De zestiger:
Tv-kijken als magisch moment
De veertiger:
Baas over je eigen leven
De twintiger:
Het hele leven in je smartphone
a
heel saai le-
ven", zegt
Cees Chamu-
JHL leau (69, ge
pensioneerd waterbouwkundi
ge) over zijn jonge jaren in Zee
land. „Er viel helemaal niks te
beleven. Tijdens vakanties gin
gen we soms fietsen en dat
ging dan van het ene familielid
naar het andere, waar we dan
ook een nachtje sliepen. En
met een schoolreisje ben ik
nooit verder gekomen dan een
speeltuin in de buurt. Het was
allemaal heel sober, mensen
moesten elk dubbeltje omke
ren. Als kind had je de hele dag
honger, zodat we van alles jat
ten. Niet alleen appels, maar
ook het blauwmaanzaad van
papaverbollen. Lekker, maar
een tijdje later had je wel een
enorme slaap.
„In die tijd móest je gaan dan
sen om aan de vrouw te gera
ken. Dat gebeurde in een dans-
schuur met lange tafels in het
midden. Aan de ene kant van
de schuur zaten de jongens,
aan de andere kant de meisjes.
Er speelde een bandje, maar na
tien minuten stond er nog nie
mand op de vloer. Na een tijdje
dropen mijn vrienden en ik
steevast af naar een bar in de
buurt. Nu stikt het van de festi
vals. longeren kunnen zich dat
veroorloven, ze hebben nogal
wat te spenderen. Ik ben alles
behalve rijk, maar ik leid een
heel ander leven dan mijn va
der. Hij heeft voornamelijk ar
moe gekend; mijn moeder naai
de alle kleren zelf en de kinde
ren moesten eikaars kleren af
dragen. Als ik mijn vader zou
kunnen laten zien dat ik een fo
to op mijn smartphone heb ge
kregen, zou hij alleen maar zeg
gen: 'Dat kan niet!'. Ik weet
nog goed hoe ik zelf net zo ver
baasd was toen ik voor het
eerst televisie keek, met een he
leboel kinderen in een huiska
mer bij een kennis. Dat was
een magisch moment. Eerst
sneeuw en toen zag en hoorde
je iemand praten. Sindsdien
ben ik gek op tv, ik kijk heel
veel, maar wel selectief. Tv, ze
ker zo'n flatscreen, is in de ver
ste verte niet meer te vergelij
ken met die bewegende sche
merlamp van toen."
"ytT k hoop dat je het
makkelijker krijgt en
met minder moeite
meer geld gaat ver-
JÊL. dienen dan ik', zei
de vader van Anita Weteringe
(40) als ze over haar toekomst
spraken. „En dat is gebeurd",
zegt de commercieel mede
werkster nu. „Hij vond dat je
heel goed moest weten aan wel
ke opleiding je begon, want die
moest je wel afmaken. Nu zie
je dat veel mensen van mijn
leeftijd zich halverwege hun
carrière afvragen of ze nog wel
happy zijn met hun baan. Blij
ven ze doen wat ze doen of kie
zen ze voor iets waar hun hart
ligt? Dat is belangrijker gewor
den dan gewoon een baan heb
ben om geld te verdienen. Ik
behoor tot de eerste generatie
die zich kan permitteren op
die manier over werk na te den
ken.
„Mijn ouders zorgden altijd dat
ze een appeltje voor de dorst
hadden. Het kwam niet in hen
op geld te lenen als ze een nieu
we wasmachine nodig hadden.
Voor mij is dat veel gewoner,
net als een huis kopen zonder
gespaard geld en met een hypo
theek.
„Ik heb de ruimte om me te
ontwikkelen, om mezelf te
zijn. Ik ben baas over mijn ei
gen leven. Ik ben begonnen
aan een opleiding tot kinder-
coach, organiseer activiteiten
voor hoogbegaafde kinderen
en heb daarvoor een eigen web
site opgezet. Door de enorme
technologische mogelijkheden
van tegenwoordig heb je veel
meer kansen dan vroeger om
een eigen bedrijf op te starten.
