Alex Salmond heeft het Schotse referendum al gewonnen
BUITENLAND 11
Iedere dag komt een gezin uit Dublin
op straat te staan. Oorzaak: de
vastgoedhausse jaagt de prijzen op.
DUBLIN - „Hoe zijn we in hemels
naam dakloos geworden?", vroeg
Violet Coyne zich eind augustus
af voor het gerechtsgebouw in
hartje Dublin. De 6i-jarige vrouw
droeg nog steeds d'e nachtjapon
waarin de deurwaarder haar om
half zes die ochtend 'op straat had
gegooid'.
Elke dag verliest minstens één ge
zin in Dublin het dak boven het
hoofd als gevolg van de nieuwe
vastgoedbel. De herstellende Ierse
economie en een acute huizen-
schaarste in de hoofdstad zorgen
ervoor dat Dublin nu een van de
snelst groeiende vastgoedmark
ten ter wereld kent. Maar het dak-
lozenprobleem is de lelijke keer
zijde van deze medaille.
Violet Coyne en haar echtgenoot
Michael (73) huurden al vijftien
jaar een woning in een voorstad
van Dublin. De huurprijs was
800 euro per maand. Toen hun
huisbaas twee jaar geleden bank
roet ging, legde de bank beslag op
diens eigendommen.
In september 2013 kregen de Coy
nes al het bevel hun woning te
verlaten, maar tijdens de huizen
jacht merkten ze dat de huurprij
zen bijna verdubbeld waren. Bo
vendien weigeren huisbazen te
genwoordig huurders die van een
uitkering leven. Zo werden Violet
en Michael Coyne dus dakloos,
zonder er enige controle over te
hebben.
Het lot van het grijzende koppel
is maar een van de verhalen die
de Ieren afgelopen zomer heeft ge
roerd. In juli verloren 39 gezinnen
in Dublin hun huis. Inmiddels le
ven zo'n 350 kinderen samen met
hun ouders in noodopvang. Vaak
is dat een hotelkamer betaald
door het stadsbestuur - tegen een
totaal kostenplaatje van 4,5 mil
joen euro. Maar er zijn ook moe
ders die met hun kroost in de au
to moeten overnachten. Wie geen
minderjarige kinderen heeft, be
landt steeds vaker op straat. Het
aanzwellende aantal daklozen dat
onder de bruggen over de rivier
Liffey slaapt, is daar het levende
bewijs van.
Verschillende koppels kampeer
den twee weken geleden rond
een nieuw opgetrokken wijk van
zestig woningen in Swords, de
weinig glamoureuze voorstad in
de schaduw van de luchthaven.
Vijf dagen later zouden de huizen
opengesteld worden voor bezichti
gingen.
Het gaat om de eerste nieuwe wo
ningen die in Dublin gebouwd
zijn sinds 2007, toen de econo
mie, die grotendeels op een vast
goedbei was gebaseerd, spectacu
lair uit elkaar spatte. Door die lan
ge bouwstop is in de hoofdstad
met de jongste bevolking van de
Europese Unie een groot tekort
aan woningen ontstaan. Huur- en
vastgoedprijzen rijzen daardoor
de pan uit. De vraagprijs voor hui
zen met vier slaapkamers in
Swords bedraagt 400.000 euro.
Nadat Ierland een reddingspakket
van het Internationaal Monetair
Fonds en Europa nodig had, daal
de de waarde van het vastgoed
met meer dan de helft. Daardoor
raakten veel hypotheekhouders,
die astronomische leningen afbe
taalden, in diepe problemen.
Nu komt daar een stroom bij van
huurders zoals de Coynes, die
zich de huidige torenhoge prijzen
voor een kamer of een huis niet
langer kunnen veroorloven.
De regering en regionale overhe
den zoeken naar oplossingen om
het daklozenprobleem te stuiten.
