Dizzieni
De verdwijnende schrijver
De nieuwe roman
van Nicci Gerrard
interview „Het monu
ment was er nog
niet", zegt Jeroen
Brouwers over zijn ro
man Het hout. „Dit
boek kan alleen ge
schreven zijn door
een ooit katholiek ge
wezen zijnde auteur."
66
14 DIZZIE
Volg en deel Dizzie op
Twitter ofFacebook
THEO HAKKERT
JoörMïy
Vorige week verscheen
Oogst, de vertaling van
Harvest, een roman van
de Engelse schrijver
Jim Crace. Al voordat
deze roman in het Engels in de win
kels lag, had Crace aangekondigd
dat het zijn laatste zou zijn.
Schrijvers die zeggen niet meer te
schrijven, het is een vreemde trend
aan het worden. Philip Roth, Ger-
brand Bakker, Jim Crace - alle drie
hebben ze beweerd c.q. gedreigd
c.q. gezworen geen boeken meer te
schrijven.
Al zoü niemand hen om een verbro
ken belofte voor de rechter dagen
mochten ze hun pen gewoon weer
oppakken.
Steeds vaker worden
romans van bekende
auteurs niet meer
vertaald
Maar er is nog iets aan de hand met
de roman van Crace. Met de verta
ling van Harvest zijn de zes boeken
op de shortlist van de Man Booker
Prize 2013 te langen leste allemaal
vertaald. In deze tijd is dat heel
wat, al lukt dat met de shortlistti-
tels meestal nog wel.
Daar staat tegenover dat steeds va
ker romans van andere auteurs van
naam niet meer voor een vertaling
in aanmerking komen. Het gaat slui
penderwijs. Vaak is het een voorte
ken als een nieuwe roman bij een
andere uitgeverij verschijnt, die het
er, vooruit dan maar, een keer op
waagt Bij Chang-rae Lee ging het
zo, de Amerikaans/Zuid-Koreaanse
auteur van zulke subtiele prachtro-
mans als Moedertaal en Een leven van
gebaren. Twee uitgeverijen verder
kwam hij met zijn jongste boek
niet meer door de ballotage. Er is
nu eenmaal een maximum aan wat
uitgegeven kan worden.
Hetzelfde lot heeft Alan Warner ge
troffen. De Schot werd in de jaren
negentig binnengehaald als een ver
loren zoon. Met Morvern Callar en
De Sopranen maakte hij de belofte
waar. Hij wordt nu al boekenlang
niet meer vertaald. Dat is alleen te
begrijpen om financiële redenen,
niet om literaire.
Echt onbegrijpelijk wordt het bij
Jan McGregor. Na twee vertalingen
won hij met zijn derde roman de
IMPAC. Eén ton voor Even the dogs,
een briljante roman over versla
ving. Werd niet opgepikt
Als een schrijver niet zelf wil stop
pen, verdwijnt hij wel anderszins
uit zicht.
Win een gratis
bioscoopkaartje
Stripfestival Breda
op tal van locaties
Hub i,t:'
NU IN DE BOEKHANDEL
'Om in één adem uit te lezen.'
Margriet
'Dezelfde onderhuidse spanning
die smaakbepalend is voor de
thrillers van Nicci French.'
Algemeen Dagblad
www.boekerij.nl
Elf jaar geleden was hij, voor
hooguit een uur, terug op
wat voelde als een plaats de
lict. Een katholiek jongens
pensionaat in Bleijerheide.
Hier had Jeroen Brouwers
van 1953 tot 1956 gewoond.
Verstoken van familie, van genegenheid,
van liefde; in een sfeer van tuchtiging en
misbruik.
„Fotograaf Klaas Koppe wilde met schrij
vers terug naar de plek waar hun karakter
was gevormd. Eigenlijk moesten we naar
Batavia, waar ik ben geboren, maar dat
werd te duur. Het werd het pensionaat bij
Kerkrade." Vanuit Brouwers' woonplaats,
het Belgische Zutendaal, is het een korte
rit, maar het werd die dag een gang naar
Canossa. „Ik was daar in al die decennia
nooit teruggeweest. Het viel als een natte
dweil bovenop me."
Hij fluistert, bezwerend, zoals hij die dag
moet hebben gedaan: „Ik ben weer terug."
Brouwers schudt zijn hoofd bij de herinne
ring. „Die tucht, die onderdrukking."
Elf jaar geleden stonden de gebouwen er
nog. De gruwelijke broeder, die een schrik
bewind voerde en die Brouwers opvoert in
zijn roman Het hout, ligt er nog altijd op
het kerkhof. Waar schrijvers de demonen
van traumatische ervaringen vroeg of laat
met een roman trachten uit te drijven,
heeft Jeroen Brouwers (74) gewacht tot een
aantal jaren geleden de berichten kwamen
over grootschalig seksueel misbruik in de
katholieke kerk.
„Het was niet dat ik altijd heb rondgelopen
met het idee hier ooit een grote roman
over te schrijven. Dat had ik al gedaan, met
een in mijn debuut en daarna in bijna al
mijn boeken." Hij herinnert aan een passa
ge in zijn roman De zondvloed uit 1988.
„Daarin heb ik, als een echo vooraf, een scè
ne uitgewerkt die ik kort aanstip in Het
hout."
Centraal in deze nieuwe roman staat broe
der Bonaventura. Het is 1953. Het jaar van
de watersnoodramp, van Stalins dood, de
Tweede Wereldoorlog is nog maar acht jaar
voorbij. Bonaventura is midden twintig.
Geen kloosterbroeder bij roeping. Hij is als
surveillant binnengekomen en toen door
de kloosterleiding beetje bij beetje binnen-
gehengeld. „Als een karper in een fuik."
Hij weet van het misbruik, het kleineren,
het pesten. Maar hij zwijgt. Zoals iedereen
zwijgt. „In het pensionaat is geen rust. Het
De beginzin
moet de
roman in
zich dragen:
de pij
irriteert
mijn huid
Het hout
Jeroen Brouwers
283 blz.
Dizzie is hét online boeken platform
van deze krant: vol nieuws, recensies,
interviews en informatie over boeken
en schrijvers. Volg Dizzie op Face-
book en Twitter en ontdek, koop of
deel boeken via Dizzie.nl
Ca naar Dizzie.nl
VERLOTING
Dizzie.nl verloot tien keer twee
vrijkaarten voor The hundred-foot
journey, de nieuwste film met Os
carwinnares Helen Mirren. Het ver
haal is gebaseerd op de bestseller
van Richard C. Morais.
Het Stripfestival in Breda, 11 en 12
oktober in onder meer het Chassé
Theater, ontvangt 200 striptekenaars
en is een der grootste stripbeurzen
van Europa. Op Dizzie.nl een over
zicht van alle locaties en activiteiten.
door Theo Hakkert
Atlas Contact
19,95 euro
Koop dit boek op
Dizzie.nl
