Wat vinden de pieten zelf?
'Ik voelde me
niet meer op
mijn gemak'
'Ik ga door
in alle
kleuren'
VERDIEPING 11
26 juni-4 juli 2014 11 -08-2014
Deze week buigen verschillende Neder
landse instanties zich over Zwarte Piet.
Maakte Gouda gisteren bekend hoe Piet er
uit gaat zien bij de landelijke intocht, van
daag wil een moeder uit Utrecht haar ge
lijk halen bij het College van de Rechten
van de Mens. Ze wil dat de basisschool van
haar kinderen Zwarte Piet bant uit het on
derwijsaanbod. Opdrachten zoals 'corri
geer de spelfouten van Zwarte Piet' zet
zwarte mensen weg als dom en slordig,
vindt zij. Morgen buigt de Raad van State
zich nogmaals over de vraag of Zwarte Piet
racistisch is of niet. De Amsterdamse be
stuursrechter vond deze zomer van wel: de
gemeente Amsterdam had bij de sinter
klaasintocht van 2013 meer rekening moe
ten houden met de grieven van donkere
medeburgers.
Zwarte Piet verandert. Maar hoe hij veran
dert, daar kan nauwelijks op een normale
manier over gepraat worden. Voorstanders
voelen zich uitgemaakt voor racist als zij
hun steun uitspreken voor Zwarte Piet.
Mensen die openstaan voor discussie, voe
len zich weggezet als politiek correct. Te
genstanders worden uitgescholden voor
nep-Nederlanders. Op verjaardagen en
clubavonden zullen mensen het de komen
de weken, maanden of jaren nog niet eens
worden. Maar grote, gezichtsbepalende or
ganisaties zoals de gemeente Gouda en Al-
bert Heijn ontkomen er niet aan: zij moe
ten een knoop doorhakken nu 5 december
met rasse schreden dichterbij komt.
Burgemeester Schoenmaker in Gouda
speelt het slim: door de goudgele en gerui
te Pieten nadrukkelijk in de Goudse tradi
tie te zetten, kan niemand hem verwijten
dat hij het hele land een nieuwe Piet op
legt. Vergelijkbaar met de Koninginnedag
traditie waarin steden en dorpen zichzelf
promoten, wordt Zwarte Piet nu ook onder
deel van de citymarketing. De volgende
stad mag er weer z'n eigen invulling aan ge
ven.
Dit jaar zullen er in stad en platteland npg
genoeg traditionele Zwarte Pieten te zien
zijn. Diverse media gingen sinterklaascomi
tés en basisscholen langs. De meeste zeg
gen Zwarte Piet niet aan te passen. Maar op
televisie zullen ook andere kleuren te zien
zijn. De eerste stappen zijn gezet. Een te
rugkeer naar de oude, vertrouwde Zwarte
Piet lijkt onmogelijk. Zwarte Piet wordt
nooit meer zoals hij was.
Sophie Borgers (25) uit
Waalwijk hoeft dit jaar
geen zwarte schmink
meer uit de oren te
schrobben. Ze speelt
voor het eerst geen Zwarte Piet
meer.
„Ik ben er in 2007 mee begonnen.
We gingen bij bedrijven langs en
maakten veel huisbezoeken. We
waren de vier weekenden voor en
met Sinterklaas druk", vertelt Bor
gers. Ze vindt het geweldig kinde
ren blij te maken door lekker gek
te doen. „Het was ook gezellig.
We reden rond en iedereen zwaai
de. Soms gingen we in kostuum
de friettent in, dat was heel leuk."
Maar toen kwam Quinsy Gario in
de klas, de man die de Zwarte Pie
ten-discussie aanzwengelde. „We
hadden het er in de klas over. Ik
stond toen nog aan de andere
kant. Kinderen vinden het hele
maal niet racistisch, zei ik. Maar
hij bleef rustig en kon goed uitleg
gen waarom het sommige men
sen pijn doet. Bij mijn studie Gen-
derstudies hadden we het ook
over minderheden, stereotypen
en buitensluiting."
Vorig jaar trok ze nog gewoon
haar pietenpak aan, maar dat voel
de verkeerd. „Objectief gezien is
Zwarte Piet een uitbeelding van
een slaafs tafereel. Ik begrijp nu
dat het racistisch is. Ik voelde me
vorig jaar daarom niet meer op
mijn gemak. Ik voelde me aange
keken, hoewel we geen negatieve
reacties hebben gehad. Maar dat
ga ik niet nog een keer doen."
