Aan de hand van Schanulleke en Wiske boorde
Infrabel kilometers lange spoortunnels onder de
Schelde en het Kanaaldok. Voor goederentrei
nen. In december gaat het sein op groen.
operatie die met behulp van duikers
vanaf drijvende pontons werd uitge
voerd. Het was nodig om de grond te
verstevigen en de veiligheid bij het
graven van de^tunnel te garanderen."
Het is op een fraaie zomerse dinsdag
ochtend rustig rond de spoorlijn die
vanaf het beginpunt 6,5 kilometer
lang in een zogeheten spoorbedding
ligt. Dagelijks werkten er ongeveer
500 man op en aan het traject. Die
zijn er nu niet meer. Het meeste werk
is gedaan. Petit: „We zijn nu bezig om
alles uit te testen. Niets wordt aan het
toeval overgelaten. Het moet uiteraard
honderd procent in orde zijn."
Ook in de Beverenspoortunnel (onder
het Waaslandkanaal) die opnieuw tot
leven werd gewekt. Dat zit zo. Ruim
dertig jaar geleden waren er al plan
nen om het spoor ondergronds te la
ten gaan. Naast de verkeerstunnel
werd ook een spoortunnel aangelegd.
Daar bleef het bij. Petit: „De 1200 me
ter lange tunnel heeft jaren onder wa
ter gestaan, maar heeft in al die jaren
niet veel geleden. Natuurlijk is de tun
nel gemoderniseerd en is nu een be
langrijke schakel in de verbinding."
Het is het enige stuk waar de spoorlij
nen naast elkaar liggen, samen in één
tunnelbuis. In de andere tunnels ligt
slechts één spoorlijn. Petit: „Het zou
onzinnig zijn om nog een extra Beve
renspoortunnel te maken. Het was al
werk genoeg om deze tunnel te reno
veren."
Maar liefst drie miljoen kuub grond
werd er verzet. Twee miljoen kuub
werd weer gebruikt voor geluidswal
len die onder anderen enkele natuur
gebieden doen verstillen. Petit: „We
hebben in dit gebied uiteraard weinig
te maken met omwonenden. Her en
der woont een boer, maar dat zorgde
niet voor problemen."
Aan de Ploegweg-gaan we^onder-
gronds. In een van de veertien evacua
tieschachten die gebruikt kunnen
worden als er wat mis gaat in de tun
nels. Petit: „Het Fs"niefte hppeïfclat er
wat gebeurt. Alles wordt met een uit
gekiend systeem nauwlettend in de
gaten gehouden vanuit de controleka
mer in Antwerpen Centraal. In deze
evacuatieschacht staan turbines om
eventuele rook zo snel mogelijk weg
te krijgen. Er is ook al een test ge
weest met schuim. In een paar minu
ten werd de tunnel waar brand zou
Het ligt niet ver van de Bundel Zuid
(rangeerterrein) op de linkeroever
waar de nieuwe Liefkenshoekspoor
verbinding begint. Het startpunt van
een 16,2 kilometer lang traject dat de
Antwerpse Linker-en Rechteroever
aan elkaar knoopt. Ruim acht kilome
ter gaat ondergronds, onder de Schel
de en het Kanaaldok. Door spoortun
nels die prompt de langste van België
zijn.
Geboord door, jawel, Schanulleke en
Wiske. „Die namen zijn gegeven aan
de twee boorschilden die volgens de
tunnelbouwers vrouwelijke namen
moeten hebben. We hebben contact
opgenomen met studio VanderSteen
in Kalmthout en die vonden het pri
ma dat de twee namén uit de beroem
de stripverhalen aan de boorschilden
gehangen werden."
De twee indrukwekkende boorschil
den kwamen uit Duitsland. Maar
liefst 102 meter lang en volledig com
puter-en lasergestuurd. Niels Heyvae-
rt: „Er was voor het doorbreken van
de wand van de aankomstschacht op
Rechteroever zowel verticaal als hori
zontaal een marge van tien centime
ter. Uiteindelijk was er een maximale
afwijking van 2,5 centimeter. Op een
traject van zes kilometer!"
