In loog oplossen als alternatief
voor begraven of cremeren
SS HANS ANDERS
f£
BINNENLAND 7
5
Hockeytrainer
filmde ook bij
andere club
Gratis advocaat
nabestaanden
ramp MH17
Den Haag is te bang
om onderwijs in
één keer flink te
hervormen. Scholen
zijn de dupe, zegt
Onderwijsraad.
VOOR
DEN HAAG - Hockeytrainer Luigi
C. uit Wassenaar (45) heeft ook
heimelijk gefilmd in een kleedka
mer van de Haagse hockeyclub
HDM. Dat meldde het Openbaar
Ministerie (OM) gisteren.
C. werd er al van verdacht dat hij
tussen 2006 en 2011 hockeysters
stiekem had gefilmd in de kleed
kamer van de Wassenaarse hock
eyclub HGC.
C. begon in 1999 bij HDM als trai
ner en justitie vermoedt dat hij in
datzelfde jaar is begonnen met op
nemen. In 2006 is de 45-jarige
man weggegaan bij HDM. Het
staat nog niet vast hoe lang hij
daar precies heeft gefilmd.
DEN HAAG - Alle nabestaanden
van de vliegramp met de MH17
hebben recht op een gratis advo
caat die kan helpen bij het indie
nen van een schadeclaim. Dat
zegt de Raad voor Rechtsbijstand,
meldde de NOS gisteren. Nor
maal kijkt de raad naar het vermo
gen als een nabestaande een bij
drage in de kosten wil. Deze toets
geldt niet voor de MHi7-families.
De raad wil op deze manier duide
lijkheid bieden aan slachtoffers.
Victor Jammers, directeur van
Slachtofferhulp: „We merken dat
nabestaanden aanhikken tegen de
kosten die zo'n advocaat met zich
meebrengt."
Lang is gestudeerd op vriesdro
gen als alternatief voor begraven
of cremeren. Bij vriesdrogen
wordt het lichaam door bevrie
zing omgezet in poeder. Dat ligt
ethisch gevoelig en blijkt tech
nisch lastig. Het wordt nog ner
gens ter wereld toegepast.
Anders is dat met het oplossen
van een lichaam in water met
loogzout oftewel resomeren. Een
nieuwere techniek, minstens zo
duurzaam als vriesdrogen en in
Amerika en Engeland inmiddels
toegestaan. In de VS staan drie in
stallaties, waarin de afgelopen
twee jaar duizend mensen zijn ge-
resomeerd, zo meldt John Heskes,
manager innovatie bij Yarden.
Resomeren legt net als begraven
(aarde) en cremeren (vuur) een
link met een oerelement, in dit ge
val water. „In de VS gaven men
sen aan voor resomeren te kiezen,
omdat water een vriendelijker ka
rakter heeft dan vuur", zegt Hes
kes. Bij resomeren wordt het
lichaam vanuit de kist in een in
stallatie geschoven, waarin het
wordt opgelost in water met loog
zout, dat onder druk wordt verhit.
„Een natuurlijk afbraakproces, ver
gelijkbaar met dat in de grond. Al
leen duurt dat laatste enkele tien
tallen jaren en resomeren twee
tot drie uur", vertelt Heskes.
Het water verdwijnt na afloop in
RESOMATIE-INSTALLATIE
fSJ
m I
m i
een tank, waar de ph-waarde
wordt aangepast, zodat het vol
doet aan de eisen en kan worden
afgevoerd als afvalwater. „Met wel
wat zouten en mineralen erin,
maar geen aantoonbare menselij
ke resten", verzekert Heskes. Het
poeder dat resteert, kan net als as
na een crematie worden bijgezet
in een urn, verstrooid of begra
ven. Uit onderzoek van TNO
blijkt dat resomeren duurzamer is
dan begraven of cremeren. „On
der meer doordat de kist vijftig
keer kan worden gebruikt, het in
verhouding tot begraven minder
land kost en doordat in verhou
ding tot cremeren de uitstoot min
der is", vertelt senior adviseur
Toon Ansems van TNO.
De kosten zullen overeenkomen
met die van een crematie, ver
wacht Heskes. „We willen niet
dat de prijs een rol speelt bij de
keuze van de consument." Hoe
veel een crematie precies kost wil
hij niet kwijt. „Dat hangt bijvoor
beeld af van de faciliteit en uitvoe
ring van de crematie."
