Al Gore brengt voor 200.000
dollar positieve show over milieu
*6 Soms wordt
vergeten dat het
gebruik van
techniek veel meer
interpretatie vergt
BINNENLAND 7
Bij samenwerking in
militaire missies kan
veel fout gaan, nu
een steeds grotere
rol is weggelegd
voor technologie.
EINDHOVEN - Bagdad, 12 juli 2007.
Amerikaanse gevechtshelikopters
cirkelen boven de wijk Al-Amin
al-Thaniyah. De Irakoorlog, oor
spronkelijk ingezet door het Ver
enigd Koninkrijk en de Verenigde
Staten om Saddam Hoessein te
verdrijven en later het land te hel
pen heropbouwen, is in volle
gang.
Op een scherm ziet een helikop
terbemanning dat iemand achter
een muurtje knielt. Het voorwerp
dat de persoon vasthoudt steekt
er nog net bovenuit. Wat is het?
De piloot meent een raketwerper
te herkennen en begint te schie
ten. Elf Iraakse burgers en twee
verslaggevers van persbureau Reu
ters vinden vervolgens de dood.
„Het was geen raketwerper, maar
een lange cameralens van een fo
tograaf', zegt techniekfilosoof en
in haar vrije tijd militair reservist
Christine Boshuijzen. Het fatale
incident is volgens haar het ge
volg van onjuist interpreteren van
real-time beelden die door helikop
ters of drones worden gemaakt.
Boshuijzen verdedigt vandaag
haar proefschrift aan de Universi
teit Eindhoven. Daarin stelt zij on
der meer dat als militairen op een
internationale missie samenwer
ken met eenheden van een ande
re nationaliteit, en daarbij gebruik
maken van communicatietechno
logie, het risico bestaat dat ver
keerde beslissingen worden geno
men.
„Bondgenoten maken gebruik
van eikaars technologie om infor
matie te delen. De ene eenheid
heeft een specialisatie die een an
der niet heeft. Zo worden ze aan
elkaar gekoppeld. De eerste val
kuil daarbij is dat soms wordt ver
geten dat het gebruik van tech-
niek veel meer interpretatie vergt
dan observatie met het blote oog.
De tweede is dat je een tunnelvi
sie ontwikkelt. Je denkt dan dat
de beelden op het scherm de hele
werkelijkheid zijn. Een comman
dant die meekijkt vanaf een
scherm 100 kilometer verderop,
heeft minder zicht op de situatie
dan zijn manschappen."
De Amerikaansè oud-militair
Brandon Bryant, de eerste die
openlijk over zijn ervaringen als
dronepiloot naar buiten treedt,
heeft dat aan den lijve ondervon
den. Tijdens zijn diensttijd kreeg
hij de instructie om in het Af
ghaanse Kunar een gebouw in het
vizier te houden, waar zich een
hoge taliban- of al-Qaedaleider
zou ophouden. Hij kreeg het be
vel te schieten. Net nadat hij had
gevuurd, zag hij iets bewegen.
Een kind, dacht hij en hij vroeg
aan zijn leidinggevenden, die met
hem via de chat communiceer
den, of zij ook een kind hadden
gezien? „Ik moest rapporteren dat
het een hond was", zegt hij.
Een derde valkuil heeft te maken
met de communicatie tussen sa
menwerkende bondgenoten met
een verschillende achtergrond en
functie. „Modern militair optre
den verloopt niet meer via een
voudige hiërarchische lijnen,
maar in complexe overlegstructu
ren. Dus tussen piloten, comman
danten en militairen op de grond
die gevechtspiloten begeleiden,
ook nog eens afkomstig uit ver
schillende landen", zegt Boshuij
zen.
Als voorbeeld noemt ze de lucht
aanval door Navo-eenheden op
tankwagens, op 4 september 2009
in Kunduz, Afghanistan. Honderd
burgers werden daarbij gedood.