Anderhalfjaar lang hebben Schanulle
ke en Wiske zich een slag in dé rond
te gewerkt. Met een dagelijks gemid
delde van vijftien meter erreen uit
schieter op 19 april 2011 toen een top
snelheid van 45 meter werd geregis
treerd^ werkten de twee striphelden
zich van de linkeroever naar de rech
teroever. Petit: „Cruciaal was de door
tocht onder de Schelde en het Kanaal
dok B1-B2. Respectievelijk ongeveer
veertig en dertig meter onder het
maaiveldniveau."
,Niels Heyvaert: „In het Kanaaldok
werd ruim 30.000 kuub beton gestort
en daarboven werd een twee peter
dikke betonnen plaat aangebracht.
Dat was een spectaculaire onderwater-
Zes jaar lang is er aan
gewerkt. Aan de Lief
kenshoekspoorverbin
ding die de haven
van Antwerpen een
nieuw wapen geeft
in de moordende con
currentiestrijd. Een gigantische klus
met technische hoogstandjes, indruk
wekkende cijfers en nieuwe natuur
aan de rand van de almaar uitdijende
haven. „Een prachtig project dat op
schema ligt", zegt woordvoerder
Frédéric Petit van Infrabel, de Bel
gische evenknie van ProRail.
Frédéric Petit is niet de man van grote
woorden maar als het over de nieuwe
spoorverbinding in het tweede groot
ste havengebied van Europa gaat,
strooit hij moeiteloos met superlatie
ven die drijven in een nauwelijks te
stuiten woordenstroom. „Dit is een
van mijn lievelingsprojecten."
Samen met communicatiemedewer
ker Niels Heyvaert van
TUC RAIL (studie- en
projectmanagementbu
reau van Infrabel)
gidst Petit ons door de
Antwerpse haven die
soms chaotisch oogt
k Ti v' i maar in de buurt van
Kallo een mooi jasje
aantrekt. Petit: „Dat
is het Groot Rietveld,
54 hectare groot. Een
compensatie voor de
werken aan de spoor
verbinding. Dat is
een verplichting en
4 we vinden dat het
ook onze verant-
ardelijkheid i
zijn, gevuld met schuim. Van bene
den tot boven. Een uniek automatisch
schuimblussysteem.
Negentig kilometer per uur mogen de
treinen straks rijden. Soms zijn die
treinen wel vijfhonderd meter lang.
Petit: „De veiligheid moet top zijn.
Op het traject wordt ETCS (automa
tisch remmen bij het passeren van
een rood sein plus permanente contro
le van de snelheid van de treingeïn
stalleerd. De spoortunnels zijn ver
vaardigd uit beton met een grote
brandwerendheid."
Op de rechteroever kruipt de Liefkens-
hoekspoorlijn weer boven de grond
en zoekt aansluiting bij de Bundel
Noord. Het grote rangeerterrein op de
rechteroever. Dat gebeurt door nog
een keer ondergronds te gaan, 75 me
ter lang. Onder de snelweg R2.
Het is prachtig te zien vanaf de Hooge
Maey, de gesaneerde stortplaats aan
de rand van de haven die 55 meter
hoog is. Ie ziet de Liefkensspoorlijn
kronkelend zijn weg zoeken door de
haven van Antwerpen waar 1000 kilo
meter aan sporen ligt. Petit: „Met deze
nieuwe verbinding wordt 45 minuten
tijdwinst geboekt en wordt de Kenne-
dyspoortunnel en de as Antwer-
pen-Berchem-Antwerpen-Schijn-
poort ontlast. Dat was een knelpunt
eri daar komt dan weer capaciteit vrij
voor het reizigersverkeer. Nog een
voordeel: door de spoorcapaciteit te
vergroten, komen er minder vrachtwa
gens op de weg. Goed voor het milieu
en de veiligheid. Nu vervoeren we via
het spoor tien procent van de contai
ners en dat willen we naar 15 procent
brengen in 2030."
Met dank aan de Liefkenshoekspoor
verbinding. Petit: „Werkelijk een
prachtig project."
ZATERDAG 16 AUGUSTUS 2014 SPECTRUM 5
een nieuw spoor
rn Om de werken aan de Liefkenshoekspoorverbinding te compenseren, werd bij Kallo het natuurgebied Groot Rietveld aangelegd.. Het terrein is 54 hectare groot en daarnaast is er zes hectare aan
geluidswallen aangelegd.
door Romain van Damme