Volgens de Wet op de lijkbezor
ging is alleen begraven, cremeren
en ter beschikking stellen aan de
wetenschap toegestaan. Yarden
heeft minister Plasterk gevraagd
ook resomeren mogelijk te ma
ken. Dit komt woensdag in de
Tweede Kamer aan de orde tij
dens een overleg over de wet.
DEN HAAG - Scholen worstelen
met de opeenstapeling van soms
tegenstrijdige maatregelen uit^
Den Haag, omdat de politiek niet 5
durft te praten over het vernieu
wen van het stelsel. Dat stelt de
Onderwijsraad die onderzoek
deed naar wat er terecht is geko
men van de aanbevelingen van de
commissie-Dijsselbloem. Die
maakte in 2008 vakkundig gehakt
van dé grote onderwijshervor
ming van de jaren '90: het studie
huis.
Binnen dat onderwijsconcept kre
gen leerlingen zelf meer verant
woordelijkheid. Maar volgens Dijs-
selbloem was het maar de vraag
welk probleem de beleidsmakers
wilden oplossen. Ook was er geen
draagvlak en geen wetenschappe
lijk onderzoek dat de hervorming
onderbouwde. Politici moesten
daarom terughoudender zijn met
grote veranderingen.
Maar Den Haag is daarin doorge
schoten. „Ondertussen zijn er wel
allerlei stille vernieuwingen door
gevoerd die grote invloed hebben
op de praktijk", zegt voorzitter
Geert ten Dam van de Onderwijs
raad. „Zo moeten scholen vol
doen aan minimumeisen voor re
kenen'en taal. Snel daarna is de
zorgplicht voor leerlingen die
extra zorg nodig hebben inge
voerd. Maar heb je veel zorgleer-
lingen, dan daalt waarschijnlijk
het niveau van rekenen en taal.
Verschillende maatregelen kun
nen dus schuren. Daar zijn politi
ci zich onvoldoende van bewust."
Er is dus opnieuw sprake van arg
waan bij onderwijsinstanties over
de landelijke politiek. Met de
komst van het kabinet-Rutte I in
2010 en een nieuwe lading onder
wij swoordvoerders in de Kamer
leken de aanbevelingen van Dijs-
selbloem al vergeten.
Dieptepunt was volgens de On
derwijsraad de discussie over de
urennorm in 2012: scholen zou
den verplicht worden minstens
1.040 uren per jaar les te geven.
Ten Dam: „Daar was al een com
promis over bereikt met het on
derwijsveld, maar dat werd opzij
geschoven door de Tweede Ka
mer. Het onderwijs voelde zich
niet serieus genomen."
Toch ontkomt het kabinet er niet
aan om soms nare keuzes te ma
ken, bijvoorbeeld over minder we
ken zomervakantie. „In het onder
wijs hoeft men er niet per se blij
mee te zijn, maar de politiek
moet wel keuzes maken. Ze moet
zich daarbij telkens afvragen of
iets behoort tot haar kerntaken.
Neem het lerarenbeleid: dat vin
den wij een kerntaak waar stu
ring van de overheid nodig is,
maar daar wordt vooral gewerkt
met stimuleringsmaatregelen. Ter
wijl de maatschappelijke stage
wél in de wet verankerd werd."
Het onderwijsveld
hoeft er niet blij
mee te zijn, maar
de politiek moet
wel keuzes maken
I
Varifocusbril
VRIJDAG 3 OKTOBER 2014
kalium i water i
Kalium
hydroxide 1
De resomatie-installatie
wordt tot 150° verhit
Na twee tot drie uur is het
lichaam gereduceerd tot
botresten
De botresten worden in
poedervorm aan de
nabestaanden gegeven
door Saskia Wassenaar
ALMERE - Een lichaam oplossen in
water met loogzout, zodat alleen
wit poeder overblijft. Uitvaartmaat-
schappij Yarden wil dat dit ook in
Nederland mogelijk wordt. De
Tweede Kamer overlegt woensdag
over een mogelijke aanpassing van
de wet.
Het lichaam wordt in de
installatie geplaatst en
automatisch gewogen
De juiste hoeveelheden
water en kaliumhydroxide
worden toegevoegd
deur
infographic JD/De Persdienst
'Politiek
zit scholen
dwars'
door Freke Remmers
Geert ten Dam, Onderwijsraad
1
kraswerend
en ontspiegeld,
index 1.5
p
