RQQÏK00R
Hoort, ziet en zwijgt
Rockopera O die zee weerstaat alle
stormen in prachtig spektakel
18 ZEELAND
zeeland
in de
vorige
eeuw
Twee jaar na Alles is IJdelheid, heeft Broeder
Dieleman een nieuw album afgeleverd.
Gloria, Zeeuwse volksmuziek pur sang.
Een nieuwe opgave uit de collectie kaarten en foto's van Hans Lin-
denbergh. Onze vraag: waar is deze foto genomen?
We zijn nieuwsgierig naar de locatie en lezen graag anekdotes of
verhalen over deze plek. Stuur uw oplossingen naar:
redactie@pzc.nl of stuur een brief naar Postbus 5046
4380 KA Vlissingen.
Drie inzenders van goede antwoorden ontvangen een waardebon.
EP
Maar weinig inzenders
herkenden het dorp
Borssele op de raad-
kaart van de vorige
week niet. Een enkeling dacht
aan Kloetinge, weer een ander
meende met Sluis te maken te
hebben.
Velen herkenden op de kaart ook
het viskot geheel links op de fo
to. Zo ook Bertus Verijzer uit
Kruiningen: „Links zien we het
zogenaamde 'viskot' vroeger
hangplaats voor jonge mannen.
Hier werden ook de nieuwtjes
uitgewisseld. Niet voor niets
staat er op het dak de bordjes
Hoort, Ziet en Zwijgt.
Ook A. Guiljam uit Goes koestert
herinneringen aan de hangplek.
„Het Viskot 'Hoort, Ziet en
Zwijgt' was een verzamelplaats
met een klapbank voor ouderen
en ook voor de jeugd. In mijn
jeugd (ongeveer 1938) stond ik bo
ven op de bank, wat de dorpsveld
wachter (De Korte) een overtre
ding vond. Ik kreeg daarvoor een
klinkende klap in mijn gezicht,
waardoor ik thuiskwam met een
rode kaak. Het zou nu anders
zijn in 2014."
A. de Dreu uit Goes weet meer te
vertellen over de vijver op de fo
to: „Het water op de voorgrond is
de Vaete die na de herindeling
van dit gebied omstreeks 1616 is
aan gelegd als drinkplaats voor
het vee."
Vaste inzender Kees Stevense uit
Middelburg weet als gebruikelijk
meer te vertellen over de raad-
kaart. „Op de voorgrond ligt de
singel, ook wel de vijver ge
noemd. Het grote gebouw op de
achtergrond is de openbare lage
re school, later ingericht als vere
nigingsgebouw met de toepasse
lijke naam "Vijverzicht". Rechts
ligt het in 1884 gebouwde ge
meentehuis, en daarnaast - niet
op de foto- de Nederlandse Her
vormde pastorie.
Het mooie, witte gebouw is de
oude gemeenteherberg, oorspron
kelijk eigendom van Marinus Ver
burg, en na zijn overlijden van
zijn twee dochters. De muuran
kers in de voorgevel vermelden
als jaar van stichting 1639. Het ge
bouw is later verkocht aan de ge
meente en daarna werd het eigen
dom van de Rabobank. Het mo
numentale pand werd in 1978 ge
restaureerd, waarvoor de gemeen
te een krediet verleende van
426000 gulden."
MIDDELBURG - Met het debuutal
bum Alles is IJdelheid uit 2012 be
reikte de Zeeuwse troubadour
Broeder Dieleman in één klap een
breed publiek tot ver buiten de
provinciegrenzen. Met zijn in don
kere sferen gedrenkte liedjes met
een nostalgische blik op (gerefor
meerd) geloven en het overweldi
gende Zeeuws-Vlaamse polder
landschap leverde hij een nieuw
en voor Zeeland uniek soort volks
muziek af. Teksten in poëtisch
Zeeuws-Vlaams en muziek die te
ruggrijpt op tradities, maar met
een eigentijdse, alternatieve draai.
Acht jaar duurde het voordat hij
dat eerste album het licht liet
zien. Nu, twee jaar later, ligt op
volger Gloria klaar. Opnieuw ne
gen nummers die drijven op een
verleden maar met een overleve
ring waarin nog steeds troost, lief
de en respect doorklinkt. Met
meer klankkleuren en soms zelfs
wat gepaste vreugde is het een
volgende stap van Broeder Diele
man (het alter ego van Tonnie
Dieleman) in de verrijking van de
hedendaagse Zeeuwse volksmu
ziek.
