t
28 ZEELAND
SLAG OM DE SLOEDAM
De Britse commandant Hakewill Smith vond de geheime
operatie Mallard eigenlijk te riskant om de Slag om de
Sloedam definitief te beslechten. Uiteindelijk moest hij
bevelen opvolgen. Mede dankzij informatie van het lokale
verzet werd de geheime operatie een succes. Bij de Slag om de
Sloedam vielen veel slachtoffers. Ook veel burgers in met
name Arnemuiden en Nieuw- en Sint foosland sneuvelden.
ARNEMUIDEN - Duizenden automo
bilisten op de A58 rijden er dage
lijks onder door. Het Mallardvia-
duct bij Arnemuiden en Nieuw
en Sint Joosland.
Dit spoorviaduct en de gedenk
plaats 'The Causeway' met vijf
monumenten aan de Postweg her
innert aan 'De Strijd om de Sloe
dam en operatie Mallard van 31 ok
tober tot 5 november 1944'.
Tijdens de bevrijding van Zee
land is op de Sloedam (destijds
een dijk van duizend meter lang
en 45 meter breed en de enige toe
gang tot Walcheren vanuit
Zuid-Beveland) een hevige strijd
gestreden waarbij de dam door
Canadese en Britse troepen is ver
overd op de Duitsers. Er vielen
veel slachtoffers waaronder ook
veel burgers in Arnemuiden en
Nieuw- en Sint Joosland.
„De geallieerde jachtvliegtuigen
schoten op alles wat bewoog",
zegt René Hoebeke uit Nieuw- en
Sint Joosland, de auteur van het
standaardwerk 'Slag Sloedam'. Hij
deed tien jaar onderzoek naar de
Slag om de Sloedam omdat er
DE SLAG
OM
DE SCHELDE
geen gedetailleerde beschrijving
was van deze aanval om Walche
ren te bevrijden. „Het idee ont
stond toen mijn vader vertelde
over de Sloedam en de betekenis
van deze slag voor de bevrijding
van Walcheren. Ik ben documen
ten gaan verzamelen en veel men
sen gaan spreken. Toen begon het
te leven."
Zijn boek verscheen in/2002. Veel
ooggetuigen die hij toen had ge
sproken leven niet meer. Hun ver
halen leven echter wel voort in
het boek. „Ik herinner me nog de
tijd dat het boek net uit was. Veel
mensen die ik had gesproken kwa
men het boek ophalen maar sloe
gen het niet open. Het was voor
hen nog te gevoelig."
Veel verhalen zijn ook hartver
scheurend. Zoals het verhaal van
Jan Louwerse uit Ritthem die met
zijn familie en vee vluchtte naar
Nieuw- en Sint Joosland toen een
gat in de zeedijk werd geslagen.
Jan kwam zonder kleerscheuren
bij het evacuatieadres van de opa
en oma van René Hoebeke te
recht maar zijn vader sneuvelde
onderweg toen hij zijn koeien pro
beerde te redden van het geweld.
Zoon Jan sneuvelde als lid van het
Zeeuws Bataljon in 1946 in Indië.
Hoebeke was ook onder de in
druk van de gebeurtenis in het ge
hucht Oude Dorp. Tijdens hevige
bombardementen kreeg een boer
derij een voltreffer waarbij twee
jonge meisjes om het het leven
kwamen. „Ik vond nog een foto
van de twee meisjes vrolijk naast
elkaar zittend in de klas. Dat doet
je wel wat. De broer van de twee
meisjes, die het bombardement
overleefde, kwam later mijn boek
ophalen."
De strijd om de Sloedam begon
op 31 oktober 1944 met een aan
val over land door Canadese troe
pen van de 2nd Canadian Infan
try Division the Black Watch of
Canada (RHR), the Calgary
Highlanders en Le Régiment de
Maisonneuve van de 5th Cana
dian Infantry Brigade. Die voer
den achtereenvolgens vier fronta
le aanvallen uit. Het eerste ingeno
men bruggenhoofd op Walcheren
kon slechts enkele uren worden
vastgehouden. Op 2 november
werd de aanval (operatie Magneti
se) overgenomen door het ie Bat-
talion the Glasgow Highlanders
van de 52e (Lowland) Infantry Di
vision. In de middag van 3 novem
ber werd de Sloedam definitiefin-
genomen. Tijdens de strijd om de
Sloedam, durende van 31 oktober
tot en met 5 november 1944 sneu
velden 45 Canadezen en 19 Brit
ten.
De geheime operatie 'Mallard'
(het Engelse woord voor wilde
eend', speelde een belangrijke rol
in de uiteindelijke verovering van
de Sloedam op de Duitsers. Van
uit het haventje Zuid-Kraayert bij
Nieuwdorp werd over het Sloe in
de nacht van 2 op 3 november een
landing uitgevoerd op Walcheren
door het 6th Battalion the Came-
ronians om de Duitse verdediging
via een omtrekkende beweging
bij de Sloedam op de knieën te
krijgen. De operatie was een suc
ces. Oostelijk Walcheren werd me
de hierdoor op 5 november 1944
bevrijd.
„De Britse commandant Hakewill
Smith wilde deze geheime opera
tie helemaal niet uitvoeren", weet
René Hoebeke. „Hij zag operatie
Mallard als een kansloze missie.
Uiteindelijk moest hij de bevelen
opvolgen. Mede op basis van infor
matie van het lokale verzet werd
een alternatieve route gevonden
ten zuiden van de Sloedam. De
Duitsers werden totaal verrast."
'Mallard' cruciaal voor
Slag om de Sloedam
door Frank van Cooten
René Hoebeke: „Verhalen waren
heftig."
s Een herdenking op de tijdelijke begraafplaats in Lewedorp achter de katholieke kerk voor
gesneuvelde Britse militairen tijdens de Slag om de Sloedam en operatie Mallard.
Canadese troepen maken zich gereed voor de gevechten op Zuid-Beveland en Walcheren en
de uiteindelijke Slag om de Sloedam. foto's Bevrijdingsmuseum Zeeland
ClACTiiRy
