GEZOND 17
Depressie meten
in het bloed
Darm belangrijk
voor griepvaccin
Urine in plaats
van uitstrijkje
heb dat niet geaccepteerd en ben de lobby
'Zorgeloos met diabetes naar school' begon
nen, samen met het Diabetes Fonds, Diabe-
ter en een aantal andere diabetesorganisa
ties. „Voor kinderen met aandoeningen die
beter zichtbaar of bekender zijn, zoals kan
ker, wordt veel gedaan door de samenle
ving. Wij, als ouders van kinderen met dia
betes, worden stiefmoederlijk behandeld.
Dat is deels onze eigen schuld, denk ik.
Ouders willen hun kind een zo normaal
mogelijk leven geven. Dat is logisch. Maar
daarom hebben we het vaak niet over de
ernst van de aandoening en wat er voor no
dig is om gezond oud te kunnen worden.
We maken het probleem voor de buitenwe
reld kleiner dan het is. Al dat klaarstaan,
doe je het liefst achter de schermen, zodat
je kind zich gewoon lekker voelt en met al
les mee kan doen. Maar daarom is er nooit
aandacht gevraagd voor wat we eigenlijk
nodig hebben. Namelijk betere begeleiding
door de school zelf." (zie kader rechts)
Braakman heeft een boek geschreven over
hoe het is als ouder van een kind met dia
betes. „Hoe meer ouders ik sprak, hoe
meer ik me realiseerde dat zij handelen
vanuit angst. Veel moeders zijn bescher
mend, omdat zij een kind hebben dat extra
kwetsbaar is en niet begrepen wordt door
'Iris, Iris, je piept'
de samenleving. Men is bang dat het kind
er niet bij hoort. Die angst slaat over op het
kind. Daarom probeer ik mijn kinderen
zelfstandig op te voeden en hen zo min mo
gelijk afhankelijk te laten zijn. Hoe zelfstan
diger een kind is, hoe meer die gewoon
kan meedoen met alles. Dat vereist nogal
wat. Blijf als ouder bij je eigen waarden en
normen en pas daar de diabetes in. Een
zorgteam, dat het kind medisch begeleidt,
kijkt alleen naar de cijfers. Als die goed zijn
is het kind gezond, redeneren zij. Maar als
ouder zit je met de realiteit. Je kind wil
trampoline springen, zwemmen of uit loge
ren. Hoe zorg je dat je niet gemangeld
Vooral jonge kinderen
met diabetes op de lagere
school hebben
begeleiding nodig. Daar
ontbreekt het vaak aan
wordt tussen de kille cijfers en het leven
van alledag. Dat is een spanningsveld waar
je mee om moet leren gaan".
Braakman traint met haar bedrijf Voluit!
gezinnen en biedt hulp als het gaat om het
dagelijks leven met diabetes. „Als ouder
moet je leren je kind met diabetes stap
voor stap los te laten, erop vertrouwen dat
je kind het zelf kan. Vanaf ongeveer 8 jaar
kunnen ze zelf de knoppen bedienen van
hun pompje. Slimme kinderen eerder en
andere hebben nog begeleiding nodig als
ze ïo zijn. Maar 8 jaar is gemiddeld".
Diabetes kan invloed hebben op de school
prestaties. Bij suikerziekte schommelt na
melijk de suikerspiegel van het bloed. Bij
te weinig of te veel suiker wordt de concen
tratie minder, net als bij drugs of alcohol.
Braakman heeft op de middelbare school
van Ambra gezorgd dat er een diabetespas
je kwam, vergelijkbaar met een dyslexiepas-
je. „Hierdoor kan de school rekening hou
den met deze kinderen. Als zij vooraf kun
nen aantonen dat ze een hypo hebben, kun
nen ze een toets over doen. Maar dan moet
de puber wel assertief genoeg zijn om naar
de leerkracht te durven stappen."
In Zweden doet
school de zorg
DINSDAG 23 SEPTEMBER 2014
Amerikaanse onderzoekers hebben
de eerste stappen gezet naar een
bloedtest voor depressie. Zij vonden
in het bloed van mensen met een ern
stige depressie een verhoogde hoe
veelheid RNA. RNA is het 'werkbrief-
je' waarmee een cel op basis van dë
genetische informatie een eiwit
maakt. RNA is daardoor een maat
voor de activiteit van de genen. Aan
de hand van de hoeveelheid RNA van
negen genen is de depressie even be
trouwbaar vast te stellen als met de
gebruikelijk psychiatrische testen,
schrijven de onderzoekers. Toen de
patiënten na gedragstherapie weer
waren opgeknapt, was het RNA van
drie van de negen genen nog steeds
verhoogd. Volgens de onderzoekers
hebben die genen mogelijk iets te ma
ken met de gevoeligheid voor depres
sie. Tenslotte konden de onderzoe
kers op basis van het RNA-profiel van
de patiënten voorspellen wie wel en
wie niet zou opknappen van gedrags
therapie.