Een verzameling waarmee hij ook
buiten Zeeland, ondanks dat dia
lect, hoge ogen zal gooien. Gloria
verschijnt officieel op 5 septem
ber en komt uit op Snowstar Re
cords. Broeder Dieleman presen
teert het album tijdens een optre
den met veel gastmuzikanten op
12 september in Het Schuttershof
in Middelburg. Eerder (9 septem
ber) is er een optreden met Da-
mien Jurado in de Tolhuistuin in
Amsterdam en vanaf 15 septem
ber een toer met Bonnie Prince
Billy langs kleine kerkjes door
heel Nederland.
'k nog nooit het licht gezien'
maar vanuit de 'buutenste duus-
ternis' schijnt het zilver door kie
ren in de gordijnen op de wand.
In het lied 'Adriana' over zijn oma
Ruim 10.000 bezoekers heb
ben de Homerische Rocko
pera O die zee gezien.
Achttien voorstellingen werden
in drie weken in de slotgracht van
het zeefort in Ritthem opgevoerd.
„En als we nog zeven voorstellin
gen daaraan hadden vastgeplakt,
dan waren die ook met telkens
650 toeschouwers uitverkocht ge
weest", zeggen Trudi en Hella
Warns van het productieteam van
stichting Theater de Wegwijzer
in Nieuw- en Sint Joosland.
Het is een 'waanzinnig' succes.
„Regisseur Tom de Ket liet zich
tijdens deze periode een keer ont
vallen: het is groter dan een pro
ductie van Joop van de Ende."
Het was een risicovol project van
theater De Wegwijzer. O die zee
speelde zich afin de buitenlucht.
Het publiek zat weliswaar op een
overdekte tribune, maar de ac
teurs speelden op een drijvend po
dium in de slotgracht. „We heb
ben continu het weer in de gaten
gehouden", zeggen de zussen.
Maar zaterdag, op de slotdag, ging
het bijna mis. Het onweerde en
het 'was beangstigend'. „Die don
kere lucht was wel spectaculair,
maar het kwam te dicht bij. We
hebben het toen een ruim half
uur stilgelegd en de pauze er
bijna volledig aan opgeofferd. Ge
lukkig konden we het daarna
toch afmaken en hebben we ook
nog een goeide nazit in het fort
gehad."
Afgelopen dinsdag speelde de cast
ook door, ondanks striemende
buien en stormachtig weer. De
spelers waren drijfnat na afloop.
„Het gaf die voorstelling een nog
Zeeuwser tintje. Het publiek was
razend enthousiast."
Over waardering had O die zee
toch al niet te klagen. In de pers
werd het muziekspektakel, waar
voor naast Tom de Ket ook Ro
bert Jan Stips en Huub van der
Lubbe verantwoordelijk waren,
de hemel in geprezen. „Op de so
cial media bleven de complimen
ten ook binnenstromen."
Terugkijkend zegt Trudi Warns
dat O die zee gebracht heeft wat
ze ervan verwacht had. „We ko
men uit de kosten. Gelukkig is
niemand van de cast ziek gewor
den. Een keer crashte het kaartver
koopsysteem. Met hulp van veel
vrijwilligers hebben we dat toch
goed kunnen oplossen."
geeft Broeder Dieleman schrij
nend weer hoe de onvermijdelijk
heid van religie een mens kan te
kenen. Net als op debuutalbum Al
les is IJdelheid laat hij ook op Gloria
horen waar de wortels van zijn
taal en thema's liggen. Dreiging,
vervat in zowel onheilspellende
minimalistische klanken als in es
calerende geluidsexplosies gaan
hand in hand met het bieden van
troost en houvast in het leven.
Een opvoeding met de bijbel en
de kerk ligt al ver achter hem,
maar ook als 'afvallige' ligt het als
cultureel erfgoed in de Broeder
besloten. „De teksten zijn niet
echt autobiografisch. De 'ik' in 'n
Opanbaro School mit Gamaontahuis Borssole
De winnaars zijn:
C. van Nieuwenhuizen-de Krijger,
Heinkenszand; M. Vrijlandt, Borssele
en A. Guiljam, Goes
Broeder
Dieleman
met Gloria
door René de Dreu
door Edith Ramakers
Na achttien voorstellingen is O die Zee voorbij, foto Lex de Meester
