Waterrevolte
SPECTRUM 13
standplaats Ierland
Mario Danneels
66
v "fMÈÊÊÊÈÊ
vertelt Hardy. Ze is dan inmiddels 9
jaar. Haar moeder heeft echter geen
geld voor voedsel. In de kampung is
geen school. „Onze buurt lag achter
de Cipinang gevangenis. Dagelijks
wachtte ik daar tot de etensresten op
de vuilnishopen werden gegooid. Met
aardappel- en groenteresten hielden
we ons in leven."
Haar zusje van 4 sterft van de honger.
„Van lapjes stof die ik van de vuilnis
belt graaide, naaide mijn moeder toen
haar laatste jurk. Ik heb haar gewas
sen en in die blauw jurk in de kist ge
legd." Later overlijdt nog een broertje.
Als na de Japanse capitulatie Neder
land het gezag in de kolonie herstelt,
komt de sociale dienst opnieuw op be
zoek in de kampung waar Hardy
woont. „Ik weet het nog. Ik was 13 jaar
en hout aan het sprokkelen toen een
blonde mevrouw mij vroeg om met
haar mee te gaan. Ik wilde niet. Ik ver
telde haar dat ik zoveel van mijn moe
der hield". Toch komt ze weer in het
weeshuis terecht. Daar blijken haar
longen door ondervoeding te zijn aan
getast. Ze Wordt een jaar verpleegd in
een ziekenhuis. Daarna gaat ze voor
het eerst na vijfjaar weer naar school.
Haar middelbare opleiding maakt ze
niet af. „Elke dag moest ik aan mijn
moeder denken. Wie zorgde er voor
haar?"
Hardy loopt weg en zoekt een baan
als vroedvrouw in een ziekenhuis om
haar moeder financieel te helpen. Ook
al stierf haar vader onder de Neder
landse vlag, de Nederlandse regering
weigert haar inheemse moeder een
uitkering omdat ze officieel niet met
een Nederlander was getrouwd. In de
kampung wil Hardy niet meer wo
nen. „Toen ik 9 was, ben ik er door
een buurman verkracht", vertelt ze
huilend. Ze durft er jarenlang met nie
mand over te praten. Als haar zusje
haar later vertelt als dienstmeisje in
een Nederlands gezin door de heer
des huizes te zijn aangerand, komen
voor het eerst de tranen.
„In het weeshuis kwamen regelmatig
Nederlanders met het verzoek of de
directrice een dienstmeisje kon leve
ren. Verschillende meisjes werden ver
kracht en keerden zwanger terug. We
mochten er met niemand over praten.
De baby werd ter adoptie weggege
ven. Voor de moeder werd een man
zo ver mogelijk buiten het weeshuis
gezocht", vertelt een woedende tante
Elly. Zij weigert als diensmeisje te
werken en vindt een baan als schoon
maakster in het ziekenhuis. Ze trouwt
uiteindelijk een rijke man.
Het leven van Hardy verloopt minder
voorspoedig. Na twee huwelijken met
eenvoudige, inmiddels overleden ar
beiders staat ze er financieel beroerd
voor. Haar zes kinderen hebben het
geen van allen ver geschopt. Geld
voor een goede opleiding had ze niet.
De kinderen verdienen nu te weinig
om voor hun oude moeder te zorgen
en een ouderdomspensioen bestaat in
Indonesië niet. Ze voelt zich door Ne
derland in de steek gelaten. „Toen we
er niet om vroegen, stonden ze op de
stoep om me bij mijn moeder weg te
halen. Waar zijn ze nu?", vraagt ze
zich vertwijfeld af. Hardy vindt dat na
de dekolonisatie de Nederlandse rege
ring zich wel heel gemakkelijk heeft
ontdaan van slachtoffers zoals zij. Ne
derland heeft nog altijd een schuld
met haar te vereffenen.
Mijn oma
heeft haar
kinderen
nooit
teruggezien.
