Ballonnen en kop thee
Lokale politici steunen grenspomphouders
64 Voorkom dat een
leerling opeens
verdrietig de klas
uitloopt naar een
herdenkingshoekje
4 BINNENLAND
COLLECTIEVE ROUW
Op tientallen scholen in Nederland
komt het verdriet over MH17 na
de vakantie de klas binnen.
waar één leerling niet meer terug
komt." Maar: laat vooral eerst de
leraren onderling hun emoties de
len, zodat de leerlingen niet wor
den geconfronteerd met een do
cent die verdrietiger is dan zijzelf.
Spee: „Iedereen rouwt anders en
elke manier is oké." Niet iedereen
wil er alleen maar over praten. De
brochure geeft dan ook praktische
tips voor spelletjes om rouwen en
spelen te combineren, tot instruc
ties om een dromenvanger te
knutselen aan toe. Wat wel geldt:
pas op met schelden. Boosheid is
begrijpelijk, 'maar laat leerlingen
erover praten zoals ze normaal in
de klas praten'.
Dwing vooral niemand om mee
te rouwen, stelt Spee, maar geef ie
dereen wel de kans. „Een bijeen
komst voordat de school echt be
gint, vind ik wel lastig. Het moet
een collectieve bijeenkomst zijn,
het zou jammer zijn als kinderen
of leerkracht die missen omdat ze
nog op vakantie zijn. Dan kun je
misschien beter even wachten."
Dat doen ze dan ook in Breda
waar het Onze Lieve Vrouwe
lyceum de broers Jeroen en Allard
van Keulen drie keer herdenkt: op
maandag met de leerlingen uit de
klassen van de twee jongens, op
dinsdag met alle 1450 leerlingen
van de school en op woensdag als
het OLV een bijdrage levert aan
de algemene herdenkingsdienst
in de Grote Kerk in de stad. „Daar
na lopen we met de betrokken
leerlingen weer terug naar school
en pakken we de draad weer op",
zegt rector Gijs van Wijlen. Na
drie dagen halfstok gaat dan ook
de vlag op school weer in top.
De brochure waarschuwt ook
voor rouwmoeheid. Dat kan optre
den als bijvoorbeeld identificatie
van een slachtoffer erg lang duurt
en een heel schooljaar in het te
ken dreigt te gaan staan van de
ramp. „Dan kan er eén moment
komen 'dat mensen er klaar mee
zijn."
NEERKANT - Vooral de provincie
Noord-Brabant telt veel (jonge)
slachtoffers die aan boord waren
van de MH17. Op veel scholen
was direct na de vliegramp al een
bijeenkomst om hen te herden
ken. Nu pakt elke school de draad
weer op. In Zuid-Nederland be
ginnen maandag de scholen weer,
in Midden-Nederland gebeurt dat
een week later.
Basisschool De Boschuil in Eind
hoven verloor leerkracht Hanny
Timmers (58) bij de ramp. Ook
haar man Geert, die jarenlang bij
de sinterklaasvieringen op school
een hoofdrol speelde, kwam om
het leven.
Schooldirecteur Ad van den
Oever heeft de leidraad 'De leegte
in school', die onder meer via de
GGD's is verspreid, op tafel lig
gen. „Er staan mooie dingen in,
vooral als het gaat om het loskop
pelen van het herdenken en het
gewone onderwijs. We willen die
twee dingen gescheiden houden.
Het leven gaat door, dat is ook
een boodschap die we kinderen
willen meegeven."
Aanstaande maandag zal de ramp
nog kort met de leerlingen bespro
ken worden, waarna er 's avonds
om zeven uur op het schoolplein
een bijeenkomst is van een kwar
tier, waarbij ballonnen losgelaten
worden. „We gaan geen grote ver
halen meer vertellen", zegt Van
den Oever. Het komende school
jaar zullen we wel groep 7, die vo
rig jaar nog les had van juf Han
ny, intensief volgen."
HILVERSUM/ BREDA - Natuurlijk is
er een gedenkhoekje op het Co-
meniuscollege in Hilversum,
want herdenken is belangrijk.
Maar naar dat hoekje mogen de
leerlingen alleen in de pauzes en
na schooltijd toe. Want zeker pu
bers kunnen de neiging hebben
om te zwelgen in verdriet. „Je
moet voorkomen dat een verdrie
tige leerling opeens de klas uit
loopt naar dat hoekje toe, want
dan gaan er gelijk een paar ande
ren achteraan", zegt lohan Veen-
stra, rector van de school die
rouwt om de leerlingen Chris
Allen (4gym) en Zeger van Heij-
ningen (svwo). De jongens horen
niet bij hetzelfde gezin, maar za
ten met hun ouders wel op vlucht
MH17, dat op 17 juli neerstortte.
