Provinciale weg:
niet inhalen of
snelheid omlaag
wel wat hulp nodig
Defensie keerde al eerder ton aan
schadevergoeding uit om verf
BINNENLAND 5
interview Pierre Wind is vanaf
vandaag de eerste Kok des Vaderlands.
Zijn missie: Nederland helpen om een
beetje gezonder en duurzamer te eten.
EP.
In navolging van de Dich
ter, de Denker en de Foto
graaf des Vaderlands,
heeft Nederland nu ook
een nationale kok. Pierre
Wind is uitgekozen om
komende twee jaar de
functie van Kok des Vaderlands te
vervullen. Als fervent voorvech
ter van smaaklessen op scholen
en overtuigd 'flexitariër' is de
flamboyante tv-kok volgens de
stichting Natuur Milieu de ide
ale man voor die nieuwe functie.
Gefeliciteerd. Wat gaat u precies
doen, als Kok des Vaderlands?
„Bedankt, ik ben enorm vereerd!
Het wordt mijn taak om histori
sche gebeurtenissen te vertalen
naar een gerecht. Net als met ge
dichten en foto's kun je met ge
rechten belangrijke momenten in
de geschiedenis vastleggen: in
beeld, in woord en in smaak. Daar
kun je dus alle kanten mee op."
Gaat u alleen de keuken in bij vrolij
ke gebeurtenissen of ook bij tragi
sche, zoals de ramp met MH17?
„Bij mooie én bij verdrietige.
Maar een gerecht moet wel gepast
zijn. De vliegramp was zo gruwe
lijk dat ik me waarschijnlijk be
perkt zou hebben tot een leeg
bord. Prinsjesdag had een paar
jaar geleden de boodschap 'eerst
het zuur, dan het zoet'. Zoiets valt
natuurlijk perfect te vertalen in
een gerecht, gepresenteerd in een
mooi koffertje op het bord. Maar
denk ook aan evenementen als de
kroning en het WK."
En daarbij heeft Natuur Milieu u
vast uitdrukkelijk opgedragen om
geen vlees te gebruiken?
„Nee, nee! Ik blijf onafhankelijk.
Onderdeel van mijn taak is zeker
om mensen te inspireren gezon
der en duurzamer te koken. Maar
daar ben ik zelf ook al jaren mee
bezig. Uit bezorgdheid over dikke
kinderen geef ik sinds halverwege
de jaren '90 les over goed eten op
basisscholen. Het is prachtig dat
ik als Kok des Vaderlands nu een
platform voor die boodschap
HET EERSTE RECEPT VAN KOK DES VADERLANDS: SLASOEP (VOOR VIER PERSONEN)
krijg. Voor het milieu is het inder
daad heel goed om minder vlees
te eten. Je kunt ook wat vaker kip
eten in plaats van rund. En voor
de gezondheid kunnen meer ver
se groenten ook geen kwaad."
We moeten dus aan de broccoli, in
plaats van aan uw bekende uitspat
tingen als dropsoep en chocosushi?
„Nou, ik word geen kookdominee
met een belerend vingertje! Eten
moet vooral lekker zijn. Maar het
mooie is: alles valt lekker te ma
ken, en niet alleen op een onge
zonde manier. Je hoeft geen kaas
saus over de bloemkool te gooien
om de bittere smaak te maskeren.
Probeer het eens in kleine roosjes
met een beetje speculaaskruiden,
nootmuskaat, peper en zout. Of
roerbak spruitjes met wat honing,
citroensap en amandelen. Gemak
kelijk en snel, dat vind ik belang
rijk. Na een drukke dag hebben
mensen geen zin om te koken.
Maar ook in vijf minuten kun je
een gezonde maaltijd met verse
groente maken. Daar wil ik bij hel
pen: antistresskoken. Gooi wat in
de pan en eet het lekker op."
Nog tips voor de milieubewuste
thuiskok?
„Zet de pan uit zodra het water
kookt. Met de deksel erop is je ei
ook binnen acht minuten hard,
maar het scheelt wel acht minu
ten gas. Moet je nagaan wat we be
sparen als iedereen dat doet!"
