FZC
i
Charlie Chaplin, van straatkind tot wereldster
44 Bij de laatste sessie
zei ze: 'Dit moet
echt de allerlaatste
zijn. Eens wil ik
er vanaf zijn'
23
KIJKTIP zondag 20.40 uur
Regisseur Maarten Mourik kwam niet
verder dan haar keukentafel. Maar dat
doet geen afbreuk aan zijn portret van
Adèle Bloemendaal. „Ze heeft in ieder
geval niet de plantenspuit op me gezet."
Hoger die camera, nog
iets hoger." Voordat de
op dat moment net 8o
jaar geworden Adèle
Bloemendaal met Maar
ten Mourik in gesprek
gaat, moet de camera
naar haar wens worden opgesteld. Op zo'n
manier, dat haar kin en nek zo voordelig
mogelijk uitkomen. Want waarom zou je
een mens lelijker maken als het ook
mooier kan?
De regisseur werd gegrepen door de Neder
landse comédienne toen hij werd gevraagd
een theaterstuk over haar leven te regisse
ren. Hij wist op dat moment weinig van
haar. „Natuurlijk had ik weieens een show
van haar gezien. En iedereen van een zeke
re leeftijd kent de Bros-reclame."
Hij begon over haar te lezen, verhalen te
verzamelen. „Ik raakte door haar gefasci
neerd. Vanwege Adèle's natuurlijke charis
ma en charme. De wijze waarop ze een
volksvrouw speelde in 't Schaep met de 5
pooten, maar net zo makkelijk literaire solo
programma's deed of een carnavalslied
zong. Haar leven vol mannen en drank,
ook intrigerend. En dat ze zo maar tour
nees en optredens afzegde of niet kwam
opdagen. Dat is óók een kant van Adèle.
Wat ik zo mooi aan haar vind, is dat ze niet
aardig of lief gevonden wil worden. Ze is
authentiek."
Omdat hij wist dat ze na meerdere beroer
tes een broze gezondheid had, besloot Mou
rik een film over haar te maken, voordat
het te laat zou zijn. Achteraf gezien is hij
gelukkig met zijn timing. Afgelopen juni
werd Bloemendaal weer getroffen door een
beroerte, een zeer zware ditmaal. „In mijn
film is ze grappig, slim en scherp. Ik ben
heel blij dat ik haar nog zo heb kunnen van
gen."
Hij wilde geen standaardportret van de
comédienne maken. „Niet in anderhalf uur
naar binnen en naar buiten voor de verha
len die we allemaal al kennen. Ik hoopte
langzaam dichterbij te komen. Ik dacht, ik
begin met een gesprek aan de keukentafel
en dan laat ze ons misschien meer toe in
haar leven. Mogen we mee als ze de stad in
gaat of als ze haar zoon bezoekt."
Het liep anders. Adèle stemde in met "zijn
komst, maar liet Mourik niet verder komen
dan de keukentafel. Uiteindelijk schoof hij
vier keer aan. En hij stond ook een aantal
keren voor een dichte deur op de afgespro
ken tijd. „Bij de laatste sessie zei ze: 'Dit
moet echt de allerlaatste zijn. Eens wil ik
er vanaf zijn'."
Het resultaat van die vier sessies is er niet
minder prachtig en treffend om geworden.
Dat komt vooral doordat Mourik in zijn
eindmontage ook de momenten meenam
waarin het gesprek nog niet was begonnen.
Momenten waarop ze zich met het camera
standpunt bemoeit, de Siamese kat van
haar schoot jaagt met een plantenspuit of
begerig een boek uitpakt dat de regisseur
voor haar heeft meegenomen. Mourik: „Ik
wilde haar respectvol en eerlijk neerzetten,
niet als de diva die we kennen. In het mate
riaal dat ik had, ben ik gaan zoeken naar
die momenten. Die bleken ook aan randen
van het gesprek te zitten. Als ze de telefoon
opneemt en gedecideerd een gesprek voert,
de liefdevolle en tegelijkertijd strenge wij
ze waarop ze met haar katten omgaat."
Een paar weken geleden, toen Bloemen-
daal van het revalidatiecentrum terugging
naar het bejaardenhuis, ging Mourik met
taartjes en de afgemonteerde film bij haar
langs. „We hebben samen gekeken. Het is
moeilijk te weten wat er in haar hoofd om-
_gaat. Ze kan bijna niet praten, maar ze
heeft de hele duur van de film rechtop in
haar fauteuil gezeten. Haar ogen weken
niet van het scherm. Op momenten dat
Adèle in de film schaterlacht, toonde ze
een flauwe glimlach. Bij de archiefbeelden
van Adèle in haar hoogtijdagen zag je onge
loof en verbazing in haar ogen. Aan het ein
de van de film knikte ze, leunde achterover
en staarde in stilte uit het raam naar de
Nieuwmarkt in Amsterdam, waar ze
woont." De regisseur zag dat als een soort
goedkeuring. Hij lacht: „Ze heeft in ieder
geval niet de plantenspuit op me gezet."
In de film is te zien hoe Bloemendaal zich
met het eindshot bemoeit. „Zij heeft en
houdt graag de regie en die hebben we
haar gegeven", zegt Mourik. „Ik wilde niet
manipuleren, geen facades ophouden. Eén
ding hoop ik: dat iedereen die deze docu
mentaire ziet, van Adèle zal gaan houden.
Dat gun ik haar."
ZATERDAG 11 OKTOBER 2014
Media
CANVAS
Adèle,
gewoon
zoals ze is
„Haar respectvol en eerlijk neerzetten, niet als de diva die we allemaal kennen." Regisseur Maarten Mourik wil in zijn portret dat beeld van Adèle Bloemendaal schetsen, foto AvroTros
door Rivka Groenier
Regisseur Maarten Mourik
2Doc Adèle Bloemendaal: eens wil ik er vanaf zijn.
Maandag 13 oktober, NPO 2, 20.25 uur.
reageren?
W media@depersdienst.nl
