Gebouw hockey Hulst
mogelijk ook buurthuis
Oorlogsherdenkingen tijdens Bevrijdingsmars
I
I
I
I
t
26 ZEEUWS-VLAANDEREN
GEOLIEDE MACHINE
Ze zijn niet altijd zichtbaar, maar
mannen als Leen Berwald houden
de sluizen bij Terneuzen gaande.
Parallelweg bij
Absdale komt er
na jaren praten
Nandus Philipse hoort vanaf over
morgen ook bij deze groep. 'Prach
tig' vindt hij het, en daarom viert
hij zijn verjaardag met een feestje
in zijn appartement in Yerseke.
„Ik denk dat niet veel mensen
zo'n enerverend leven hebben ge
had als ik", zegt Philipse. Bijna
meteen begint hij te vertellen
over de oorlog, toen hij voor de
marine voer. „Ik ben vaak dichtbij
de dood geweest. Zoals die keer
toen ik in de machinekamer van
een mijnenveger werkte. We wer
den 's nachts aangevallen. Ineens
hoorde ik een dreun. Mijn hart
stond stil. Ze hadden een mijn
tussen ons konvooi gegooid."
Zo'n 2100 Nederlanders zijn hon
derd jaar of ouder, blijkt uit cij
fers die het Centraal Bureau voor
de Statistiek (CBS) maandag pu
bliceerde. Dat zijn er ruim twee
keer zo veel als in 2000. In Zee
land wonen per honderdduizend
inwoners bijna twee keer zo veel
eeuwelingen als in de rest van Ne
derland. Tussen nu en 2025 zal
het aantal honderdplussers waar
schijnlijk weer verdubbelen.
Philipse ziet en hoort slecht. „Ik
kan de krant al vijftien jaar niet
meer lezen, maar ik draai wel
graag een cd'tje. Dan luister ik
naar Edith Piaf of Vera Lynn. Hun
liedjes bekoren me, omdat ze over
het leven gaan."
Philipse weet zich de kleinste de
tails te herinneren. „Als ik blijf
vertellen, dan zitten we hier mor
genmiddag nog. Ik heb één van
de beste geheugens. Ik weet zelfs
nog dat er in de Eerste Wereldoor
log soldaten in Yerseke waren."
Philipse spreekt vloeiend Frans.
Hij was van zijn 14e tot zijn 25e in
Frankrijk mosselvisser. „Later heb
ik met mijn broer een mooie be
drijf kunnen opbouwen. Ik hou
nog steeds van een goede Franse
pot. Fruits de mer vind ik heer
lijk: oesters, garnalen, krukels, zee
krab en kreeft. Maar alleen als ze
in Frankrijk bereid zijn. Daar le
ven ze om goed te eten, hier eten
we om te kunnen leven."
Wat is het geheim voor een lang
leven? „Een domme vraag. Je
hoeft er niets voor te doen: je
wordt honderd, of niet."
HULST - Het clubhuis van hockey
club Rapide in Hulst mag mis
schien gebruikt worden voor acti
viteiten in de wijk Hulst-Zuid.
Wethouder Diana van Damme-
Fassaert en burgemeester Jan-
Frans Mulder gaan daarover pra
ten met de vereniging, beloofden
ze tijdens de vergadering van de
wijkraad Hulst-Zuid.
In de wijk is op dit moment geen
geschikte accommodatie waar de
wijkraad bijvoorbeeld vergaderin-
TERNEUZEN - Bij Terneuzen ver
rijst volgens planning vanaf 2017
een nieuwe zeesluis. Honderden
mensen zullen er vier, vijfjaar
werken. Het zal daarna stiller wor
den, maar sluizen zijn eigenlijk
nooit af. Om ze veilig en zonder
oponthoud in bedrijf te kunnen
houden, is permanent onderhoud
nodig.
Wie wel eens over de sluizen bij
Terneuzen rijdt, weet dat. Vrijwel
altijd wordt er hier en daar gesleu
teld aan een brug of een ander on
derdeel van het sluizencomplex.
Begin deze week was de noord-
brug van de zeesluis nog ge
stremd voor groot onderhoud.
Dat is het zichtbare werk. Minder
zichtbaar is wat er dag in dag uit
gebeurt in de krochten van het
sluizencomplex.
Leen Berwald, storingsmonteur
bij Istimewa Elektro, is in die
krochten aan het werk, in het be
tonnen onderwatergedeelte van
de zeesluis. Heijmans, hoofdaan
nemer van het onderhoudscon-
gen kan houden. Ook wijkbewo
ners die activiteiten voor de
buurt willen organiseren zitten
met hetzelfde probleem. In voor
komende gevallen wordt nu uitge
weken naar Reynaertland. „Maar
de ruimte daar is niet gezellig en
veel de groot voor kleinere groe
pen", zegt voorzitter Marlies
Burm van de wijkraad.
In het verleden voelde Rapide er
weinig voor om het clubhuis voor
andere activiteiten te verhuren,
maar inmiddels staat men daar
minder afwijzend tegenover.
Wandelaars kunnen in Hoofd
plaat starten vanaf 8.30 uur. Van
uit Knokke kan 8 of 13 kilometer
gelopen worden. Een dag eerder, 1
november, zijn er in Knokke ook
al wandelingen over 6,10,15 en 21
kilometer. Zie hiervoor de websi
te www.wnzb.be.
