Cats: Ik woon in een
pand met een verhaal
ZEELHflDPLRnjj QPEN DAG
ZATERDAG
34 WALCHEREN
OORLOGSDAGBOEK
De achttienjarige Thelma Vera
Knoop hield tijdens de bevrijding
van Vlissingen een dagboek bij.
Laatste kans
voor aankoop
Veerhaven
Vanaf zijn dakterras kijkt Jacques
Cats in de tuin van Dam 10. Zelf
bewoont de oud-PZC-verslagge-
ver sinds 2009 een etage op Dam
8. Een berucht adres tijdens de
oorlog. De Duitse bezetter had in
dat pand, en het naastgelegen
pand op nummer 6, zijn hoofd
kwartier. Een plaquette aan de ge
vel herinnert aan de Duitse over
gave op 3 november 1944- Van
daag, zaterdag, presenteert hij
zijn boek 'De dag dat de generaal
huilde' op die historische plek.
Het is de plaats waar de Duitse ge
neraal Wilhelm Daser bittere tra
nen huilde toen hij aan de gealli
eerden zijn wapens had overhan
digd.
„Als er in de oorlog van iemand
werd gezegd dat hij naar Dam 8
was gebracht, dan wist iedereen
dat het niet best was. Ik woon in
een pand met een verhaal. En
daar moest ik iets mee doen. Toen
ik hier pas woonde, was mijn eer
ste vraag aan de benedenburen
(een artsenpraktijk) of ik eens in
de kelder mocht kijken. Mis
schien lagen er nog helmen of
was een hakenkruis op de wand
te ontdekken. Maar helaas, er was
niets schokkends te vinden."
Over de Tweede Wereldoorlog
zijn talloze boeken verschenen.
„Boekhandelaar Dick Anbeek
raadde mij aan om me bij het
schrijven van een boek over de be
vrijding op Middelburg te concen
treren. Mensen willen over hun ei
gen plaats lezen. Dus heb ik me
geconcentreerd op lokale verha
len."
Cats sprak mensen die de oorlog
en bevrijding hebben meege
maakt. Dagboeken waren ook een
dankbare bron. „Mensen wilden
hun verhaal graag vertellen. Eén
keer heb ik iemand echt moeten
overreden om mee te werken. De
ze man had voor de Arbeitsein-
satz in Duitsland moeten werken.
Hij was op Bevrijdingsdag terug
gekeerd."
Dit verhaal past in het hoofdstuk
over de vaak ongemakkelijke te
rugkomst van dwangarbeiders uit
Duitsland en Joden die de ver
schrikkingen van de kampen had
den overleefd.
De nasleep van de oorlog komt
nog in andere hoofdstukken aan
de orde. „Het is geen doorlopend
verhaal geworden", zegt Cats.
„Elk hoofdstuk is afzonderlijk te
lezen."
Een hoofdstuk gaat over het neef
je van Lou de Jong, de directeur
van het toenmalige Rijksinstituut
voor Oorlogsdocumentatie en
schrijver van het standaardwerk
Het Koninkrijk der Nederlanden
in de Tweede Wereldoorlog. De
Jong was naar Engeland gevlucht.
Zijn tweelingbroer Sally was min
der gelukkig. Nadat ze hun kinde
ren op een onderduikadres had
den achtergelaten, werden hij en
zijn vrouw opgepakt op de vlucht
naar Zwitserland. Een van de kin
deren, Daan, werd als baby opge
nomen in een Middelburgs gezin.
Het rijk geïllustreerde boek is
vormgegeven door Jacques' zoon
Hans-Peter.
Het is een drukke week geweest
voor Cats. Afgelopen donderdag
verscheen nog een boek: De dok
ter en de oorlog, het dagboek van
Ad van Dijk als inspiratiebron.
Het boek is een selectie uit verha
len die de Vlissingse huisarts over
zijn oorlogstijd had geschreven.
Van Dijk, die twee jaar geleden
overleed, schreef als amateur-his
toricus veel over de geschiedenis
van Vlissingen. „Als verslaggever
heb ik vaak gesproken met Van
Dijk. Ik heb voor dit boek enkele
inleidende hoofdstukken geschre
ven, onder meer een interview
met Ads jongere zuster Marga."
Omdat de oorlog en de bevrijding
nu volop in de belangstelling
staan, komt het boek over (en
van) Van Dijk nu uit.
VLISSINGEN - De stad was vlak
voor de bevrijding bijna verlaten,
iedereen was geëvacueerd, maar
Thelma Knoop was er nog. Thel
ma begon op 31 augustus 1944
een dagboek. Ze heeft de bevrij
ding van Vlissingen nauwkeurig
gedocumenteerd.
Thelma was één van de weinige
mensen die tijdens de bevrijding
in Vlissingen was. Haar vader was
bij het Rode Kruis en moest dus
in de stad zijn. Haar zus Anneke
vond het kleine boekje, beschre
ven in een mooi klassiek hand
schrift, op zolder toen Thelma in
2006 overleed. Anneke heeft alles
overgetikt, om het voor iedereen
leesbaar te maken.
Thelma blijkt een echte verslagge
ver. Van dag tot dag noteert ze
wat ze ziet en wat ze weet. Waar
op Walcheren beschietingen zijn,
hoeveel doden er vallen, wie er
opgepakt is; ze beperkt zich niet
tot Vlissingen. Het dagboek bevat
een schat van informatie voor ie
dereen die geïnteresseerd is in de
Slag om de Schelde en de bevrij-
Op het Beursplein
lag het vliegtuig te
branden.