Eerst
verloor ze
haar man,
daarna alle
kinderen
Net nu de eindeloze zomer is afgelo
pen - schier onafgebroken zon van
april tot midden oktober: nooit ge
zien in Ierland! - hangt de lente al
weer in de lucht. Een economische
lente weliswaar, het aanbreken van een nieuw opti
misme. Sinds 2009 heeft het land gekreund onder
zes soberheidsbegrotingen, die ongemeen diep in
de Ierse portemonnees hebben gesneden. Vijfjaar
lang bleven de Ieren, nochtans berucht om hun tem-
pestueuze aard, de harde bezuinigingen gelaten slik
ken. „Waarom zijn de mensen toen niet in trossen
op straat gekomen om het parlement te bestor
men?", vroeg een Ierse vriend die tien jaar geleden
verhuisde naar Schotland. Ik had mezelf de vraag ei
genlijk ook al vaak gesteld. Terugkeren? Nooit, verze
kerde hij me, want hij herkende
zijn land niet meer.
Maar net nu Ierland als eerste van
de landen die gered werden van
een bankroet opnieuw opkrabbelt,
rebelleert het volk. Drie weken ge
leden demonstreerden ruim hon
derdduizend mensen - en
dat telt op een bevolking van
vier miljoen. Hoewel de begro
ting, die enkele dagen later werd
ingediend, het einde van de mee
dogenloze bezuinigingen aankon
digde. De woede was gericht te
gen de op 1 oktober ingevoerde wa
tertarieven. Tot dan was het water uit de Ierse kra
nen gratis. Maar als tegenprestatie voor het red
dingspakket heeft de EU daar korte metten mee ge
maakt.
De revolte die door het centrum van Dublin trok,
was zo groot dat de kop van de betoging anderhalf
uur na het startsein de staart tegenkwam die pas
vertrokken was. Oud, jong, arm, middenklasse, uit
de steden of de dunbevolkte graafschappen; hun ge
zamenlijke kreet vulde de straten: 'Van de rivieren
tot de zee, Iers water zal gratis zijn!' Vanuit de mas
sa dook plots een woedende gepensioneerde naast
me op: „Ik hoop dat het parlement vandaag brandt,
met alle clowns erin!" Genoeg is genoeg, benadruk
te iedereen fel. We kunnen gewoon niet meer beta
len, we zijn nu echt leeggemolken.
„Zelfs de moeders op de speelplaats hebben het
over de watertarieven en dat terwijl politiek anders
nóóit ter sprake komt", zegt mijn vriendin Lynda.
„Wacht maar tot januari, als de eerste waterrekenin
gen collectief onbetaald blijven. Volgens mij valt de
regering straks."
Nadat het vijfjaar is weggekwijnd, lijkt het zaadje
der vastberadenheid nu te ontkiemen. Buurtbewo
ners bezetten hun stoep zodat de watermeters niet
kunnen worden geïnstalleerd. Een man is in honger
staking gegaan, honderdduizenden registratieformu
lieren zijn ongeopend naar het waterbedrijf terugge
stuurd. Binnenkort zijn in het hele land protestmar
sen. Het mantra van de regering - dat Ierland econo
misch zal herrijzen als iedereen zijn 'vaderlandslie
vende edelsteen' bijdraagt - is uitgewerkt Het legen
darische Ierse vuur lijkt moeilijker aan te wakkeren
dan voorheen, maar uitgeblust is het niet. Ook niet
nu de regen ongevraagd én gratis weer onophoude
lijk uit de hemel valt.
0
O
O i
V O
O 1
ZATERDAG 1 NOVEMBER 2014
reageren?
spectrum@depersdienst.nl
Foto linksboven: Tante Elly, van wie de fa
milie niet voor haar wilde zorgen.
Rechtsboven: Jane Hardy moest naar een
weeshuis toen ze 3 jaar oud was.
Onder. Estelita Amanda's vader wist niet
dat zij bij haar moeder was weggehaald,
foto's Wilma van der Maten
