woestijn gecrasht
Westerse maakindustrie
profiteert van val Muur
o
I
I
I
9
Elk najaar heeft zijn voordeel!
8.
ill
O«0
BUITENLAND 9
hollands
nieuwe.
MMWm:
Tussen 1995 en 2011 werden, dank
zij de steeds inniger vervlechting
van de economie van West-Euro
pa met die van Centraal- en
Oost-Europa, bijna een miljoen
banen gecreëerd in de maakindus
trie. Ruim de helft van die banen,
534.000, kwam terecht in de
West-Europese landen. De Cen
traal- en Oost-Europese landen
zagen dankzij de economische in
tegratie het aantal banen in de
maakindustrie met 377.000
groeien: 339.000 alleen al in de au
to-industrie en toeleverende be
drijven.
ING bank baseert zich voor het
rapport Valuing a close connection
onder meer op onderzoek van de
Rijksuniversiteit Groningen. Die
richtte zich vooral op de ontwik
kelingen in de maakindustrie na
de Duitse eenwording en het ver
dwijnen van het IJzeren Gordijn.
Raoul Leering, hoofd internatio
naal handelsonderzoek bij ING:
„Aanvankelijk ging iedereen er
van uit dat de grootste economi
sche winst bij de Centraal- en
Oost-Europese landen zou ko
men te liggen."
In eerste instantie was dat ook zo.
Tientallen West-Europese bedrij
ven besloten een deel van hun ac
tiviteiten, vooral die waarvoor
laaggeschoolde arbeid nodig was,
te verplaatsen naar landen als
De val van de muur
Tsjechië, Slowakije, Polen of Roe
menië. Vooral in de auto-indus
trie was die ontwikkeling opval
lend. Delen van de geautomati
seerde fabricage werden overge
plaatst naar Oost-Europese lan
den, en al snel volgden complete
fabrieken van merken als Volks
wagen, Renault, General Motors
of Fiat. Daarnaast namen Volkswa
gen en Renault Oost-Europese
merken als Skoda en Dacia over
om goedkopere modellen te kun
nen leveren. Het enige West-Euro
pese land waar hetzelfde gebeur
de was Spanje. Want ook daar
werd veel relatief eenvoudig pro
ductiewerk naar toe verplaatst
vanwege de lagere loonkosten.
Het leidde aanvankelijk tot veel
verzet bij de vakbeweging, vooral
in Frankrijk en België. Immers, er
ging arbeid verloren in de fabrie
ken in het westen. Het zogeheten
offshoren van de fabrieken leidde
tot lagere productiekosten. „Het
leek eerst vooral ten koste te gaan
van arbeid in het Westen. Maar
door die lagere kosten werden de
producten interessanter, binnen
en buiten Europa", zegt Leering.
Er ontstond dus extra vraag, en
die kwam weer ten goede aan de
bedrijven uit West-Europa. Daar
profiteerden ook fabrikanten van
onderdelen (denk aan navigatie
systemen, maar ook fijnmechani-
sche onderdelen) van, zodat ook
in dat deel van de maakindustrie
de werkgelegenheid verder groei
de. „In het Westen is nieuwe
hoogwaardige arbeid ontstaan, in
dienstverlening maar ook in bij
voorbeeld de marketing en de
after-sales, terwijl de aanvankelijk
laagbetaalde banen in Centraal
en Oost-Europa zijn aangevuld
met hogergeschoold werk."
Dat in het onderzoek vooral geke
ken is naar de maakindustrie
komt omdat deze gemakkelijk in
segmenten is op te delen en zich
daardoor internationaal kon ont
plooien.
Maar Leering erkent dat ook in an
dere delen van de economie de
eenwording in Europa meer is ge
bleken dan de som der delen. Zo
profiteert de maakindustrie rond
de landbouw van de verdere pro
fessionalisering van de landbouw
in oostelijk Europa. Melkrobots,
slachtlijnen en kassystemen wor
den door bedrijven uit West-Euro
pa neergezet in het vroegere Oost
blok.
Op dit moment zien we volgens
Leering een 'timide' terugkeer
van fabrieken naar West-Europa,
het zogeheten reshoren. „Een ge
volg van de flink gestegen levens
standaard in het Oosten."
Volgens de Amerikaanse lucht
vaartautoriteit FAA raakten de
verkeersleiders van Mojave Space
port in Californië even na 10 uur
in de ochtend het contact kwijt.
Dat gebeurde nadat het toestel
zich had losgemaakt van het
draagvliegtuig. Het is nog ondui
delijk wat er precies is misgegaan.
