Ze kwaeme eêl tevree sachsmiddegs trug
STREEKTAAL
CULTUUR 41
Half the Horizon
van Menno en
Paul de Nooijer
Komedie voor
Ghijsen in Beeld
in Ellesdiek
Wat hen bindt is de zin om iets te
onderzoeken en om van de uitkomst iets
moois te maken, dat verrast of ontroert.
MIDDELBURG - Tamara Dees, Kees
Wijker en Nicole Bianchet heb
ben in de drie helwitte ruimtes
van de Kabinetten van de Vlees
hal hun werk geëxposeerd met in
gedachten de titel van de exposi
tie Echoes of Artificial Landscapes.
De echo hoor je als je naar de der
de ruimte loopt van Nicole Bi
anchet. „Tenminste het lijkt een
echo, maar het is mijn stem, die
ik vervormd heb. Niets van mijn
werk is wat het lijkt. Op het eer
ste gezicht lijkt het schilderij mis
schien romantisch, maar als je
goed kijkt, zit er meer in, agressie
bijvoorbeeld. Noem het mijn won
derlandschap", zegt de kunstena
res én muzikante die in Los Ange
les is geboren, opgroeide in Ber
lijn en sinds vier jaar woont en
werkt in Berlijn en Vlissingen.
Nicole Bianchet heeft een wand-
vullend schilderij gemaakt, waar
op vormen in voorkomen als bo
men, riet, planten, de zon, de
maan en een wolk van bladeren.
Met een stanleymes heeft ze won
den gemaakt in de houten onder
grond. Ze is geslaagd in haar op
zet om iets moois te maken. De al
om aanwezig kleur paars had bij
een vorige bezoek een rode in
druk achtergelaten. „Ik heb het
niet overgeschilderd, lacht ze.
Kleur kan je moeilijk onthou
den", zegt ze. Kleur is volgens de
kunstenaars voor een groot deel
gebaseerd op beleving. En als Ni
cole Bianchet haar gitaar pakt en
speelt en zingt voor klein publiek,
krijgt dat moment en daarmee
het schilderij iets mythisch.
Tamara Dees uit Terneuzen heeft
een fascinatie voor het weten van
de werkelijke maat van de dingen.
Bij het zien van de houtsnede-
prent De Grote Golf van Kanaga-
wa van de Japanse kunstenaar Ho-
kusai vroeg ze zich af wat de af
meting van die prent is en kwam
er achter dat Japanners daarvoor
de eenheidsmaat Oban gebrui
ken. Maar eenheid in Oban ont
breekt. Tamara heeft 59 houtsne-
des van de Grote Golf gevonden
die een afwijkende maat hebben;
van 220 bij 330 mm tot 272 bij 406
mm. Deze 59 platen heeft ze uit
scheepsstaal laten snijden, die nu
tegen elkaar in de expositieruim
te liggen als dikke kaften van boe
ken. De kunstenares laat dat wat
haar beweegt terugkomen in haar
werk en dat zijn vaak schepen, de
zee of het water in het algemeen.
Op een kartonnen kaartje zag ze
eens een print van eindeloos
blauw water. Ze 'blies het kaartje
op ter grootte van twee Abri-pos
ters (118,5 en 175 centimeter) en
maakte er haar print op eigen wa
re grootte van.
Is Tamara Dees nieuwsgierig naar
de maat van de dingen, Kees Wij
ker wil de schoonheid en de wer
king van apparaten begrijpen. „En
dan ga ik daarmee aan de slag.
Het is boeiend om 'vleugels' uit te
laten slaan door gebruik te maken
van de zwaartekracht en door aan
een hendeltje te draaien." Hij
maakte met ijzerdraad tekenin
gen, die een vleug hebben van
grottekeningen. „Deze reeks is in
tuïtief ontstaan en komt mis
schien wel door mijn liefde voor
alles wat met techniek te maken
heeft. Niet wat machines kunnen,
maar dat ze het kunnen."
Het is een uiterst persoonlijke
voorstelling over hun eigen leven:
Paul de Nooijer heeft prostaatkan
ker en de ziekte werpt een scha
duw over het (gezins)leven. Half
the Horizon is allesbehalve een
treurige voorstelling. Volgens de
kunstenaars komen er pijnlijke
onderwerpen aan bod, zoals onbe
grip en aftakeling, maar die lei
den vaak tot absurde of hilarische
situaties. De poëtische klankreis
voert langs geboorte en dood.
Er is live muziek van Erik Bos-
graaf (blokfluit), Izhar Elias (gi
taar), en Jorrit Tamminga (compo
sitie, regie en elektronica). Paul
en Menno de Nooijer verzorgen
beeld en regie, de tekst is van
Matt Dings. Met verder medewer
king van Elles Dobbelaar, Hannah
Kreeft, Franqoise de Nooijer, Iris
de Nooijer, Rosa de Nooijer, Eline
van Remortel, Mete Westerweel,
Karin Wiertz.
ELLEWOUTSDIJK - Voor 'Ghijsen in
Beeld' wordt zondag 2 november
in 't Kerkje van Ellesdiek door de
's-Heerenhoekse Komedie een
luchtige voorstelling opgevoerd.
Het gaat over het wel en wee in
een kapperszaak op het dorp. De
opbrengst komt ten goede aan het
Project 'Ghijsen in Beeld'. Me
vrouw Ghijsen is de samenstel
ster van het Zeeuws Woorden
boek, dat dit jaar 50 jaar bestaat.