Ze zou best als gekleurde piet wil
len meedoen, maar daar heeft ze,
naar eigen zeggen, niet de ideeën
noch de durf voor. „Vaste klanten
zullen het niet leuk vinden. Als er
dan een boze opa bij zit, zijn de
kinderen ook niet blij. Ik hoop dat
de NTR het voortouw neemt en
met iets komt wat je dan makke
lijk kunt overnemen."
ten in plaats van bruine. Daar heb
ben we toen gehoor aan gegeven.
Ik ben toen als blauwe hoofdpiet
naar de school gegaan. Het voelde
heel raar, want zo'n kleur was ik
niet gewend." De kinderen bleek
het maar weinig uit te maken.
„Tlissendoor moest ik me om-
schminken en zagen de kinderen
me met een bruin gezicht. Ze heb
ben er niks van gezegd, maar ik
vond het wel vervelend."
Uiteindelijk is en blijft de op
drachtgever de baas, om welke
kleur schmink ook wordt ge
vraagd. „En een boeking levert
veel geld op. Wel willen we de
cultuur een beetje behouden dit
jaar. Misschien dat we in plaats
van de bruine schmink die we al
jaren gebruiken, toch weer eens
de zwarte schmink gaan uitprobe-
Al vijftien jaar kruipt
Weertenaar Maurice
Kessels (32) in de
huid van hoofdpiet.
Samen met zijn goe
de vriend, die Sinterklaas is, gaat
hij elk jaar menig bedrijfsfeest in
Nederland af om pepernoten uit
te delen. „Ook dit jaar hebben we
weer veel boekingen ontvangen,
dus we zijn zeer tevreden", zegt
Kessels. „We kunnen wel blijven
discussiëren hierover, maar dat
vind ik zo'n flauwekul." Door al
het gedoe vergeten we volgens
hem nog wel eens waar het heer
lijk avondje uiteindelijk om gaat.
„Het is en blijft een kinderfeest
vol lol en plezier."
Toch was er vorig jaar behoefte
aan een gekleurde piet. „Een kleu
terschool die ons geboekt had,
vroeg om gekleurde pietengezich-
WOENSDAG 15 OKTOBER 2014
10-06-2014
12-09-2014
15-09-2014
09-10-2014
14-10-2014
15-10-2014
16-10-2014
Het Nederlands Cen
trum voor Volkscul
tuur en Immaterieel
Erfgoed presenteert
'de nieuwe Zwarte
Piet' bij Knevel en
Van den Brink.
Verene Shepherd
(VN) onderzoekt
hoe mensen met
een Afrikaanse af
komst in Nederland
worden behandeld.
Er wordt volgens
haar niet ingezien
dat Zwarte Piet ra
cistisch is.
Quinsy Gario stapt
uit het overleg met
de burgemeester
van Amsterdam
over de intocht van
Sinterklaas. Hij is
klaar met de discus
sie en zegt dat zijn
'missie erop zit'.
Liedjesschrijver Paul
Passchier en zijn col
lega Thedo Keizer
gaan de 25 bekend
ste sinterklaasliedjes
herschrijven. Woor
den als knecht zijn
volgens hen niet
meer van deze tijd.
PW kondigt Zwarte
Pieten-wet aan die
overheden (zoals ge
meenten) verplich
ten Zwarte Piet echt
zwart te laten zijn.
Albert Heijn zegt
Zwarte Piet uit recla
me-uitingen te ha
len. Snoepgoed met
pietjes blijft wel te
koop, aldus de su
permarkt.
Tijdens de intocht
in Gouda zullen,
naast bruine, ook
Goudse kaaspieten
en stroopwafelpie
ten aanwezig zijn.
College voor de
Rechten van de
Mens (Utrecht)
houdt zich bezig
met Zwarte Piet we
gens eis van boze
moeder dat Zwarte
Piet verboden moet
worden in het on
derwijsaanbod.
Raad van State
houdt zitting in ho
ger beroep tegen
de uitspraak van
rechtbank Amster
dam over Zwarte
Piet. Rechtbank van
Amsterdam vond
de figuur racistisch.
foto Getty Images
beeldbewerking Ronald Visser
