt het
voordelen, maar alleen als je daar zelf
voor kiest. Wat er nu gebeurt, is geen
leegstand bestrijden, maar het creëren
van een nieuwe industrie, waar leeg
standsbeheerders rijk van worden."
Voor wie de vrije keuze heeft, kan an
tikraak wonen aantrekkelijk zijn. Bart
van den Bosch koos bewust voor een
andere levensstijl. Zes maanden gele
den woonde hij nog in een gewoon
huurhuis. Hij betaalde 750 euro huur
in de maand, vertelt hij aan zijn geïm
proviseerde eettafel. „Ik wil niet meer
zo veel geld betalen aan een huisjes
melker. Ik had een goed salaris, nu
heb ik liever wat meer tijd dan geld.
Ik doe wat meer creatieve dingen, zo
als fotograferen. Voor dit huis betaal
ik 230 euro per maand, inclusief elek
triciteit. Geen gas, dat heb ik niet."
Nicole Recourt, die nog een tijdje een
weggeefwinkel had in haar laatste wo
ning, raadt iedereen af antikraak te
gaan wonen, „je bent volkomen rech
teloos", zegt ze. „Wij zijn naar de rech
ter gestapt toen we uit ons huis moes
ten, omdat we vonden dat we wel de
gelijk al jaren huur betaalden. We
moesten elke maand 400 euro overma
ken. Antikraakbureaus en huiseigena
ren maken handig gebruik van de ma
zen in de wet. Ik noem het misbruik
maken van de situatie waarin mensen
verkeren. Er staan overal zo veel ge
bouwen leeg; daar zou een permanen
te bestemming voor gevonden moe
ten worden. Het huidige systeem is
niet menselijk."
Voor pandeigenaren is het voordeel
duidelijk. Zolang er geen nieuwe, vas
te bestemming voor een pand is, ver
werven ze dankzij de antikraak huuF-
ders toch inkomsten. Tegelijk wordt
het pand tegen betaling bewaakt. Dat
is voor iedereen beter, vindt Bob de
Vilder van Camelot: „Als je een kerk
leeg laat staan, zitten er binnen de
kortste keren graffitispuitende pubers
in. Bij het oude hoofdkantoor van
Shell in Amsterdam-Noord, dat ge
kraakt was door de Occupybeweging,
hebben we de stront van de muren
moeten spuiten. Er zijn daar een
drugslab en een dode kraker aange
troffen. Nu is er een en al bedrijvig
heid en ziet het er aantrekkelijk uit.
Dat maakt leegstandsbeheer waarde
vol: je geeft wat terug aan de stad."
ZATERDAG 8 NOVEMBER 2014
Bob de Vilder
Het is onduidelijk hoeveel mensen
er precies antikraak wonen, maar het
moeten er inmiddels tienduizenden
zijn. Minister Stef Blok (Wonen) zei
in mei dit jaar dat er bij zijn ministe
rie 6.500 antikraakpanden bekend
zijn met 12.000 'huurders erin'.
Die cijfers zijn gebaseerd op gege
vens van dertien leegstandsbeheer
ders, de bedrijven die zorgen dat der
gelijke panden bewoond zijn. Er zijn
ruim zeventig van dat soort bedrijven
in Nederland.
27 van die bedrijven zijn gecertifi
ceerd en voldoen aan de regels die
leegstandsbeheerders onderling heb
ben afgesproken.
Daarnaast zijn er ook duizenden
particulieren die hun huis tijdelijk ver
huren omdat ze het niet verkocht krij
gen. Exacte aantallen ontbreken. ING,
de grootste hypotheekverstrekker
van Nederland, heeft dit jaar zeven
honderd mensen toestemming gege
ven voor onderhuur. Vorig jaar waren
dat er iets meer: ruim duizend.
Bart van den Bosch
is één van de twee
tijdelijke bewoners
van het voormalige
gemeentehuis in
Huissen. „Dit is anti
kraak wonen zoals
het bedoeld is."
foto Ger Loeffen
