In 'Aards
Paradijs' valt veel zélf in te vullen
zeeland
nazomer
festival
28 UIT
Zestig middelbare
scholieren traden op
na dansworkshop
van Solid Ground in
kader van Zeeland
Nazomerfestival.
MIDDELBURG - Vuur, water, aarde,
wind, ofwel de vier elementen in
spireerden zestig leerlingen - uit
sluitend meisjes - van de scholen
gemeenschappen Nehalennia en
Scheldemond tot een pittige dans-
presentatie gisteravond in de
Schouwburg Middelburg.
Zij toonden daarmee het resultaat
van een workshop gegeven door
dansers van Solid Ground, een
hiphopshool in Amsterdam die te
vens theaterproducties maakt.
Van de nieuwste voorstelling
'Fight and Die'die pas op 18 okto
ber in première gaat, kreeg het pu
bliek gisteravond al een flitsend
voorproefje. In combinatie met
het optreden van de middelbare
scholieren betrof het een eenma
lig pareltje in het programma van
het ZNF.
„Dit is echt de meest chille groep
aan wie we ooit les hebben gege
ven", liet Michael Wanga weten.
Hij meende het, want had zich
ook al tegenover ZNF-directeur
Henk Schoute positief uitgelaten
over de geweldige inzet van de
scholieren. Zo bleek het mogelijk
in slechts drie uurtjes een spran
kelende presentatie te maken.
Wanga verzorgde samen met zijn
recensie
Ooit zal ik waarschijn
lijk wel precies we
ten, wat mij steeds
weer aantrekt in
verhalen. Wat ik nu
alvast weet, is dat ze via toneel
het gemakkelijkst bij me binnen
komen. In de schouwburg, vanaf
de planken, een echt verhaal aan
geboden krijgen, is een traktatie.
Wat ik nog niet zeker weet, is of
ik zo'n verhaal nu zelf had willen
beleven, of dat ik liever een of an
dere wijsheid uit dat verhaal had
willen halen. Midden in de actie
staan, of veilig toekijken vanaf de
zijlijn?
Met 'Aards Paradijs' krijg je van
het ZNF alvast zo'n fantastisch
echt verhaal aangeboden. De (to
neelschrijver Tennessee Willi
ams was er een meester in. Boze
tongen blijven beweren dat hij
zijn verhalen ontleende aan
meestal nare autobiografische er
varingen. Ze verwijten hem dat
hij elke keer hetzelfde lied zong
(maar telkens net iets anders). So
what? We zijn allemaal ergens
wel gefnuikt in onze jeugd. Het
gaat erom wat je daar mee doet.
Volle bak vooruit, zonder zeuren,
collega Genevieve Sordam de
workshops. Breakdance voerde de
boventoon in 'vuur' en 'aarde', ter
wijl in 'water' en 'wind' ook aspec
ten van klassiek ballet herkenbaar
waren.
Daarna manifesteerden de profs
met 'collateral damage'. Of week
hartig schuifelend achteruit, boos
of bang of wellicht bedroefd. Of
iets uit alles tussen die twee uiter
sten. Tennessee Williams plaatste
die beide uitersten vaak bij elkaar
in zijn stukken, liefst als mannen,
als broers zelfs. En tussen hen
plaatste hij een vrouw, als kataly
sator om die verschillen tot een
explosief mengsel te maken. Om
één klassieker te noemen: dat
deed hij in 'Kat op een heet zin
ken dak'. En dat deed hij dus ook
in 'Aards Paradijs'. Het moeders
kindje Lot (ongetwijfeld ooit ge
kwetst, en nu letterlijk doodziek)
komt zijn bezit, een van zijn moe
der geërfde boerderij, veilig stel
len. Zijn halfbroer, een bastaard
zoon van zijn ruwe-bolster vader,
heeft altijd voor die boerderij ge
zorgd, en zal hem volgens schrifte
lijk akkoord ooit erven van Lot.
