Het begon veertig
jaar geleden met
geheime adressen
waar mishandel
de vrouwen
elkaar opvingen.
Nu praat
Blijf-van-m'n lijf
net zo goed met
de man, die zich
soms ook
slachtoffer voelt.
10 VERDIEPING
BLIJF-VAN-M'N-LIJFHUIS
M/lf
Klflö?
4Jt4ém<
Valt er ook te lachen om
hulp aan mishandelde vrou
wen? Veertig jaar na dato
wel een beetje om de begin
tijd van Blijf van m'n Lijf.
Op vleugels van het feminis
me ging in 1974 het eerste
blijf-van-m'n-lijfhuis open, in een kraak
pand in Amsterdam. Er volgden er nog twin
tig in andere steden. „Alles sliep in die begin
tijd door elkaar: vrouwen en kinderen op sta
pelbedden in altijd drukke huizen", zegt
Aleid van den Brink, directeur-bestuurder
van Blijf Groep. „Meubels kregen ze of wer
den van straat opgeraapt. De bewoonsters be
antwoordden zelf de telefoon en haalden an
dere weggelopen vrouwen op van het sta
tion. De enige man die binnen mocht, was
de huisarts. Als de wijkagent een vrouw
bracht, moest hij haar maar op de stoep afzet
ten."
Teammanager Kristine Evertz: „Het kwam
bij niemand op om te zeggen: we zitten vol.
Dan moest er nog maar ergens een bed van
daan komen. Je liet iemand niet in z'n hemd
staan, dat was er ook mooi aan."
Berber Speelman, oud-medewerkster: „Er
moest over alles consensus zijn en de be
woonsters vergaderden mee. Het waren
soms ellenlange, chaotische bijeenkomsten."
Alleen even onderdak bieden, bleek het ge
weld niet te stoppen. Veel vrouwen die in die
begintijd vertrokken, doken later in een an
der huis weer op. De professionalisering
kwam begin jaren '90. Ook omwille van scho
ne bedden, ordelijke en brandveilige huizen
en nazorg. Directeur Aleid van den Brink:
„Het werd ook duidelijk dat het niet goed
was voor de kinderen om tussen die verha
len te zitten. Ze kregen eigen activiteiten."
Er kwam een zwarte lijst. Zo werden de hui
zen in het land met elkaar verbonden. Want
sommige vrouwen hopten van het ene naar
het andere huis, bijvoorbeeld als ze eruit wa
ren gezet, omdat ze zelf geweld hadden ge
bruikt of nadat ze waren aangesproken op
mogelijke kindermishandeling. „Zo kwam
een einde aan het land rondrennen."
„Ik heb nergens zoveel mannen zien huilen
als bij het steunpunt voor huiselijk geweld",
zegt oud-medewerkster Speelman. Sinds
2004 bestaan deze laagdrempelige steunpun
ten. Daar melden zich ook mannen die zich
slachtoffer voelen van de situatie thuis en on
machtig zijn om de geweldsspiraal te door
breken. Zich schamen ook. „Dat was flink
omschakelen. In al die jaren hadden we het
beeld opgebouwd van akelige boemannen. In
eens moesten we met ze in gesprek", zegt
teammanager Evertz. Ook de wetenschap
onderschrijft dat 'huiselijk geweld', zoals
'vrouwenmishandeling' is gaan heten, een
dynamiek is tussen twee mensen.
De aanpak veranderde. Hulpverleners gaan
het gesprek aan, als het kan met beide part
ners en liefst ook met de familie. Het kan
dat de relatie stand houdt, maar dit is niet
het doel. „Het doel is veiligheid, dat het ge
weld stopt." Zelfregie, het hervinden van
eigen kracht en zelfvertrouwen zijn de sleu
telwoorden. Dit wordt ook geleerd in de in
middels vier huizen speciaal voor mannen
die slachtoffer zijn van geweld. Dit kan ge
weld zijn van een partner (m/v), maar bij
voorbeeld ook van familie vanwege eer
kwesties.
Door de moord op een Turkse vrouw vóór
een blijf-van-m'n-lijfhuis in Zaanstad in
2004 is de organisatie deels bovengronds
gegaan. Teammanager Evertz: „De adressen
waren niet meer geheim te houden. Alle
taxichauffeurs kenden ze. Op een gegeven
moment hadden er zoveel vrouwen en kin
deren gewoond - ook die er hun eigen net
werk ontvingen - dat geheimhouding
schijnveiligheid bood."
Het Oranjehuis in Alkmaar werd het eerste
open opvanghuis voor slachtoffers van ge
weld in Europa. „Zo open, dat er een bord
Niet meer all
vluchtende vrbuwen
door Wilma de Cort
HET AMATEURISME ER VANAF
O JEE, BOEMAN BLIJKT MENS
VAN GEHEIM NAAR ZICHTBAAR