Het was de eerste testvlucht voor
het toestel waarbij een ander type
brandstof werd gebruikt
SpaceShipTwo, bedoeld voor ruim
tetoeristen, is 18 meter lang en
biedt ruimte aan twee beman
ningsleden en zes passagiers. Het
ruimtevliegtuig wordt eerst door
een eveneens nieuw ontworpen
draagvliegtuig naar 15 kilometer
hoogte gebracht. Daarna ont
steekt het toestel zijn raketmoto
ren om te stijgen naar een hoogte
van 110 kilometer.
Het is de bedoeling dat reizigers
daardoor enkele minuten gewicht
loos zijn en de kromming van de
aarde kunnen zien. Voor het pres
tigeproject was veel interesse. On
geveer 700 tot 800 mensen zou
den al een ticket van ongeveer
200.000 dollar (160.000 euro) heb
ben geboekt.
10.000 aanmeldingen
betoging hooligans
Ruim 2 weken voor de mars
van Hooligans tegen Salaflsten
(HoGeSa) in Berlijn hebben
zich al 10.000 deelnemers aan
gemeld. De politie in de Duitse
hoofdstad, die tot nu toe uit
ging van 1000 betogers, heeft
dat gisteren gezegd. De hooli
gans willen op 15 november bij
eenkomen. Het stadsbestuur
van Berlijn wil via de rechter
een verbod afdwingen, maar
het is zeer de vraag of dat lukt.
Zondag liep een demonstratie
van HoGeSa in Keulen uit de
hand. Daarbij raakten meer
dan 40 agenten gewond en
werden 17 arrestaties verricht.
Man gearresteerd
voor moord keeper
De Zuid-Afrikaanse politie
heeft een verdachte gearres
teerd in de moordzaak van de
Zuid-Afrikaanse keeper Senzo
Meyiwa (27). Dat is gisteren be
kendgemaakt. Getuigen heb
ben een 25-jarige man aangewe
zen. Meyiwa was keeper van
Orlando Pirates en aanvoerder
van het Zuid-Afrikaanse voet
balelftal. Hij werd zondag dood
geschoten tijdens een overval
op de woning van zijn vrien
din en wordt vandaag begra
ven. Het nieuws van zijn dood
was een schok voorr vrijwel de
gehele bevolking en dompelde
Zuid-Afrika in rouw.
Éb
isê
u ®i n
ÈB
hollandsnieuwe.nl/pzc
ZATERDAG 1 NOVEMBER 2014
■tul»
Radio-uitzendingen werden gestaakt. De brandweer wist de brand te beper
ken tot de plek waar het vuur uitbrak op de achtste etage. In de loop van de
middag konden de meeste werknemers weer terug het pand in. Het gebouw
telt 61 opnamestudio's en duizend kantoren.
foto Demotix/HH
door Wilko Voordouw
AMSTERDAM - Vooral de West-Euro-
pese landen hebben geprofiteerd
van de val van de Berlijnse Muur,
deze maand 25 jaar geleden. Dat
blijkt uit een rapport van ING.
Eerst leken banen vooral
naar Centraal- en Oost-
Europa te gaan. Maar het
tegendeel blijkt waar
zie onze bijlage: De Muur
Uniek aanbod
BERLIJN
JOHANNESBURG
Q
a
je betaalt slechts
per, maand!
De Apple iPhone 5c
t.w.v. €399,-
- In wit. blauw en roze
- 4" display met hoge resolutie
- 8 megapixel camera
En iedere maand
- 275 MB, belminuten of sms'jes
- 500 MB extra
Bij hollandsnieuwe krijg je de iPhone 5c (t.w.v, €399.-) nu voor maar €27.- per maand. Inclusief een maandtegoed van 275
MB, belminuten of sms'jes én 500 MB extra! De bezorgkosten zijn eenmalig €30.- en de aansluitkosten krijg je cadeau!
Liever meer MB's? Voor €2,- meer krijg je nog 500 MB erbij (totaal dus 1000 MB). Zo weet je zeker dat je altijd en overal
zorgeloos online kunt gaan. Met hollandsnieuwe bepaal je zelf hoe jij je tegoed gebruikt. Je betaalt altijd een vast laag
tarief en belt nooit zomaar buiten je bundel. Vervelende verrassingen op je rekening zijn dus voorgoed voorbij!
Daar houden wij van!
Bestel snel op:
Zakelijk abonnement nodig? Er is ook hollandsnieuwe voor ondernemers.