„Wij hebben onze herdenkingsbij
eenkomst voor alle leerlingen op
de laatste vrijdag voor de vakantie
gehouden, om afgelopen maan
dag weer onbelemmerd te kun
nen beginnen." Het beviel goed.
„Een leerling zei tegen me dat het
een mooie bijeenkomst was én
dat hij blij was dat de lessen
maandag weer gewoon zouden be
ginnen." De rector raadt die ma
nier van herdenken dan ook aan
aan zijn collega's in Zuid- en Mid
den-Nederland, waar de scholen
nog moeten beginnen aan het
nieuwe schooljaar.
Rouwen op school is belangrijk,
maar doorgaan met het 'normale'
leven ook. „Bied dezelfde struc
tuur en regels als anders op
school, laat leerlingen en leraren
zich veilig voelen", zegt Ine Spee,
crisisadviseur bij het Instituut
voor Psychotrauma, die meewerk
te aan de brochure 'De leegte in
school.... verder op school na de
vliegramp Oekraïne'. De brochure
werd onder meer via de GGD's
verspreid als steuntje in de rug on
der alle scholen die een leerling
of werknemer verloren. Van de
298 slachtoffers van de ramp, wa
ren er 58 jonger dan 18 jaar. Veel
van hen hadden de Nederlandse
nationaliteit. Ook waren er meer
dere docenten en andere onder-
wijsmedewerkers onder de slacht
offers.
Een herdenking moet vooral pas
sen bij de identiteit van de
school, vindt Spee. „Op een dorps
school waar een heel gezin is over
leden zijn andere dingen nodig
dan op een grote regioschool
Opvallend in het onderzoek is dat
de lokale politici van regeringspar
tij WD in meerderheid (55%) wil
len dat de accijnsverhoging onge
daan wordt gemaakt. Van de
PvdA-bestuurders wil 30% de ac
cijnsverhoging ongedaan maken.
Stads- en dorpsbestuurders van
CDA (80%), Christenunie (56%),
SGP (64%), de lokale partijen
(67%) en SP (73%) willen af van
de accijnsverhoging. De lokale po
litici vallen hiermee hun landelij
ke collega's af. Want eerder deze
week verklaarde staatssecretaris
Eric Wiebes (WD, Financiën)
nog dat hij er niet over peinst om
de verhoging die sinds 1 januari
van dit jaar geldt, terug te
draaien.
De animo om de accijnsverho
ging in te trekken is logischerwijs
het grootst in de provincies die
grenzen aan of in de buurt liggen
van Duitsland en België. In Lim
burg is 70% van de raadsleden,
wethouders en burgemeesters
voor het terugdraaien van de
maatregel, gevolgd door de provin
cies Friesland, Groningen, Gelder
land, Overijssel en Zeeland. In de
provincie Utrecht is de animo
voor de accijnsverlaging het
kleinst: 48%.
De pomphouders in de grensstre
ken met België vestigen sinds gis
teren hun hoop op het komende
In Limburg vindt 70 procent
van de lokale bestuurders
dat accijns op diesel en Ipg
snel omlaag moet.
kabinet in dat land. Drie Vlaamse
partijen en de Waalse liberalen
onderhandelen daar over een
nieuwe federale regering. De ko
mende Belgische regering moet 17
miljard bezuinigen en heeft daar
bij een oogje laten vallen op de ac
cijns op diesel en Ipg. In de voorlo
pige plannen gaat de prijs van die
sel met 20 cent omhoog. Mochten
die plannen doorgaan, dan gaat
de prijs van een liter diesel van
1,40 euro naar 1,60 euro. Dan
wordt de diesel aan de Nederland
se kant goedkoper dan in België.
Ook de accijns op tabak zou om
hoog gaan, blijkt uit de voorlopi
ge plannen. Nu kopen veel Neder
landers sigaretten in België.
Het schooljaar
begint halfstok
EINDHOVEN
door Cyril Rosman
Rector Johan Veenstra
door Wilko Voordouw
I foto HH
BUNNIK - 60 procent van de Neder
landse wethouders, gemeenteraads
leden en burgemeesters wil af van
de accijnsverhoging op diesel en
Ipg. Dat blijkt uit een onderzoek
van enquêtebureau Overheid in Ne
derland in opdracht van BOVAG,
de belangenorganisatie voor mobili-
teitsbedrijven.