Dat stelt de Stichting Weten
schappelijk Onderzoek Verkeers
veiligheid (SWOV) in een advies
aan het ministerie van Infrastruc
tuur. Met deze maatregelen hal
veert het aantal doden en gewon
den op provinciale wegen naar
zo'n duizend per jaar. Een fronta
le botsing bij een snelheid van 80
kilometer per uur is vaak fataal,
stelt onderzoeker Atze Dijkstra.
Bij een lagere snelheid is de over
levingskans aanzienlijk groter.
Bij voorkeur moet inhalen hele
maal onmogelijk worden ge
maakt. Dat betekent dat een lang
zame tractor voor files gaat zor
gen. Dijkstra ziet die tractor liever
niet op de doorgaande weg. Land-
bouwverkeer kan beter een ande
re route kiezen, stelt hij. „Dat
duurt misschien langer, maar het
is voor alle partijen beter."
De SWOV vindt dat er minder
naar de wettelijke maximum snel
heid gekeken moet worden. De
veilige snelheid telt, redeneert de
stichting. Zo moet bij kruisingen
de snelheid uit het verkeer wor
den gehaald zodat fietsers en voet
gangers veilig kunnen oversteken.
Elders kan de snelheid juist om
hoog. „Er zijn wegen waar je vei
lig harder dan 80 kunt rijden. Al
leen zijn die stukken in Neder
land vaak zo kort, dat het eigen
lijk geen zin heeft om de snelheid
op te voeren."
Vorig jaar concludeerde automobi-
listenbond ANWB al dat twee der
de van de provinciale wegen in
Nederland onveilig is. De SWOV
stelt nu dat ruim de helft van de
8o-kilometerwegen niet voldoet
aan de voorschriften. En die re
gels zijn volgens de onderzoekers
toch al aan de magere kant.
ANWB-woordvoerder Markus
van Tol vindt de voorstellen van
de SWOV te ver gaan. Er is extra
ruimte nodig als inhalen onmoge
lijk wordt gemaakt. Ter hoogte
van de middenstreep moet dan
immers een obstakel komen dat
de auto's tegenhoudt. Daar is lang
niet altijd plek voor, stelt hij. „Je
moet per wegvak kijken of inha
len mogelijk is. Ook moet de weg-
beheerder per locatie kijken wel
ke maximum snelheid geschikt
is."
De ANWB legde vorig jaar het ei
gen wegenonderzoek voor aan de
provincies. De S WO V-studie
moet via het ministerie ook bij
provincies en gemeenten terecht
komen, stelt Dijkstra. „De lokale
overheden moeten dit oppakken.
Het ministerie kan ze niet dwin
gen", erkent de onderzoeker. Dat
is meteen het lastige in de hele
discussie. Dat veel wegen niet aan
de voorschriften voldoen, komt
omdat gemeenten en provincies
bewust van de richtlijnen afwij
ken. Ze vertrouwen op de erva
ring van hun eigen deskundigen.
De SWOV wil dat in nieuwe
richtlijnen, die momenteel wor
den opgesteld, ook het effect
zichtbaar wordt van het weglaten
van maatregelen.
Het kan best dat een mooie bo
mengroep behouden moet blij
ven bij de aanleg van een weg. Als
de wegbeheerder meteen ziet tot
hoeveel extra slachtoffers dat
leidt, kan er bijvoorbeeld een
vangrail geplaatst worden, rede
neert de SWOV.
De ANWB opende vorige week
een online meldpunt voor onveili
ge provinciale wegen. Volgens
woordvoerder Van Tol zijn er al
ruim duizend meldingen binnen.
Hij belooft daarnaast met een
apart plan te komen voor demen
terenden, omdat het voor hen be
langrijk kan zijn zowel in de be
gin- als eindfase van de ziekte de
zelfde ondersteuner te hebben.
De WLZ helpt de cliënt in het za
del, maar niet genoeg, vindt de
Kamer. De oplossing: persoonsvol-
gende bekostiging. Nu nog be
paalt de overheid bij welke tehuis
er kamers worden ingekocht,
maar als ouderen dat zelf doen,
voorkom je dat er 'wenswachten-
den' zijn. Nu zitten tienduizend
mensen op een plekje in een in
stelling van hun keuze te wach
ten, terwijl elders bedden leeg
staan. Van Rijn heeft daar oren
naar, maar wil vermijden dat in
stellingen omvallen, als ze niet
meer vooraf gefinancierd worden.
