'K
Verschil is straks te zien
De nacht is inspirerend
Veel dieren komen 's
nachts tot leven. Zij
maken gebruik van de
duisternis en hebben
veel last van de door
de mens aangestoken
verlichting.
'f
5 Total
Nachtdieren zien we niet vaak.
Toch zijn er ongeveer net zo
veel dieren 's nachts actief als
overdag. Soms komen we ze
tegen, zoals een haastig weg
lopende egel op ons tuinpad of vleermui
zen die langs de gevel van ons huis sche
ren. Ook vangen we soms met de koplam
pen van onze auto een konijn of een haas.
Op dat moment kan de invloed van licht
letterlijk de dood betekenen voor het be
treffende dier.
Veel dieren zijn aangepast aan het leven in
de duisternis. Ze hebben zintuigen die vele
malen scherper zijn dan de onze. Ze ver
trouwen op hun ogen, oren en neus. Soms
gebruiken ze zelfs licht om te communice
ren. Wie ooit het geluk gekend heeft om te
zien hoe de zee 'in bloei' staat, weet wat
een fantastisch fenomeen dit is. Op zwoele
zomeravonden kan de zee gaan lichten op
plekken waar het water beweegt: in de gol
ven, als je door het water loopt of zwemt of
als je op het natte zand stapt. Het groenach
tige licht wordt veroorzaakt door zeevonk,
een ééncellige alg. Als dit algje heftig wordt
bewogen, zorgt een chemische reactie er
voor dat hij licht gaat uitstralen. Alleen bij
absolute duisternis is dit door de mens te
zien.
Natuurlijke afwisseling van licht en donker
is van groot belang voor tal van biologische
processen. Soms lijkt de invloed van kunst
licht 'positief, in die zin dat licht dieren
aantrekt, zoals nachtvlinders die rond een
straatlantaarn fladderen. Vleermuizen ma
ken daar soms dankbaar gebruik van als
voedselbron. Dagelijkse activiteiten van
veel dieren raken verstoord langs verlichte
wegen. Bij nachtvlinders is aangetoond dat
kunstlicht een remmende werking heeft
op de aanmaak van hormonen die de voort
planting reguleren. Padden worden aange
trokken door het licht langs wegen. Dit
kan tot grote sterfte leiden tijdens de trek
van winterverblijf naar voortplantingswa-
ter. Dwergvleermuizen vliegen later uit in
een verlichte omgeving. Dat verkort 's
nachts hun actieve periode waarbij ze voed
sel zoeken en dit kan leiden tot een ver
zwakte conditie. Ook grutto's worden in
verlichte zones verstoord bij het voedsel
zoeken, veren poetsen of zelfs bij de voort
planting,
Aantrekking en afstoting als gevolg van
kunstlicht hebben altijd een negatieve in
vloed op populaties. Aantrekking door
licht betekent bijvoorbeeld hogere sterfte
kans (aanrijdingen of verbranding aan de
lantaarnpaal). Ook worden populaties ont
wricht doordat er exemplaren onttrokken
worden en niet meer beschikbaar zijn voor
.v -
-
-
Nieuwerkerk, van 17-24.00 uur Donker tafe
len in theetuin De Stokroos. Eindeseizoens-
buffet in de stilte en duisternis van de thee
tuin aan de Krabbenhoekseweg.
Kosten 30,- euro per persoon, inclusief
drank.
Aanmelden bij a.slootmaker@planet.nl. Ook
geschikt voor kinderen.
Oostburg, van 20 tot 22.15 uur: Poetry Oost
burg. Literair café: regionale dichters dragen
in het Ledeltheater gedichten voor bij kaars
licht, afgewisseld met akoestische muziek
"v., J-«NCcS
Adrie Coppoolse, Zeeland Refinery
Naam: Jan Koeman
Woonplaats: Kloetinge
Wat heeft u met de nacht?
De nacht is voor mij een inspirerend deel van de dag. Ik ben gefasci
neerd door wat er 's nachts te beleven valt. Vroeger al ging ik er met
mijn ouders en andere jongeren op uit om 's nachts leuke dingen te
zien. Dat zijn dan bijvoorbeeld uilen en de geluiden die ze 's nachts ma
ken. Maar als vrijwilliger van de sterrenwacht ben ik ook erg geïnteres
seerd in verschijnselen als kometen, het poollicht dat ik in Zeeland al
een paar keer gezien heb en bijvoorbeeld zonsverduisteringen. Ik ben 's
nachts graag aan de Oosterschelde. Je wil niet weten wat je dan allemaal
tegen kan komen. En eigenlijk is het vanafvier uur 's morgens nog veel
mooier. Nachtfotografie is pas leuk geworden met de komst van de digi
tale camera. Zet hem op een statief met de sluiter op een halve minuut
en je ziet sterrennevels, fotokoeman.nl
foto Marcelle Davidse
Nachtdieren 1
door Peter Maas
Jan Koeman, nachtfotograaf
a* -
Naam: Adrie Coppoolse
Woonplaats: Oudelande
Wat betekent de nacht voor u?
Ik ben een natuurmens, ik vind donkere nachten mooi, zeker als je de
sterrenhemel kan zien. Ik woon midden op Zuid-Beveland en daar kan
het nog echt donker zijn. We zijn bij Zeeland Refinary bezig met een
project om zo veel mogelijk verlichting te vervangen door led-verlich
ting, om energie te besparen en minder lichthinder voor de omgeving te
veroorzaken. Zo worden kwikdamplampen in de straatverlichting vervan
gen door ledlampen. De oude lampen hebben een felle brandende licht
bron die weerkaatst op het asfalt waardoor in de nachtelijke uren boven
de raffinaderij een 'lichtbulb' ontstaat. We gaan ook een proef doen op
een hoge destillatiekolom met ledlampen die afgeschermd zijn om te
voorkomen dat ze zijwaarts lichthinder veroorzaken. Het is de bedoeling
dat als alles klaar is, er waarneembaar minder lichtuitstraling is.
foto Marcelle Davidse