Bron: Translational Psychiatry
Voor een optimaal effect is het griep
vaccin afhankelijk van de juiste darm
bacteriën. Onderzoekers tonen aan
dat vaccinatie met het griepvirus, bij
muizen, slechts een zwakke reactie
van het afweersysteem opwekt als de
muizen geen darmbacteriën hebben.
De reactie van het afweersysteem is
ook zwak als de muizen een eiwit mis-
Griepvaccin. foto Mark van der
Zouw
sen dat belangrijk is om bepaalde
soorten bacteriën in de darm te her
kennen. Volgens de onderzoekers is
ditzelfde eiwit nodig om de noodzake
lijke sterke reactie op te wekken te
gen het griepvirus. Om voldoende van
dit eiwit in het lichaam te krijgen is
het nodig dat deze bacteriesoorten in
de darm aanwezig zijn.
Bron: Immunity
Humaan papillomavirus (HPV) is met
grote betrouwbaarheid aan te tonen
in de urine van vrouwen. Dat maakt
het in principe mogelijk om bij het be
volkingsonderzoek naar baarmoeder
halskanker het uitstrijkje te vervan
gen door een potje (ochtend)urine,
stellen Britse en Spaanse onderzoe
kers. Zij analyseerden veertien stu
dies naar de betrouwbaarheid van het
opsporen van HPV in urine en conclu
deren dat dit goed mogelijk is. Ook de
HPV-soorten die het meest bijdragen
aan het ontstaan van baarmoederhals
kanker (HPV16 en HPV18) zijn goed
in de urine aan te tonen. Vanwege het
gemak en het feit dat je het zelf kunt
uitvoeren verwachten de onderzoe
kers dat vrouwen de voorkeur zullen
geven aan het opvangen van wat uri
ne boven het laten maken van een uit
strijkje. Voordat het zover is moet
nog wel worden onderzocht of scree
nen op basis van HPV in urine het ont
staan van baarmoederhalskanker
evengoed vermindert als screenen op
basis van het uitstrijkje.
Bron: BMJ
Iris: „Soms is het vervelend. Dan
ben ik net aan het werk en gaat
mijn pomp piepen. Ik kan wel de
som afmaken door dat gepiep
heen, maar de kinderen naast
mij hebben er last van en zeg
gen dan: „Iris, Iris, je piept". In
groep vijf heb ik de toets begrij
pend lezen over mogen doen,
omdat ik een hypo had en niet
goed meer kon werken. Op kin
derfeestjes is het lastig, want bij
elk snoepje of taartje moet ik
eerst de koolhydraten weten,
daarna invoeren in mijn pomp
en insuline spuiten. Dus ik moet
overal over nadenken voordat ik
gewoon mee kan feesten. Ook
met sportdagen is dat lastig.
Want als ik erg actief ben, schie
ten mijn suikers naar beneden."
Lydia Braakman
reageren?
gezondheid@depersdienst.nl
In februari dit jaar nam Lydia
Braakman het initiatief voor de
lobby 'Zorgeloos met diabetes
naar school'. Samen met Diabe
tes Fonds en Diabeter (zorgin
stelling) wil zij bereiken dat scho
len wettelijk verantwoordelijk
zijn voor goede diabeteszorg tij
dens schooluren en daar ook
toe worden uitgerust Hierbij
hebben ze het Zweedse model
voor ogen. Daar is bij de wet ge
regeld dat de school tijdens
schooltijd verantwoordelijk is
voor alle diabetische zorg. Het
schoolhoofd heeft de vrijheid
om dat in te vullen. Meestal is
het de eigen leerkracht die het
doet, maar er kan ook iemand
van buiten worden ingehuurd.
Een onderzoek onder ouders
helpt om bij de overheid aan te
kloppen. Ruim 600 ouders
(bijna een derde) hebben de vra
genlijst ingevuld.
Op Facebook (www.face-
book.com/zorgeloosmetdiabete
snaarschool) worden actuele
ontwikkelingen van de lobby bij
gehouden. Er zijn meer dan
1.000 volgers. Er is een petitie
aangeboden aan de Tweede Ka
mer. Op de dag voor het zomer
reces van het parlement zijn
twee moties aangenomen.
„Een historische overwinning,
kippenvel", herinnert Braakman
zich die dag. In de moties wordt
staatssecretaris Dekker ge
vraagd de weigering van kinde
ren met diabetes op scholen te
voorkomen ervde begeleiding
van deze leerlingen te verbete
ren. „Een eerste stap. De over
heid bekijkt nu of het Zweeds
model haalbaar is in ons land."