CDA, D66 en GroenLinks maken
zich zorgen over de invoer van de
WLZ in 2015, zo moet van alle
mensen in een instelling op
nieuw gecheckt worden of ze
daar wel thuis horen. Van Rijn ga
randeert dat mensen het komen
de jaar hun plekje behouden.
De man uit Borne werkte in de ja
ren '80 en '90 in de verfspuiterij
van een hangar. Hij werd ziek als
gevolg van het kankerverwekken
de chroom-6 in de epoxy-verf
waarmee vliegtuigen werden be
werkt. De nu 61-jarige Henri Huls
kreeg op zijn 43e de ziekte van Ka-
hler, een vorm van beenmergkan
ker. Na een juridische strijd van
veertien jaar door advocaat Rino
Jonkers kwam Defensie over de
brug. Voorwaarde was dat Huls
niet naar de rechter zou stappen.
Uit het dossier van Huls, die chef
was op het werkcentrum van de
vliegbasis, blijkt dat het personeel
al in de jaren '80 ongerust is over
het werken met de gevaarlijke coa
ting. De afzuiginstallatie functio
neert op dat moment niet goed
waardoor medewerkers de dam
pen volop kunnen inademen.
Pas in de jaren '90 worden maatre
gelen genomen, maar bij metin
gen blijken maximale waarden
stofdeeltjes chroom nog altijd vrij
te komen. Eind jaren '90 worden
de risico's van blootstelling 'aan
chromaten respectievelijk stron-
tiumchromaat' onderkend voor al
le vliegbases. De arbodienst van
de Luchtmacht schat dan dat 'on
geveer duizend mensen direct of
indirect betrokken zijn bij activi
teiten gerelateerd aan strontium-
chromaat'. In 1998 werden alle
schilderwerkzaamheden op vlieg
basis Twenthe stilgelegd.
VRIJDAG 12 SEPTEMBER 2014
Recept bij moment
van nationaal belang
door Annemieke van Dongen
Ingrediënten:
1 ijsbergsla
2 sjalotjes
3 eetlepels gehakte peterselie
1 It. groentebouillon
150 gram zachte geitenkaas
4 witte boterhammen, ontkorst
beetje olie
zout en peper naar smaak
Rol de boterhammen met een deegrol
ler plat. Snijd of steek (eventueel met
een vormpje) er acht hartjes uit. Bak
ze in een hete koekenpan in een dun
laagje olie aan beide zijden goudbruin.
Snijd de ijsbergsla in fijne reepjes.
Schil de sjalotjes en snipper ze.
Breng de bouillon aan de kook. Voeg
de sla (houd een klein handje slareep-
jes achter), de sjalotjes, de geitenkaas
in brokjes en de peterselie toe. Laat
het geheel enkele minuten doorprutte-
len. Pureer de soep met behulp van
een staafmixer en breng op smaak
met peper en zout. Giet de soep in
een kom en bestrooi met slareepjes.
Garneer de soep met de gebakken
broodhartjes; twee per persoon.
door Paul Bots
DEN HAAG - Het moet onmogelijk
worden in te halen op provinciale
wegen. Op plaatsen waar inhalen
niet te voorkomen is, moet de toe
gestane snelheid omlaag naar maxi
maal 70 kilometer per uur.
Een week nadat de ANWB
een meldpunt opende voor
gevaarlijke provinciewegen,
zijn er duizend meldingen
Op 80-km-wegen vallen
jaarlijks 2.000 doden en
gewonden; lagere snelheid
en niet inhalen halveren dat
ANDERE BEKOSTIGING
De WLZ zorgt voor meer
mogelijkheden om thuis te
blijven wonen, maar het is
ingewikkeld te regelen
HAASTIGE SPOED
ENSCHEDE/BORNE - Het ministerie
van Defensie heeft in 2008/2009
een medewerker van de voormalig
vliegbasis Twenthe een schadever
goeding uitgekeerd van 100.000
euro.
Medewerker vliegbasis
Twenthe kreeg
ziekte van Kahler na
werken met epoxy-verf
