I
Film by the Sea opent vanavond met de galapremière van 'Dorsvloer vol I
confetti', naar de gelijknamige bestseller van Franca Treur uit 2009. De
schrijfster zeifis blij met het resultaat, maar plaatst ook kanttekeningen.
„Ik mis toch dat heel eigene van de Zeeuwse boerencultuur."
32 ZEELAND
DORSVLOER VOL CONFETTI
fl
1
1
'Dorsvloer vol confetti' is je debuut. Toen je het
schreef, heb je ooit gedacht: dit zou ook een film
kunnen zijn?
„Nee, helemaal niet. Ik dacht juist dat het on
verfïlmbaar was. In het boek zit je als lezer de
hele tijd in het hoofd van Katelijne, de hoofd
persoon. Een filmcamera kan alleen de buiten
kant van dat hoofd filmen, hij kan er nooit in.
Het laatste hoofdstuk is overigens wel geïnspi
reerd op de traditie van de soap (ook al ben ik
geen liefhebber van soaps). Voor ik het ver
haal ging afronden wilde ik nog even alle per
sonages laten langskomen. Daarom heb ik ie
dereen voor de bruiloft uitgenodigd, van Jan-
nemieke die d'r haar niet mag afknippen tot
Levien Flikkermachien. Dat is wel een heel fil
misch hoofdstuk geworden."
Wanneer hoorde je voor het eerst van een mogelij
ke verfilmingOm het in sporttermen te vragen:
wat ging er door je heen?
„Dat er-ineens allemaal filmmakers geïnteres
seerd waren, heeft ook met het succes van het
boek te maken, niet alleen met het boek zelf.
Daarom was ik in het begin wat argwanend.
Ik ben niet meteen met het eerste voorstel in
zee gegaan. Uiteindelijk merkte ik bij Chris
Westendorp, de scenarist, oprechte interesse
in de leefwereld van de reformatorische ge
meenschap. Zij bezocht ook een kerkdienst en
zo. Toen vond ik het juist leuk dat de filmma
kers mijn boek als inspiratiebron wilden ne
men voor een nieuw kunstwerk.
Ik laat in het boek heel veel aan de verbeel
ding van de lezer over. Zo beschrijf ik bijvoor
beeld nergens hoe Katelijne eruit ziet. Dat valt
niemand op, want iedere lezer maakt er in
zijn hoofd dan zelf gewoon een plaatje bij. Zo
werken hersenen. Je leeservaring is op die ma
nier intenser dan wanneer alles uitgespeld
wordt. Alleen krijg ik nooit iets van die inner-
lijke beelden te zien. En nu, door die film, kan
ik zien wat er gebeurt in de hoofden van de
filmmakers, mensen die een heel andere ach
tergrond hebben dan ik: niet Zeeuws, niet van
het platteland, niet gelovig. Daar was ik na
tuurlijk wel nieuwsgierig naar."
je hebt de film al gezien. En?
„Ik vind het een erg mooie film, en daar ben
ik blij mee. De meeste schrijvers vinden de
verfilming van hun boek uiteindelijk vrese
lijk. Ik niet. Toch zou ik het zelf heel anders
hebben gedaan. De regisseur, Tallulah
Schwab, heeft ervoor gekozen om vooral de
ontwikkeling van dat meisje goed neer te zet
ten. Ze had niet de ambitie om die specifieke
wereld waar ik vandaan kom heel nauwgezet
te verbeelden. Dat zou te veel onderzoekstijd
vergen. Dat snap ik wel, maar ik mis toch dat
heel eigene van de Zeeuwse boerencultuur.
Dat mensen je bijvoorbeeld feliciteren met je
verjaardag zonder je aan te kijken en dat je
dan terugzegt: 'bedankt, en dajjer lang getuge
van mag weze'. Dat soort dingen. Een gemiste
kans dat dat er allemaal niet in zit. Maar de
hoofdrolspeler acteert geweldig goed. Zij is
heel prettig om naar te kijken, en je ziet
steeds dat er in haar hoofd veel gebeurt. Heel
knap voor zo'n jonge actrice."
Ben je betrokken geweest bij de totstandkoming
van de film?
„Ik heb me er niet mee bemoeid, al heb ik na
tuurlijk wel antwoord gegeven als me iets
werd gevraagd, over de kleding of zo. Maar dat
was alleen in het begin. Er is mij nooit iets ter
goedkeuring voorgelegd. Wel heb ik de scena
rist en de regisseur in contact gebracht met
beeldend kunstenaar Liesbeth Labeur die de
ins en outs van de Gereformeerde Gemeente
kent. Zij vond het een interessante ervaring
om veel op de set te zijn. Ik ben toch gewoon
een schrijver, ik werk het liefst alleen. Als je
bij een film iets graag wil, moet je dat steeds
bevechten met allerlei mensen die het beter
weten."