Het stadsbestuur van Dublin zou
de bouw van tijdelijke prefabwo
ningen overwegen om gezinnen
met kinderen op te vangen, ter
wijl de Ierse regering kijkt naar
de mogelijkheid om onafgewerk
te spookwijken (verlaten bouw
werven waar het werk na 2007
halsoverkop gestaakt werd we
gens geldtekort) bewoonbaar te
maken.
Een liefdadigheidsorganisatie in
het landelijke graafschap Clare in
het westen van Ierland werkt aan
een voorstel om eigen spookwij
ken open te stellen voor daklozen
uit de Ierse hoofdstad, en zo de
dunbevolkte gemeenschappen
daar nieuw leven in te blazen
door de komst van gezinnen.
Met de toezeggingen voor ver
gaande autonomie heeft Salmond
het referendum over onafhanke
lijkheid van het landsdeel al ge
wonnen, ook als het antwoord
morgen 'nee' is.
Toen de Britse premier David Ca
meron een paar jaar geleden in
stemde met het referendum,
hield niemand er rekening mee
dat de uitslag van die volksraad
pleging wel eens in het voordeel
van de Schotse nationalisten zou
kunnen uitpakken. Nu er nog
maar een dag over is voordat de
stembureaus opengaan, ziet de
conservatieve premier zich met
de twéé andere grote partijen ge
noodzaakt de Schotten verregaan
de zelfstandigheid te beloven, als
ze maar binnen de Britse unie blij
ven.
Daarmee heeft Salmond al meer
gewonnen dan menigeen ooit
voor mogelijk had gehouden.
Toen Salmond in 1990 de leider
van de Schotse Nationale Partij
(SNP) werd, waren de jaarlijkse
conferenties nog een samen
komst van conservatieve vrouwen
in Schotse rokken, boze socialis
ten en een samenraapsel van man
nen in kilt die gewapend met slag
zwaarden de herinnering aan Wil
liam Wallace (Braveheart) levend
wilden houden. Salmond slaagde
erin de partij naar het politieke
midden te sturen. Na de oprich
ting van het Schotse parlement in
1999 wist hij bij herhaling een
meerderheid voor zijn SNP zeker
te stellen en werd hij zelf in 2007
premier.
De 59-jarige Salmond staat be
kend als geestig en onvermoei
baar, maar ook als een gladde
man die enorme woede-aanval
len kan hebben. Hij is erg op zich
zelf en lijkt weinig vrienden te
hebben.
Zijn zeventien jaar oudere vrouw
Moira blijft nadrukkelijk uit de
schijnwerpers. Ze gaf slechts één
keer een interview, 25 jaar gele
den, waarin ze vertelde dat ze
graag scrabble spelen maar dan ru
zie krijgen omdat Salmond de re
gels steeds verandert. In Schot
land staat de premier bekend als
een man die je nooit moet onder
schatten. Hij houdt van paardenra
ces, Star Trek en de Schotse uitvin
ding golf. Daarnaast zingt hij
graag luidkeels mee. Zijn favoriet
is Scots wha hae, een liedje over
een epische overwinning van de
Schotten op de Engelsen tijdens
de slag bij Bannockburn, zeven
honderd jaar geleden.
WOENSDAG 17 SEPTEMBER 2014
Ineens
dakloos in
Dublin
Protest tegen het aanzwellende aantal daklozen in Dublin, foto Michael Debets/Corbis
door onze correspondent
Mario Danneels
In juli verloren 39 gezinnen
hun huis. Zo'n 350 kinderen
leven samen met hun
ouders in noodopvang
De Schotse minister-president
Alex Salmond foto HH
EDINBURGH - De Schotse premier
Alex Salmond veranderde de Schot
se Nationale Partij van een chao
tisch 'verkleedfeestje' in een
machtsblok waarmee Londen terde
ge rekening houdt.
De Schotse premier
slaagde erin zijn Schotse
Nationale Partij naar het
politieke midden te sturen
VTTMTnH
