6 WONEN
Phytophtora
Vraatzucht
Indiase meidoorn
VRAAG ANTWOORD
Wat vergeten groenten zijn, weten we inmiddels. Maar er zijn
evenveel vergeten vruchten, waarvan je allerlei lekkers kunt ma
ken. Maak de tuin productief en plant meer onbekend fruit. Valt
het tegen? Dan hebben in ieder geval de vogels er nog wat aan.
1. KWEEPEER
De kweepeer is bezig uit de vergetelheid
omhoog te kruipen. Koks van sterrenrestau
rants hebben de vrucht ontdekt. De kwee
peer, met zijn groengrijze blad en zijn grote
witte bloemen, is bij uitstek geschikt voor
kleine tuinen. Het boompje wordt zelden
hoger dan een meter of 4. Er zijn veel recep
ten met kweepeer, maar het leukste is de
vruchten te verwerken tot een stevige pas
ta, die in Spanje membrillo wordt genoemd
(zie kader voor recept).
2. ROZENBOTTEL
Bottelrozen zijn rozen die niet al
leen bloeien, maar ook decoratieve
vruchten geven. Alle rozenbottels
zijn eetbaar. Je kunt er siroop van
maken, of jam. Bedenk wel dat de
pitten ongeveer de helft van het
gewicht van de rozenbottel uitma
ken. En die pitten moeten eruit,
want ze zijn verpakt in vezels met
weerhaakjes die je beter niet in je
keel kunt krijgen. Verwijder voor
hèt maken van jam zo veel moge
lijk pitten en schep de rest er tij
dens het koken met een schuim
spaan vanaf. En zeef de massa, om ook de
laatste pitjes te vangen.
3. KWETS
Een kwets is een langwerpig pruimpje. De
vrucht is ideaal voor taarten, want hij bevat
minder vocht dan een gewone pruim, waar
door de bodem van de taart droog en knap
perig blijft. De kwets heeft nog een voor
deel: hij bloeit meestal later dan een gewo
ne pruim en heeft daardoor minder van
nachtvorst te lijden. Een jaar zonder prui
men komt nogal eens voor, een jaar zonder
kwetsen bijna nooit. Rassen die bij gespecia
liseerde fruitkwekers wel verkrijgbaar zijn,
zijn 'Hauszwetsche' en 'Betuwse kwets'.
Deze rassen hebben geen kruisbestuiving
nodig.
4. MISPEL
De mispel is een klein boompje, dat meest
al op een onderstam van meidoorn wordt
geënt. Die twee zijn aan elkaar verwant.
Mispels zijn pas lekker na de eerste nacht
vorst. Dan worden de vruchten zacht. Je
maakt de vruchten open en lepelt ze uit.
Vroeger werden de vruchten in een kistje
met stro gelegd totdat ze beurs werden.
Dat proces heette 'bietten'. Tegenwoordig
leg je de mispels gewoon even in de vries
kist. De mispel is een ideaal fruitboompje
voor de kleine tuin. Hij bloeit
met grote witte bloemen in de
lente, het blad wordt in het najaar
bronskleurig voor het afvalt en
daarna blijven de vruchten nog
lang aan de boom. Mispels
groeien nooit recht en dat is een
voordeel in een nieuwe tuin: ze
zien er al op jeugdige leeftijd
doorleefd uit.
5. DUINDOORN
Duindoornsap kun je in natuur-
winkels kopen. De duindoornbes
wordt in Nederland niet gegeten.
In andere landen is dat wel anders. In
Oost-Europa, Rusland en China is de
duindoorn een populaire vrucht. Hij wordt
daar in boomgaarden aangeplant.
Duindoorns hebben geen duinen nodig
om te groeien. Ze doen het net zo goed in
de gewone tuin. Het zijn prachtige strui
ken met hun zilverachtige blad en hun
oranje bessen in het najaar. Voor die bes
sen heb je wel een mannelijke en een vrou
welijke plant nodig. Maak eens
duindoorncompöte: veel spannender bij
wild dan die geijkte cranberrysaus.
In deze wekelijkse rubriek,
onder redactie van Jan van
Mullem en Bauke Boersma,
geven experts op het gebied
van klussen, tuinieren, interieur
en huishouden advies aan le
zers. Het deskundigenpanel
van deze week:
Romke van de Kaa is voormalig
kweker, auteur van tal van tuin-
boeken en 'groencolumnist'
voor dagbladen en vakbladen.
J. Pouwels heeft een 15 jaar oude
amandelboom. „Hij hangt dit jaar erg
vol. Twee weken geleden begonnen
de vruchten te barsten en ik besloot
te wachten met plukken tot de eerste
noot viel. Maar na vier dagen absentie
zag ik bij thuiskomst dat zes van de
jonge scheutelingen van onder tot bo
ven bruin blad hadden. De stengels
zijn ook bruiner. De ernaast groeien
de esdoorn heeft takken met dezelfde
verschijnselen. De noten zijn inmid
dels geoogst, vruchtdragende takken
gesnoeid. De bruine jongelingen staan
er nog bij als twee weken geleden; het
bruine blad er nog aan en de takken
fier overeind. Dat is toch vreemd?"
„De aantasting klinkt als perenvuur",
zegt Romke van de Kaa „Maar als de
Aangetaste amandelboom.
esdoorn dezelfde verschijnselen ver
toont, is dat uitgesloten. Meest waar
schijnlijk is dan een schimmelinfectie
uit de phytophtora-groep. Verwijder
de aangetaste takken, voer ze af en
ontsmet de snoeischaar met alcohol."
A. Brack heeft een 'probleem' waar
voor hij geen oplossing wil, maar hij is
wel nieuwsgierig naar het ontstaan.
„In onze hoge border staat Verbena
bonariensis (Ijzerhard) met hoge ste
len, een drietandachtige vertakking
en aan de top mooie, lichtpaarse bloe
men. Die worden er 's nachts afgevre-
ten. Dan blijft een afgeknotte stengel
over. Komt dat door vliegende insec
ten? Of zijn het muizen? Die laatsten
vreten ook aan onze Persicaria, maar
vermoedelijk vanwege de zaden."
Ook al zijn de meegestuurde foto's
niet geweldig, Romke van de Kaa
heeft wel een idee wie er zo vraat
zuchtig is. „De schade kan wel eens
veroorzaakt zijn door bosmuizen.
Daar zijn er dit jaar erg veel van."
R. de Vries de Beijer heeft een rhaphi-
olepis umbellata, Indiase meidoorn.
„Nu is die breed vertakt en geeft pro
blemen bij het naar binnen halen voor
de winter. Kan ik de plant snoeien en
wat is hiervoor de beste tijd?"
„De Indiase meidoorn hoeft eigenlijk
helemaal niet te worden gesnoeid",
weet Romke van de Kaa. „Maar moet
het toch omdat hij te groot wordt,
doe dat dan in het najaar. De afgeknip
te scheuten kunnen dan ook nog als
stekken worden gebruikt."
Zelf een vraag?
Stuur een e-mail (indien
mogelijk met een foto) naar
wonen@depersdienst.nl
Vergeten
vruch
Neem 1 kilo kweepe
ren - geschild en van
het klokhuis ontdaan
- en kook ze tot
moes. Doe de moes in
een koekenpan, voeg
Vi kilo halfzoete gelei
suiker toe en roer een
uur, totdat het roeren
zwaar begint te gaan.
Stort uit op vetvrij pa
pier, laat afkoelen en
snijd in stukjes.
tekst en foto's Romke van de Kaa
reageren?
wonen@depersdienst.nl
