Derde plan voor tarieven I
Kiezer gebruikt Kieskompas en Stemwijzer vooral lokaal
4 BINNENLAND
BELASTING OP AUTO'S
ANALYSE 'Schone'
auto's mogen
wat kosten van
het kabinet. Hoe
groen is een auto
die 1 op 10 rijdt?
DEN haag - Het wordt vaak trots
gezegd: Nederland heeft het
schoonste wagenpark van Europa.
En dat allemaal dankzij de belas
tingmaatregelen die het rijden in
schone auto's stimuleert.
Aan die prestatie hangt wel een
prijskaartje. Maar liefst 6,4 mil
jard euro liep de belastingdienst
in de periode 2008-2013 mis door
de fiscale maatregelen die 'groe
ne' auto's stimuleren. Dat is 1.100
euro voor iedere ton bespaarde
uitstoot van koolstofdioxide. Ter
vergelijking: wie klimaatneutraal
wil vliegen, kan voor een tientje
een ton CO2 'afkopen'.
Het zijn vooral de half miljoen lea
serijders in Nederland die van de
fiscale voordeeltjes profiteren.
Wie particulier wil profiteren,
moet elektrisch gaan rijden. En
eerlijk is eerlijk, dat is voor veel
mensen financieel niet wegge
legd. Een ukkepuk-elektrisch au
tootje kost al snel dertig mille.
Een gezin kan er bovendien niks
mee.
Ook het milieu profiteert niet.
Gunstige tarieven zijn gekoppeld
aan auto's die op papier zuinig
zijn. Maar auto's worden vooraf
gaand aan de officiële Europese
verbruikstest zódanig gemanipu
leerd dat ze zuiniger lijken dan ze
werkelijk zijn. Dat geldt in nog
sterkere mate voor de plug-in hy-
brides, auto's die als de stroom op
is, overschakelen op benzine of
diesel. Formeel halen die een ver
bruik van 1 op 40 (Volvo V60) of 1
op 50 (Mitsubishi Outlander). Al
leen rijdt die Outlander maar
LEASEPERSONENAUTO'S
90
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
zo'n 30 kilometer op stroom. Daar
na schakelt hij over op benzine en
slurpt hij een liter brandstof per
dikke 10 kilometer. Bij de Volvo
V60 is dat één op 16. Niet slecht,
maar allerminst 'groen' genoeg
voor de sloot subsidie die het Rijk
de kopers heeft gegeven.
Als over vijfjaar de belastingvrije
periode voorbij is, dreigen de au
to's massaal over de grens te ver
dwijnen. Zo gebeurde het ook
met de Toyota Prius, de eerste se-
mi-elektrische auto die op grote
schaal in de Nederlandse lease
kwam. Na afloop van het leasecon
tract verdwenen deze auto's in
grote aantallen naar Moskou, om
als taxi dienst te doen. Exportcij
fers tonen aan dat Nederland
meer gebruikte elektrische auto's
uitvoert dan importeert. Het mi
lieu-effect verdwijnt mee, want
de Nederlandse occasionkoper
haalt er vuilere Duitse Golfjes
voor terug.
Toch houden milieubeweging en
autobranche vast aan het finan
cieel bevoordelen van de groene
modellen. Terwijl ze weten dat
een andere maatregel meer effect
zal hebben: het invoeren van een
kilometertax, ook voor privége-
bruik van leasewagens. Of een ver
hoging van de brandstofprijs.
Vuil is dan meteen ook duur. Een
voorstel dat politiek zo gevoelig
ligt, dat vriend en vijand liever de
portemonnee trekken om wat au
tomodellen te promoten.
In plaats van vijf bij tellingstarie
ven in 2016, waar vrijdag nog spra
ke van was, kiest de coalitie op
voorspraak van de lobby voor vier
oplopende percentages die lease
rijders bij hun inkomen op moe
ten tellen naarmate hun auto
meer CO2 uitstoot.
Rijders in elektrische auto's beta
len het minst (4 procent van de
nieuwwaarde van hun auto), ge
volgd door de 'stekkerhybrides'
(15 procent) en relatief zuinige
'fossiele' auto's (21 procent). Het
maximumtarief (25 procent) geldt
voor de brandstofslurpers die
meer dan 106 gram CO2 per kilo
meter uitstoten.