Een werkgroep wil een stand
beeld voor haar oprichten in Dom
burg. Aanvangstijd 14.30 uur, toe
gangsprijs 8 euro. www.
zeeuws-woordenboek.nl
D'r is bie mien op 't
durp 'n kroot je vin-
ters die aalke don-
derdagochen op de
fiets klimme in eêl
ard 'n rondje maeke over de
sturmvloedkeerieng in dan trug-
komme over de Zeêlandbruhhe.
Ik g'loave dat ze d'r minder as twï
uren over doe, dust't gae donders
ard.
Ze bin nie de eênigste kaerels die
zö-ies doe, want je zie overa van
die groepjes d'r eihe in 't zweet
trappe. 't Za wè gezond weze, ma
ik waehe m'n eihe d'r nie an. Zö
noe in dan stap ik ok op de fiets
om 'n rondje naer Aemstie te fiet
sen. Da's zö'n kilometer of twaol-
ve in dat vind'ik meer as genocht.
Wulder doe d'r dan meer as 'n
ure over. Je mot ok nie overdrieve,
weet je.
Fietse was netuurlijk vroeher gin
hobby, 't was noódzaek. Mien ei
he schoonmoeder gieng eêl vee
op zondag trouw op de fiets van
Renisse nae de kaarke in
Zurrikzeê. Je kon ok mit d'n tram,
ma dan gieng je over bienae aole
durpen in dan duurde 't eêl lank
vö dat je in stad was. In dan zou
je nog 'n aande motte loape nae
de kaarke. 't Was eêl gewoon om
nae stad te fietsen.
Dat deeje bevobbeld ok Jaone van
Sluus van de slachter in Merie Bie-
nefelt van d'n bakker aalk jaer mit
de paeremart. Die mart was in is
nog aoltied d'n eêsten woensdag
in juni. Die twï vrouwen mieke
d'r 'n dagje van. Ze naeme 'n fles-
se eihehemaekte awekaot mee in
as ze net buten 't durp waere gien-
Voor de gesproken rubriek zie
www.pzc.nl/streektaal
ge ze eêst ma 's zitte op d'n wit
ten bank van de VW om 't eêste
glaesje te nemen.
Op d'n bank zat 'n plaetje mit de
naem van de VW: Renesse voor
uit. Jao, op deze meniere kwaeme
ze netuurlijk nie zö eêl ard voor-
uut. Ma z'aode 'n leutig dagje in
ze kwaeme eêl tevree sachsmidde
gs wï trug.
M'n aode op 't durp in dien tied
ok de kupers. 't Was eihenlijk bak-
kerie v.d.Velde, ma gin maans zei
't zö, z'aode 't aoltied over de ku
pers. 't Waere twï broers in twï
zusters in ulder vaoder was kuper
geweest, dust zodoende. Noe ao
de de twï broers Tonis in Iman
eêl mooie sportfietsen, waer of
vee maansen stikjeloers op waere.
't Was oorlog in op 'n dag wiere
de fietsen gevorderd dü de Duitse
soldaoten. Vee fietsen ze nie
kunne pakke, want de maansen
waere op tied gewaerschoewd. En-
kelt de kupers nie, dust die waere
ulder prachtihe fietsen kwiet.
Wat waere ze kwaed! Ze konde
nie enkelt goed bakke in fietse,
ma ok vloeke. In dat ze toe zö
ard edae, dat 'r nog lank op 't
durp over gepraet wier. Jao, 't wae
re mannen, De voedselbonnen
wiere in dien tied uuthedeêld dü
'n meêster van de schole. Iman
vond dat 'n te weinig blombon
nen ekrehen ao in ie sloeg de
meêster eêmae wit mit 'n zak
blom. Toe ei 't durp d'r toch
schande van esproke, want
meêster Leêuwe was zö gezie, dat
iedrendeên 't wehhetje waer of'n
woonde Meêster Leêuwesweegje
noemde. Ma toch wier d'r niks
van tehen Iman ezeid, want 't
was 'n stoepihe vint. Dust dae
mos je gin ruzie mee kriehe.
Wulder nog gewoon ouwerjaer-
se fietsen, zonder ondersteuni
ng.
E julder wè van die elektrieke
diengen? Wees ma verzichtig, a je
t'ard dü de bocht gaet ka je lillijk
vaole. In dan bin je slecht of.
ZATERDAG 25 OKTOBER 2014
Expositie over techniek,
de echo en ware grootte
door Edith Ramakers
In de Kabinetten van de Vleeshal, Zus
terstraat 7 M'Burg. Tot 2 november.
Open; Di. tm zo 13.00-17.00 uur.
NIEUW- EN SINT JOOSLAND - In thea
ter de Wegwijzer in Nieuw- en Sint
Joosland wordt vrijdag een try-out
gehouden van Half the Horizon van
beeldend kunstenaars Paul en Men
no de Nooijer (vader en zoon).
Vrijdag 31 oktober, Theater de Weg
wijzer (try out), 20.00 uur. 5 novem
ber, Verkadefabriek, Den Bosch, 7 de
cember, NatLab, Eindhoven.
De exposanten in de Kabinetten van de Vleeshal in Middelburg, vlnr: Tamara Dees, Kees Wijker en Nicole Bianchet. foto Ruben Oreel
door Henk Blom