Zoü hem erven, want Lot heeft
een sluwe zet bedacht. Hij heeft
zich een bruid 'aangeschaft', een
toekomstige weduwe en erfgena-
van Solid Ground zich met een
imponerend deel uit 'Fight and
Die'. Zij gaven een theatrale hip
hopshow ten beste en toonden
daarin een verbeten strijd op le
ven en dood. „Wij zijn de beman
ning van de 'M-Videa'. Dat is een
me. Maar die bruid weet totaal
niets van dat alles, als zij als kers
vers koppel op bezoek gaan op de
boerderij.
Zeker op toneel, maar waarschijn
lijk in alle verhalen, wordt alles
uitvergroot. Vandaar die extre
men. Een verhaal wordt sterk, als
je dat eventueel wel opmerkt,
maar eigenlijk niet zo ervaart. En
in 'Aards Paradijs' is dat zo. Tot in
de vormgeving. Alles wat Mira
draagt of heeft is rood. Een 'fluwe
len' pronkkamer grenst aan een
modder-keuken. Knap gevonden,
van de zeven ruimteschepen waar
mee eenderde van de wereldbevol
king kon ontsnappen aan de vij
and", vertelde danser Dave
Simson het futuristische kader
van het verhaal. Heel wat anders
dus dan de St. James Battle van
want opgedreven tot aan die extre
men-grens. Er zijn theorieën over
'Aards Paradijs'. De meeste vin
den het stuk niet geslaagd (en dus
terecht een beetje 'vergeten').
Sommigen bejubelen het. Zoals
het hier wordt gebracht, in inge
korte bewerking en met die fan
tastische acteurs en setting, hoort
het stuk bij het beste dat ik ooit al
van Tennessee Williams gezien
heb. Er zijn theorieën over de rol
van vrouwen, meer speciaal over
die van Mira. Van slet of sloerie
tot een moeder 'maagd'. Er zijn
Michiel de Ruyter, het aanvanke
lijke uitgangspunt voor 'Fight and
Die'? „Die historie bleek moeilijk
te combineren met een heden
daagse kunstvorm als hiphop",
gaf artistiek leider Bryan Druiven-
tak daarop als toelichting.
ook theorieën over de mannen.
Zet Lot zijn broer Chicken hier
een laatste duivelse hak, of brengt
hij hem in de gedaante van een
willige vrouw een hemels af
scheidscadeau? Alle personages
zijn zo dubbel (Williams zelf zei
ooit: "If I got rid of my demons,
I'd lose my angels") dat alles mo
gelijk is - en het geboden spel laat
dat intact. En dus moet je zelf
veel invullen, al naar gelang hoe
je zeifin elkaar zit. Ook dat is ken
merk van een goed verhaal.
Dan is er nog de vraag van leven
of dood. Voor Lot, met zijn termi
nale longkanker, een zekerheid.
(En hóe wil je dan sterven?) Voor
Chicken, met zijn basale driften,
ook geen vraag. Maar wel voor Mi
ra. Zij kan als enige kiezen. Blijft
ze bij wat ze net dacht gewonnen
te hebben: een leven als vrouw en
moeder. Of legt ze zich neer bij
wat een wederhelft voor Chicken
betekent: willig en dienstig? In
het oorspronkelijke stuk vlucht ze
voor de stormvloed, mee het dak
op. Hier blijft dat veel meer open.
Die keus is aan u.
Solid Ground gaat de strijd aan
I Fragment uit de dans die de 'groep Aarde' presenteerde op basis van de dansworkshop van Solid Ground, foto Lex de Meester
door Ali Pankow
door Willem Nijssen
Gezien op woensdag 27 augustus in
Kamperland, bij boerderij Land Zee
zicht. Nog te zien op: 29, 30 augus
tus, 2, 3, 4, 5 en 6 september.
www.pzc.nl/znf2014
Spelmoment: Mira brengt haar zieke man Lot een kruik, foto Lex de Meester