Elektrische auto's zijn bovendien
vrijgesteld van motorrijtuigenbe
lasting, terwijl voor hybrides, met
Onderzoekers van de Universiteit
Utrecht en de Universiteit van
Amsterdam doen vier jaar lang on
derzoek naar de invloed van hulp
middelen bij het stemmen als
Kieskompas en Stemwijzer. Ge
bruikers van de stemhulpen ge
ven aan in hoeverre ze het met
een aantal politieke kwestie eens
zijn, waarna de stemhulp zegt
welke partij het best bij hen past.
De verkiezingen voor de Tweede
Kamer van 2012 waren de eerste
waarbij de onderzoekers stem
mers vroegen naar hun gebruik
van Kieskompas. Ze merkten dat
60 procent niet echt een stem
hulp nodig heeft, maar de vragen
vooral beantwoordt om een al ge
maakte keuze nog even te contro
leren. „Ze gebruiken de stemhulp
eigenlijk voor de lol", zegt onder
zoekster Naomi Kamoen van de
Universiteit Utrecht.
Maar bij de gemeenteraadsverkie
zingen van maart dit jaar lag dit
anders. In Utrecht althans, de ge
meente waar de onderzoekers
zich op richtten. Daar zocht twee
derde van de gebruikers zijn toe
vlucht tot Kieskompas om te we
ten te komen hoe partijen denken
over kwesties in hun stad. Deze
groep twijfelde nog erg over de
keuze en liet die ook meer van de
stemhulp afhangen.
„Een belangrijke vinding", zegt
Kamoen, al is ze nog voorzichtig
met een verklaring. In Utrecht de
den zeventien partijen een gooi
naar zetels in de gemeenteraad,
waaronder veel lokale. Het zou
kunnen dat de behoefte aan infor
matie dan groter is dan bij een lan
delijke verkiezing, wanneer de
partijen bekender zijn.
De onderzoekers grepen de verkie
zingen in Utrecht ook aan om te
kijken of gebruikers van een stem
hulp zich laten beïnvloeden door
de manier waarop de vraag is ge
formuleerd. „De meest vervuilen
de auto's moeten uit de binnen
stad worden geweerd", was een
heet hangijzer in Utrecht. Of
moest de vraag luiden: „De meest
vervuilende auto's moeten in de
binnenstad worden toegelaten?"
Voor het eerst wees onderzoek uit
dat het wel degelijk uitmaakt of
een politieke stelling in een stem
hulp positief of negatief is gefor
muleerd. Doorgaans antwoorden
mensen 'oneens' op een negatief
gestelde vraag, maar bij de stem
hulp blijkt dat wat ingewikkelder
te liggen. Verder onderzoek moet
uitwijzen hoe dit precies zit.
Daarvoor hebben de onderzoe
kers nog de gelegenheid: de gege
vens die ze verzamelden bij de Eu
ropese verkiezingen van mei lig
gen nog te wachten op analyse.
En de volgende verkiezingen ko
men er alweer aan: bij de verkie
zingen voor de Provinciale Staten
van maart volgend jaar duiken
Naomi Kamoen en haar collega's
verder in de stemwijzers.
Groenpromotie tegen beter
door Paul Bots
VERDELING NIEUWE LEASEPERSONENAUTO'S NAAR BIJTELLINGSKLASSE
H 25% bijtelling f| 7% bijtelling
20% bijtelling flj 4% bijtelling
14% bijtelling geen bijtelling
100
Iplp8
Voorstel
per 2016
Nieuwe
tarieven per
1 januari
2016:
25%
21
15%
1
4%
2014
infographic DPd I bron RDC
JS Foto: de hybride-versie van de Mitsubishi Outlander heeft een lage bijtelling, maar ver
bruikt in de praktijk veel brandstof, foto HH
door Laurens Kok
DEN HAAG - Een last minute-lobby
van autobranche én milieu-organi
saties heeft de coalitie van WD en
PvdA gisteren toch weer van ge
dachten doen veranderen over de
autoleasetarieven.
door John Hermse
UTRECHT - Bij het kiezen van een
gemeenteraad leunen stemmers
meer op een stemhulp als Kieskom
pas en Stemwijzer dan bij verkiezin
gen voor de Tweede Kamer. Dat
blijkt uit onderzoek naar de in
vloed van stemhulpen.
Bij de Kamerverkiezingen in
2012 gebruikte 60 procent
van de stemhuipgebruikers
deze als extra controle
Verder onderzoek moet
uitwijzen of het uitmaakt
of vragen negatief of
positief geformuleerd zijn