Voor veel mensen in Zeeland is jouw roman een
echt Zeeuws boek. De sfeer, de mensen, het land
schap. De taal, toch ook. Kun je zeggen dat de film
ook Zeeuws is?
„Nee, de acteurs praten allemaal keurig ABN,
bijna Goois. Dat vind ik ongelofelijk jammer,
ik ben heel gevoelig voor taal. De dialogen
zijn mij ook veel te geforceerd, te uitleggerig
en vooral: te weinig Zeeuws. Het zijn stadse
mensen met stadse manieren die boertje spe
len. Er zitten gelukkig wel meer dan honderd
Zeeuwse figuranten in, maar die zeggen niet
zoveel. Die zingen psalmen op hele noten."
De mensen die jouw boek gelezen hebben en ge
waardeerd hebben, moeten zij de film gaan zien?
„Ja, maar je moet je er wel overheen kunnen
zetten dat het minder Zeeuws is dan je mis
schien dacht of hoopte. Als je in je stoel-zit en
constant denkt: dit klopt niet en dat klopt
De acteurs
praten
keurig ABN.
Dat vind ik
ongelofelijk
jammer
niet, dan heb je geen leuke avond. Maar als je
dat kan loslaten, dan valt er heel veel te bele
ven. De beelden zijn soms net schilderijen
van Vermeer. En soms is het ook heel grap
pig-"
De film heeft dezelfde titel als het boek. Is dat te
recht?
„Ik doe daar niet zo moeilijk over. Het grote
verschil is dat het boek van binnenuit geschre
ven is en dat de film door mensen van buiten
is gemaakt. Maar de thematische lijn van het
boek komt wel weer heel mooi naar voren. Ka
telijne groeit op in een wereld die gedomi
neerd wordt door het Bijbelverhaal. Alle ande
re verhalen zijn verdacht, want als het Bijbel
verhaal de Waarheid is, zijn andere verhalen
leugens. Katelijne heeft toch behoefte aan an
dere verhalen, sprookjes bijvoorbeeld, maar
als zij zelf sprookjes begint te vertellen, gaat
het mis op de boerderij. Opa komt om in de
gierkelder, en haar broer moet trouwen met
een meisje waar hij niet verliefd op is. Die we
reld kan niet omgaan met andere verhalen.
Maar Katelijne heeft wel geleerd wat de kracht
van woorden is, en kan daarom haar oma
troosten met een zelfverzonnen verhaal."
Stel dat de film slechte kritieken krijgt, raakt dat
jou?
„Nee, ik gun de hele crew het beste, maar het
is niet mijn werk. Er is een risico als je je boek
uit handen geeft dat het niet helemaal wordt
zoals je hoopt. Maar om de mooie beelden van
het Zeeuwse landschap en die leuke klierende
broertjes kan niemand heen."
Wat is je favoriete scène?
„Heel bijzonder is het moment waarop de
tweeling in de gierkelder valt. Zo'n scène heb
ik nog nooit in een film gezien. Maar het be
gin, als de hele familie in onderbroek voor het
raam naar de Duitse kampeerders staan te kij
ken, vind ik ook geweldig. En ook de confetti
op de bruiloft. Zoveel."
Moet 'De Woongroep', je tweede boek, nu ook ver
filmd worden? Of is één verfilming voldoende? Of
zou je een eigen boek zelf kunnen verfilmen?
„De Woongroep is absoluut veel beter verfilm-
baar. Dat is een boek met een spannend ver
haal, al begint het als een psychologische ro
man. Er zit veel meer actie in. Bovendien kun
nen alle stadse acteurs dan lekker stads praten
zonder dat het kwaad kan. Dus ik zou daar
heel erg voor zijn. Ik ga het zelf niet doen. Ik
heb er te weinig verstand van. Ik ben iemand
van het woord, niet.van het beeld."
Tot slot. Vanavond is de première in Vlissingen, de
rode loper... Hangt je jurk al klaar?
„Zeker!"
S3
Ik dacht juist dat mijn
boek onverfïlmbaar was
door Jan van Damme
I Franca Treur foto Corbino
Franca Treur
(1979) groeide
op in Melisker-
ke en studeer
de in Leiden.
Haar debuut
Dorsvloer vol
confetti (2009),
over een meisje
dat opgroeit in
een strenggelo-
vig Zeeuws boe
rengezin, werd
alom bejubeld.
Er werden ruim
150.000 exem
plaren van ver
kocht.
Begin dit jaar
verscheen haar
tweede roman:
De woongroep,
over een jonge
vrouw die op
zoek is naar be
tekenis in haar
leven.
Treur schrijft
ook columns,
essays en korte
verhalen. Mo
menteel neemt
ze deel aan het
International
Writing Pro
gram van de
University of lo-
wa (VS).
De galapremière van vanavond is uitverkocht. De
film is dagelijks te zien op het festival, dat duurt tot
en met zondag 21 september. Voor tijden zie
www.filmbythesea.nl.