De bevrijding van West-Zeeuws-
Vlaanderen, zeventig jaar gele
den, wordt vrijdag en zaterdag al
op verschillende plekken her
dacht. Vrijdag om 15.00 uur is er
een herdenking bij de monumen
ten op het Wilhelminaplein, en
om 16.45 uur een plechtigheid in
Sluis bij het oorlogsmonument
op de Groote Markt.
Zaterdag worden om 9.00 uur aan
de Steenoven in Breskens alle
Zeeuwse burgerslachtoffers uit de
Tweede Wereldoorlog herdacht.
Die dag rijdt ook een bevrijdings-
tocht met militaire voertuigen
door Zeeuws-Vlaanderen. Vertrek
is om 8.15 uur bij de Hickman-
brug in Retranchement. Onder
weg wordt gestopt in onder meer
Zuidzande, Breskens en Biervliet.
Rond 10.00 uur gaat de stoet door
de Westerscheldetunnel, om via
de Zak van Zuid-Beveland rich
ting Vlissingen te gaan. Zie ver
der www.bevrijdingsmuseumzee-
land.nl.
Tijdens de Bevrijdingswandel
tocht, zondag, zijn er op de route
ook meerdere herdenkingen. Net
vóór de start, om 8.15 uur, is er
een plechtig moment bij de her
denkingssteen in de Spuikom in
Hoofdplaat. Om 9.00 uur worden
bloemen gelegd bij het Canadees
monument in de Paulinapolder,
Ledeltheater toont zondag
de documentaire 'Ondanks
Alles', over verrichtingen
van Canadese militairen.
nabij Biervliet, en om 13.00 uur
bij het monument op het Raad
huisplein in Oostburg.
Om 14.30 uur is er een herden
king bij het monument bij de
Hickmanbrug in Retranchement,
en om 17.00 uur tenslotte op het
Burgemeester Desmidtplein in
Knokke.
Na de Bevrijdingsmars vertoont
het Ledeltheater in Oostburg om
20.00 uur de documentaire 'On
danks Alles', over de slag om de
Scheldemonding. Oorlogsvete
raan Cliff Chadderton maakte die
film in 1987, om de verrichtingen
van de Canedese soldaten in zijn
eigen land meer bekendheid te ge
ven. Chadderton raakte in 1944
ernstig gewond. Aanvang is om
20.00 uur, toegang kost 5 euro.
tract voor de Terneuzense slui
zen, heeft Istimewa Elektro inge
huurd. „Met vier monteurs wer
ken we hier", vertelt Berwald.
„Twee van Istimewa en twee van
De Bruijn."
Ruim een jaar zijn de Terneuzen
se sluizen, maar ook de bruggen
over het Kanaal Gent-Terneuzen
werkterrein van Berwald. Hij was
eerder in dienst bij Imtech Mari
ne met Rotterdam als basis, maar
dit internationaal opererend tech
nisch bedrijf maakt zware tijden
door en Berwald kwam op straat
te staan. Bij Istimewa kreeg hij
eerst een jaarcontract, dat kort ge
leden in een vast contract is omge
zet. „Ik ben daar heel blij mee en
ook trots op."
Berwald heeft heel concreet werk.
Hij weet wat van hem verwacht
wordt. Dat storingen zoveel moge
lijk moeten worden voorkomen
en zo snel mogelijk moet worden
verholpen, als die zich onver
hoopt toch voordoet. Hij is om de
zoveel weken 24 uur per dag be
reikbaar. Hij voert geregeld inspec
ties uit, doet periodiek onder
houdswerk en is betrokken bij
grote onderhoudsprojecten zoals
eerder dit jaar aan de brug van
Sluiskil.
Het laatste werk liep één week
end behoorlijk uit, wat tot veel fi
les leidde. Berwald: „Dat was een
gigantisch karwei, de hele aandrij
ving moest worden vernieuwd,
én zo'n brug is een heel complex
ding." Na dat werk aan de brug
van Sluiskil staat hij een dagje la
ter gewoon een lamp te verwisse
len van een verkeerslicht. „De af
wisseling en de vrijheid die je
ook hebt, maken dat ik het naar
m'n zin heb. Dan heb je er ook
meer voor over."
ABSDALE - Al jaren wordt erover er
gesproken, maar nu lijkt er toch
eindelijk een begin gemaakt te
worden met de parallelweg bij
Absdale. Die moet tussen het
dorpje en tuincentrum Life Gar
den komen. Wethouder Diana
van Damme verwacht dat het
startschot voor de werken in mei
of juni volgend jaar gegeven kan
worden. Op dit moment wordt de
laatste hand gelegd aan de roton
de die bij de parallelweg moet ko
men. De wethouder gaat in no
vember in overleg met de dorps
raad van Sint Jansteen. Daarna zal
een inloopavond voor omwonen
den gehouden worden.
Zeeland vol
eeuwelingen
door Cornelleke Blok
YERSEKE - Zeeland heeft van alle
provincies relatief de meeste eeu
welingen. Van elke honderddui
zend Zeeuwen zijn er 23,6 hon
derd jaar of ouder.
door Eugène Verstraeten
Sluizen zij n
eigenlijk nooit
helemaal af
door Harmen van der Werf
I Leen Berwald aan het werk in de zeesluis bij Terneuzen. foto Peter Nicolai
door Martijn de Koning
OOSTBURG - De jaarlijkse Bevrij
dingsmars (voorheen de '1 novem-
bermars') in West-Zeeuws-Vlaande-
ren is zondag toe aan de 41e edi
tie. Rond de 32 kilometer lange
wandeling tussen Hoofdplaat en
Knokke zijn tal van herdenkingen
gepland.