„De tankwagens zouden volgens
een Afghaanse informant zijn ge
kaapt door de taliban, die met een
bom erin richting de Duitse mili-
taire basis in Kunduz zouden rij
den. Die informant was zelf niet
ter plekke, hij keek naar beelden
op een scherm. De Amerikaanse
gevechtspiloten hadden hun twij
fels en wilden niet bombarderen.
Dat is hun norm, hun procedure:
bij twijfel mogen ze zich terug
trekken. Maar de Duitse comman
dant, die de leiding had, had een
hele andere norm: hij wilde niet
dat zijn manschappen gevaar zou
den lopen. Daar hebben ze drie
kwartier over lopen touwtrek
ken."
De voormalig vicepresident van
de Verenigde Staten en de veelbe
sproken maker van de klimaat
film An Inconvenient Truth sprak
zaterdag de Nationale Conventie
van serviceclub de Junior Kamer
toe. Gore kwam pas nadat er een
bankgarantie van 200.000 dollar
gedeponeerd was bij het stafbu
reau van de Amerikaanse mi
lieu-activist. Daarna kwam dat bu
reau met een waslijst aan regels,
wensen en voorwaarden.
Vrijdagavond om 23.15 uur draait
de Tesla het weggetje in bij Land
goedhotel De Wilmersberg in De
Lutte. De directie besluit Gore via
een achteringang naar binnen te
loodsen, vanwege een groot feest
van KPN dat aan de gang is.
Van de aanvankelijk aangekondig
de zware en bewapende beveili
ging blijkt weinig. RJ Security
houdt weliswaar een oogje in het
zeil, maar er is absoluut géén spra
ke van een kordon rond de demo
craat, die van 1993 tot 2001 als 45e
vicepresident Bill Clinton terzijde
stond. Gore maakt een wereld
tour en is via Tokio en Londen nu
op één van de meest pittoreske
plekjes in Twente beland.
Hij zal er amper vijftien uur ver
blijven. Ondanks z'n vermoeien
de trip oogt hij energiek. Zaterdag
morgen vertrekt hij naar Ensche
de.
In de collegezaal van gebouw De
Waaier op de campus van de Uni
versiteit 1\vente zijn zo'n achthon
derd belangstellenden bijeen. De
man met de grijze haren, het don
kerblauw kostuum en de blauwe
stropdas neemt zijn gehoor mee
in een boeiende, anderhalf uur du
rende monoloog met de titel The
Future.
Gore doet alles uit het hoofd, met
afwisselend filmpjes, foto's en sta
tistieken over de groei van de we
reldbevolking, afvalstromen, kli
maatverandering, overproductie
en het voedselvraagstuk. Het is
een flitsende one-man-show, met
eep perfecte timing en soms een
grap. „Er is in deze regio zelfs een
plaats die Goor heet, maar Goor
betekent hier geloof ik iets anders
dan bij ons..."
MAANDAG 6 OKTOBER 2014
Die raket kan ook een lens zijn
door Lilian Dominicus
Christine Boshuijzen,
techniekfilosoof
Dit beeld uit een geheime door de
VS gemaakte video toont hoe een
van de gewonde slachtoffers van
de aanval door Amerikaanse Apa
che-helikopters op 12 juli 2007
wordt afgevoerd. Op die dag von
den elf burgers en twee journalis
ten de dood door verkeerd geïnter
preteerde videobeelden,
archieffoto Reuters
door Gerben Kuitert en Dolf Ruesink
ENSCHEDE - Zaterdagmiddag om
14.00 uur snelt hij in de 100 pro
cent elektrische Tesla weer richting
Schiphol. Bij de Universiteit Twen
te wordt hij uitgezwaaid door be
stuursleden van de Junior Chamber
Nederland en de top van sponsor
Raedthuys. Nobelprijswinnaar Al
Gore (66) was amper een dag in
Nederland.
I Ex-vicepresident van de VS en Nobelprijswinnaar Al Gore sprak zaterdag
op de campus van de universiteit in Enschede, foto Eric Brinkhorst
