De kritiek op het uitblijven van informatie over de crash
zwelt aan. Maar eigenlijk weten we al heel wat.
van MH17
VERDIEPING 9
teem hadden buitgemaakt en dat 'onze ta
lentvolle en vaak geniale elektronici die na
tuurlijk zullen repareren en vermoedelijk
al hebben gerepareerd'. Niet uit te sluiten
valt ook dat vanuit Rusland een BUK-sys-
teem aan de rebellen werd geleverd.
Waarom werd het vliegtuig neergehaald
„Van opzet lijkt geen sprake", zegt Van Kap
pen. „Geen van de partijen had baat bij het
neerschieten van dat passagiersvliegtuig. Ik
denk dat het een ongeluk was als gevolg
van het feit dat ze enkel maar een los on
derdeel van het BUK-systeem gebruikten."
Bij het systeem hoort ook uitgebreide
radarapparatuur, met aansluiting op een
veel breder luchtverdedigingssysteem. Vol
gens blogger Higgins zijn er wel beelden
van de BUK zelf, maar niet van de andere
onderdelen van het systeem. „Nu hebben
ze als het ware 'blind' geschoten", meent
Van Kappen. „Dat ze direct op dat passa
giersvliegtuig hebben gericht, geloof ik
niet. Dat zou wat al te dom zijn."
Waarom geven de Amerikanen niet meer duide
lijkheid?
„Ze hebben me een keer haarscherpe satel-
lietbeelden van massagraven laten zien",
vertelt Van Kappen. „Vertrouwelijk, omdat
ik officier was van een bondgenoot. Je kon
de tekst lezen op een pakje Marlboro. De fo
to die ze later verspreidden voor publiek ge
bruik, was hartstikke vaag. Toen ik hen
daarover aansprak, zeiden ze: de rest van
de wereld hoeft niet te weten hoe goed on
ze inlichtingensystemen werken."
Russen beweren, wijst hij van de
hand. „De scherven van een
raket maken ook gaten.
Bovendien is de ramp
plek 'vervuild'. Koud
kunstje om er daar een
mitrailleur op te zet
ten."
Ook specialisten van de
Duitse rakettenbouwer
MBDA stellen in weekblad
Der Spiegel dat de inslagen
die te zien zijn op foto's van
de Boeing, niet overeenko
men met schade na beschie
ting met een boordkanon.
„Maar", stelt de Duitse wapen
specialist Manuel Fliess, „aan de
hand van de beelden die we kennen,
kun je nog geen oorzaak uitsluiten." Toch
ligt afschrijven van de vliegtuigtheorie het
meest voor de hand.
Een luchtdoelraket?
Daar zijn aanwijzingen voor. Zowel Ameri
kanen als Russen hebben gemeld dat ze ra
darsignalen van een BUK-raketsysteem
hebben onderschept. „De uitgestrektheid
van het gebied waar brokstukken liggen,
komt overeen met het beeld dat je ver
wacht als een raket is gebruikt", beaamt
Van Kappen. Het Oekraïense leger stelt
geen luchtdoelraketten in het gebied te ge
bruiken, want de tegenstander beschikt
niet over vliegtuigen. De rebellen hadden
met raketten al eerder een aantal Oekraïen
se vliegtuigen uit de lucht gehaald.
Van wie was die raket dan?
Amerikanen en Russen hebben beiden op
grond van satellietbeelden teruggerekend
waar de raket is afgevuurd. In gebied van
de Oekraïnse regering, zeggen de Russen.
In opstandelingengebied, verzekert de VS.
Hier geven de pro-Russische strijders zelf
aanwijzingen. „We hebben een An-26 neer
gehaald", meldden ze in een video die ze
zelf op internet zetten op de rampdag en la
ter schielijk weghaalden. Ook het Russi
sche tv-journaal meldde het neerhalen van
een Oekraïens militair vrachtvliegtuig. De
rookpluimen die op beelden erbij te zien
waren, bleken later echter van de MH17.
Uit openbare gegevens blijkt dat inderdaad
een BUK-systeem in rebellengebied aanwe
zig was. De gerenommeerde Britse blogger
Eliot Higgins, die eerder samenwerkte met
onderzoeksjournalisten van de New York
Times, verzamelde via het web foto's en vi
deo's waarop het BUK-systeem te zien is.
Door uitputtend onderzoek, met behulp
van onder meer Google Maps, waren exac
te locaties en tijdstippen van die beelden
te traceren. Dat geeft een scenario waarin
de oplegger met de raketten 75 kilometer
door rebellengebied rijdt naar de regio
waar later MH17 wordt neergeschoten, daar
wordt afgeladen en dan, na het fatale tijd
stip, weer wordt opgeladen om, met één ra
ket minder, weer 75 kilometer te rijden.
Higgins: „Het meest logische scenario."
Op een YouT\ibe-video pochte Poetinpropa-
gandist Sergej Koerginjan nog voor de
crash dat de rebellen een kapot BUK-sys-
de waarheid boven komt
door Cyril Rosman en Rob Vunderink foto's HH beeldbewerking Jos Diender
VRIJDAG 29 AUGUSTUS 2014