Vreselijk! Papa
gewaaarschuwd
ding van Vlisssingen en Zeeland.
„Daarnet bereikte ons bericht dat
radio Oranje een ernstige waar
schuwing heeft gericht tot alle
Zeeuwse eilanden aan de mon
den van de Schelde. Men moet op
passen voor zware bombardemen
ten en overstromingen", schrijft
ze op 2 oktober. En twee dagen la
ter,, Het water komt al bij Aagte-
kerke. Er zijn veel doden, men
zegt 200. Zoutelande is op vijf
mensen na leeg. Papa is van
middag met een autootje van het
Rode Kruis op stap geweest. Hij
vertelde, dat er 250 tot 300 men
sen onder het puin liggen."
„Zaterdag 7 October: Het huis
staat vreselijk te dreunen. Af en
toe zijn we bang dat de ruiten zul
len springen 200 bommenwer
pers hebben de Nolledijk en de
dijk bij Ritthem gebombardeerd.
Het water stroomt binnen." Ze be
schrijft de indundatie van Wal
cheren, ze ziet ontheemde men
sen, ze hoort verhalen over vee
dat vlucht voor het water.
En tussen al dat geweld gaat het
leven gewoon door. „Vanavond
gaan we met z'n vieren naar de
Van Vughts. Het was daar erg
leuk. Wij hebben monopoly, ste-
denkwartet en een soort ganzen
bord gespeeld, de groten ge
bridged. 11 uur bommen in Mid
delburg, VI. straat, Molstraat, 3 do
den. Heel de avond door springen
er bommen."
Thelma was samen met haar zus
in Vlissingen gebleven, de rest
van het gezin, dat uit vier meiden
en een jongen bestond, woonde
tijdelijk bij oma in Utrecht. De fa
milie woonde aan het Droogdok,
achter het Van Dishoeckhuis,
maar die woning was plat gebom
bardeerd: de oorlogsjaren woon
den de Knoops op het Bel-
lamypark. Thelma was een beetje
een tutje, zegt haar zus Anneke,
ze was een gymnasiummeisje.
Hun vader was tandarts Knoop
(die later ook wethouder was).
Thelma ging na de middelbare
school naar Utrecht om medicij
nen te studeren. Na een jaar
kwam ze terug om te werken als
apothekersassistente bij apotheek
Van de Kleine Mulder aan de Sin
gel. Ze is in 2006 overleden.
TERNEUZEN - De gemeente Terneu-
zen ziet af van aankoop van de
voormalige Veerhaven in Terneu-
zen, tenzij er alsnog overeenstem
ming komt met de gebruikers.
Mislukt dat overleg met hen vol
gende week, dan brengt het Rijk
de haven in de openbare verkoop.
Rijk en Ter neuzen praten al jaren
over aankoop van de haven. Het
Rijksvastgoedfonds wil zes ton
voor de oude Veerhaven, als de ge
meente de verouderde voorzienin
gen laat verwijderen. Anders zou
de aankoopsom één miljoen euro
zijn. De gemeente wilde de haven
alleen kopen als de gebruikers -
sleep- en bergingsbedrijf Multras
hip, watersportvereniging Neus-
en, Jachthaven Terneuzen BV en
twee garnalenvissers - de haven
opknappen en exploiteren. Mul
traship zegt 'in principe' belang
stelling te hebben.
Boomkwekerij en Groenbedrijf
De Fruittuin v.o.f.
door Theo Giele
MIDDELBURG - En of hij nog wat
nieuws had gehoord bij het zoeken
naar informatie over Middelburg in
de laatste maanden van de oorlog
en nasleep ervan. „Dat het pand
Dam 10 is gebruikt als doorgangs
huis voor Joodse onderduikertjes
was voor mij een verrassing. Kinde
ren werden hier opgevangen in af
wachting van een onderduikadres,
ergens op het platteland."
r I
WIL
Kom een kijkje nemen in onze nieuwe kas*
Diverse
aanbiedingen
op tuinplanten.
van 09:00 tot 16:00 uur
'De hele dag lag
Ravesteinweg 3
Grijpskerke
door Nadia Berkelder
Jacques Cats voor het pand Dam 8
met rechts de plaquette die herin
nert aan de overgave van de Duit
sers. foto Ruben Oreel
Jacques Cats: De dag dat de generaal
huilde -112 pagina's, 14,95 euro; De
dokter en de oorlog, het dagboek van
Ad van Dijk als inspiratiebron, 108 pa
gina's, 16,95 euro.
dagboek van Thelma Knoop
crra+i<5
£rui+ptan+
voor elke j
klan+l*
m4*. 1 per kUrrt.
/oLinu <k voorraid strek».
www.zeelandplant.nl
Het is NU planttijd.
Wij zijn het adres voor al uw tuinplanten, sierheesters en
(fruit)bomen. Oude fruitbomen in soorten en maten.
Tevens bezorging en plaatsing mogelijk. Ook voor tuinaanleg en renovatie
Geopend op donderdag vrijdag en zaterdag van 8,30 tot 16,30 ~~?vhg
Wemeldingse zandweg 10, Kapelle, Tel. 0113-342944, Mob. 0611395456, www.defruittuin.com
Direct naar een nieuwe woning?
Grijp deze unieke kans!
www.inruileigenwoningzeeland.nl
Informeer nu naar de mogelijkheden!
