1977
1904
VERDIEPING 11
De hoedjes
De troon
sinds 1946 Het koffertje
In 1814 was prinsjesdag een
uitgesproken mannelijke aan
gelegenheid, tegenwoordig
zijn vooral de vrouwen - en
met name hun hoedjes - on
derwerp van gesprek. Het is
vaste prik geworden in de be
richtgeving rond de derde
dinsdag van september. Toch
is 'hoedjesdag' een traditie
van nog geen veertig jaar. Het
was Erica Terpstra, destijds
Tweede-Kamerlid voor de
WD, die er in 1977 mee be
gon. Naar eigen zeggen uit
eerbetoon aan de koningin,
maar ook omdat ze een feeste
lijke outfit zonder hoed nogal
een kale bedoening vond. Het
initiatief kreeg al snel navol
ging. Tegenwoordig zijn hoed
jes onlosmakelijk verbonden
met prinsjesdag.
Enkele vrouwelijke politici
durven het aan om van hun
hoofddeksel een politiek sta
tement te maken. Tamelijk le
gendarisch waren de hoeden
van SP-Kamerlid Krista van
Velzen, die achtereenvolgens
een miniatuurluchthaven
met vliegtuigen, een geknoop
te autoband en een dode
nerts op haar hoofd droeg. Te
genwoordig is die activisti
sche rol vooral weggelegd
voor Marianne Thieme, leider
van de Partij voor de Dieren.
De troon waarop koning Wil
lem-Alexander dinsdag plaats
neemt, is pas ruim honderd jaar
oud. Zijn overgrootmoeder Wil-
helmina was de eerste vorstin
die er plaats op nam. De eiken
houten, neogotische troon is in
1904 ontworpen door architect
Pierre Cuypers en is gemodel
leerd naar de zetel van de vijf-
tiende-eeuwse Filips de Goede.
Het monogram op de troon is
vorig jaar veranderd van B (van
Beatrix) in W-A.
Er bestaan vier neventronen,
waar destijds de dochters van
Juliana en Bernhard plaats op
namen. Drie ervan zijn opgesla
gen in de Grafelijke Zalen, de
vierde is sinds 2013 weer in ge
bruik, nu door koningin Maxi
ma.
Het was toenmalig minister
van Financiën Piet Lieftinck die
zijn miljoenennota in 1946 voor
het eerst in een speciaal koffer
tje meenam. Hij had de traditie
afgekeken van de Britten. Veel
kostte het eerste exemplaar van
vulcanfiber niet: de minister had
hem naar verluidt voor een paar
gulden op de kop getikt bij een
leerhandel in Den Haag. Met
goudkleurige, papieren letters
werd er 'Derde Dinsdag in Sep
tember' opgeplakt Het huidige
koffertje, een cadeau van de
Staatsdrukkerij, is gemaakt van
geitenleer gevoerd met zijde en
dateert uit 1964. Hoewel de
stukken nu digitaal beschikbaar
zijn, brengt de minister nog
steeds ook een papieren versie
mee.
ZATERDAG 13 SEPTEMBER 2014
nieuwe hoedjes
I Jetta Klijnsma (PvdA)
I Marianne Thieme (Partij voor de Dieren)
Koningin Juliana
leest in de jaren '60
de troonrede voor.
foto's Spaarnestad/HH
Kathleen Ferrier (CDA)
Bewindsman Wil
lem Drees met een
koffertje met daar
op de tekst: 'Derde
Dinsdag in Septem
ber'.
Krista van Velzen (SP)
