Als de reeën op pad gaan
Als andere dimensie
Oostkapelle baadde in het licht. „Het is jam
mer dat dat zo gebeurde. Want die molen
kan heus wel mooi uitgelicht worden,
maar dan op een verantwoorde manier. Nu
gaat meer dan de helft van het licht verlo
ren, omdat het niet op de molen terecht
komt." Wat dat betreft komt er voor Jobse
een slechte tijd aan met de kerstdagen in
het verschiet. Het wordt meer en meer mo
de om allerlei huizen met lichtslingers uit
te lichten tijdens de feestdagen. Jobse haalt
zijn schouders op. „Het is vaak erg lokaal
en als ze het dan maar niet de hele nacht la
ten branden. Dat scheelt ook in de energie
kosten."
Overigens is wat Jobse betreft led-verlich
ting ook niet zaligmakend. Want dat licht
bestaat vooral uit wit en blauw licht en is
door sterrenkundigen erg moeilijk uit hun
foto's te filteren. Maar er wordt gewerkt
aan de verbetering van de techniek van
led-verlichting.
Melissa Ernst en Klaas Jobse weten het wel
als hen gevraagd wordt hoe Zeeland een
stap vooruit kan doen op weg naar minder
lichtvervuiling. Wetgeving, zegt Jobse di
rect. Ernst: „Zeeland zou kunnen beginnen
met regelgeving in en om natuurgebieden.
Op een nachtelijke foto van Nederland is te
zien dat het in Zeeland nog relatief donker
is. Dat moeten we koesteren. Als ZMf vin
den we dat fijn omdat het minder energie
kost en het goed is voor mens en dier."
Wat dat betreft valt Jobse, hovenier van be
roep, haar bij. „Je ziet wel eens dat mensen
bomen uitlichten in hun tuin. Maar ze we
ten niet dat dat niet goed is voor de boom.
Die krijgt er stress van. Ook voor mensen
is het niet goed om de nacht niet volledig
in het donker door te brengen. Het lichaam
maakt dan minder melatonine aan, een
stof die gunstige effecten op het immuun
systeem heeft."
Melissa Ernst kijkt al weer vooruit naar vol
gend jaar. Ze constateert dat er op bedrijf
sterreinen ook nog heel wat te winnen is
als het gaat om het opheffen van lichtver
vuiling. „Ik begrijp wel dat die bedrijfsge
bouwen verlicht zijn onder meer met het
oog op criminaliteit. Maar daar kun je ook
wat aan doen met detectoren die lampen
aan laten springen als iemand in de buurt
komt. Misschien dat we daar volgend jaar
de focus op kunnen richten."
Biervliet, van 19 tot 21.30 uur aan de
Braakmanweg 5: schemerschim. Ga mee met
de schemerschim door de donkere Braak-
manbossen en ontdek door middel van
proefjes de geuren en kleuren van de nacht.
Voor volwassenen 5 euro en 2,50 euro voor
kinderen, inclusief koffie en soep. Aanmel
den bij M.Lieman@staatsbosbeheer.nl.
Ellewoutsdijk, van 19 tot 21.30 uur aan de
Fortweg 2: kinderen (vanaf 8 jaar) gaan in
kleine groepjes in het fort langs drie onder
delen om de schoonheid van de nacht te
ontdekken: vleermuizen, nachtvlinders en
uilen. Kosten 5 euro per kind. Ouders en be
geleiders hoeven niets te betalen. De avond
wordt afgesloten met warme chocolademelk
en een spannend verhaal. Aanmelden via
www.natuurmonumenten.nl/activiteiten.
Hulst, Houtmarkt 11 (protestantse kerk)
van 19.30 tot 23.45 uur: optreden van Bert
Dockx. Hij zingt liedjes van zijn nieuwe al
bum 'Strand' met alleen een akoestisch gi
taar. In het voorprogramma treedt Dyl'n op:
een singer-songwriter van Zeeuwse bodem.
Eerder speelde hij al op Vestrock en Weitjes-
rock. Aanmelden via www.hulstcultu-
reeleu. Toegang 5 euro. De activiteit is niet
geschikt voor kinderen.
Naam: Elly Nijs
Woonplaats: Axel
Wat betekent de nacht voor u?
De natuur zien als het bijna donker is. Dat is voor mij het mooiste mo
ment van de dag. Als ik 's avonds met mijn twee jachthonden Boris en Ie
Due nog een wandeling maak in de buurt van de watertoren in Axel. Dan
gaan de reeën lopen, komen de eenden eten, zie je egels en kikkers. Al
les wat overdag verstopt zit, komt dan naar buiten. Tijdens de Nacht van
de Nacht is dat ook te beleven in de watertoren in Axel. Het is de twee
de keer dat ik bij de organisatie betrokken ben. Bezoekers kunnen van
uit de watertoren een natuurwandeling maken, kinderen kunnen geblind
doekt dingen ruiken, proeven en voelen, de sterrenwacht uit Gent is aan
wezig, er is een verhalenvertelster en er worden appeltjes met kaneel en
suiker gestoven. Vorig jaar hadden we zo'n 250 bezoekers. Het was zó
leuk. Dan weet je weer waarvoor je het doet.
foto Camile Schelstraete
Klaas Jobse vertelt aan Melissa Ernst van de ZMf wat hij allemaal kan zien door een van de kij
kers in zijn sterrenwacht in Oostkapelle. foto Ruben Oreel
Elly Nijs, vrijwilligster Nacht van de Nacht watertoren Axel
Nanning-Jan Honingh, Stichting Landschapsbeheer Zeeland
Naam: Nanning-Jan Honingh
Woonplaats: Driewegen
Wat betekent de nacht voor u?
's Nachts treed je een andere wereld binnen. Net zoiets als schaatsen
vroeger op de slootjes in de buurt. Je bent in dezelfde omgeving, maar je
ziet het toch vanuit een andere dimensie bijna. Dat is met de nacht ook
zo. Het is je eigen omgeving, maar je gebruikt je zintuigen ineens anders.
De nacht heeft zo bijna iets heiligs. Als ik vanuit mijn werk in het donker
wel eens een groep mensen en kinderen mee neem ter educatie, wil ik
ook altijd dat ze stil zijn en geen zaklamp gebruiken. Dan beleven ze de
nacht heel anders. Ik maak ze dan attent op vleermuizen, egels, uilen. He
laas lukt het - vooral de kinderen - niet altijd om stil te zijn. De nacht is
voor hun ook spannend. Maar dan blijven de dieren weg.
foto Izaak Verkeste