Dat is wel een grote verande
ring en daar maak ik graag ge
bruik van.
„Ik denk dat niet de mensen de
afgelopen decennia zijn veran
derd, maar de wereld om hen
heen. De mogelijkheden en af
leidingen zijn veranderd. Door
internet is alles beschikbaar, de
wereld ligt binnen handbereik.
Dat was in mijn jeugd niet het
geval. We hadden thuis geen
computer, we fietsten naar
school en naar onze vriendin
netjes en aten groenten uit ei
gen tuin. Daardoor leefden we
wel veel gezonder dan de mees
te kinderen van nu."
Ik weet nog
goed hoe ik
verbaasd ik
was toen ik
voor het
eerst naar
de televisie
keek
Tijdens een rondreis
van drie maanden
door Azië zag jurist
Tim Sanders (25) op
het platteland hoe
het vroeger in Nederland moet
zijn geweest. „Als je met de
bus wilt, ga je op de gok. Er is
geen bushalte, geen reissche
ma. Als ergens een groep men
sen staat, ga je erbij staan en
als er dan een bus komt, hoop
je maar dat-ie de goeie kant op
gaat. Dat is wel even anders
dan ik gewend ben. Met mijn
smartphone heb ik altijd alle in
formatie bij me. Ik hoef thuis
niet op te zoeken hoe laat de
bus, tram of trein gaat, dat doe
ik op mijn mobiel als ik naar
de halte of het station loop.
goed beschouwd mijn hele le
ven bij me. Je wordt er echt af
hankelijk van, om niet te zeg
gen verslaafd. Ik kijk er toch ze
ker om de twee minuten op.
Dat gaat vanzelf, ik denk er
niet bij na. Het is een onder
deel van mijzelf geworden. Dat
heeft ook wel nadelen, want je
hebt bijna geen leuke discus
sies meer met vrienden. Als je
niet weet hoe iets zit, zoek je
het op en binnen twee minu
ten ben je klaar.
„Als op mijn werk een nieuw
computersysteem wordt geïn
stalleerd, heb ik daar geen pro
bleem mee. Mijn ouders heb ik
zes keer moeten uitleggen hoe
ze een cd moeten branden; zij
zijn niet met de huidige tech-
Zij weten ook nog goed dat als
ze met een vriend of vriendin
wilden afspreken, ze opbelden
naar hun huis. Als er dan niet
werd opgenomen, gingen ze
iets anders doen. Voor mij is er
altijd een manier om vrienden
te spreken, via whatsapp, Face-
book, noem maar op.
„Voor 50 euro vlieg ik door
heel Europa. In Laos ontmoette
ik een jongen die 100 kilome
ter van de hoofdstad woonde.
Het was zijn droom om daar
eens in zijn leven te komen. Tij
dens die reis kon ik lang niet al
tijd mijn smartphone gebrui
ken omdat er geen verbinding
was. Uiteindelijk vond ik dat
wel prettig, maar ik besefte dat
ik het in Nederland wel heel
yi/'
ZATERDAÖ 13 SEPTEMBER 2014 SPECTRUM 5
0twaseen
Cees Chamuleau. foto Joost Hoving/HH
Grote foto: Het hele gezin helpt
mee als de jongste in bad gaat.
Paul Huf/MAI
Kleine foto boven: Arbeiders on-
vangen hun weekloon contant,
foto Ad Windig/MAI
Kleine foto onder. Tot in de jaren
tachtig kregen kinderen typeles
op school, foto Ad Windig/MAI
Anita Weteringe. foto Bram Petraeus/HH
Cees Chamuleau
i- .-i i-
„JLV1CL 1JL1JLJI1 OiliaJL LpiJLUlie 1JLV~U JLJT^
1 .j Ti. .1
JUWlVglC WJ^gV-gHJtlU Cll 1XV VVV.1.
11. .1.
gV/K-VJ 11CU.
