Erdogans droom komt uit: eerst gekozen president Turkije
66 Poetin zelf heeft
gezegd dat de
Russische vlag op
25 augustus in
Kiev zal wapperen
10 BUITENLAND
De angst in Oekraïne voor ingrijpen van
Vladimir Poetin groeit. „De Russen zijn
collectief waanzinnig geworden."
KIEV - Een week voordat vlucht
MH17 werd neergehaald, arriveer
de de Russische generaal Vladi
mir Antoefejev (63) in het rebel-
lenbolwerk Donetsk. Antoefejev
is een beruchte man. Hij is de
Kremlin-expert voor 'bevroren
conflicten' in de voormalige Sov
jet-Unie. Dat is een situatie waar
in, na een geweldsuitbarsting,
een spookgebied ontstaat met een
onduidelijke status, maar onder
Russische controle.
Antoefejev, die in Letland wordt
gezocht wegens moord, was vele
jaren hoofd van de veiligheids
dienst in Transnistrië, een strook
land, grenzend aan Oekraïne,
waar de lokale FSB, Vladimir Poe-
tins geheime dienst, de baas is.
Dat uitgerekend deze man naar
Donetsk is gestuurd - waar hij lei
ding geeft aan de separatisten -
maakt duidelijk welk scenario het
Kremlin in gedachten heeft voor
Oost-Oekraïne, waar pro-Russi
sche rebellen vechten tegen Oek
raïense militairen en vrijwilligers.
Ook hier moet een 'bevroren con
flict' ontstaan, dat door Moskou
naar believen kan worden aange
wakkerd tot een open oorlog.
De komst van Antoefejev en nog
veertig 'experts' uit Transnistrië
heeft in Kiev de angst voor een
Russische invasie vergroot. Ge
ruchten houden de stad in hun
greep. „Poetin zelfheeft gezegd
dat de Russische vlag op 25 augus
tus in Kiev zal wapperen", zegt
Aleksej, een potige veteraan van
de volksopstand op het onafhan
kelijkheidsplein Maidan die, voor
dat hij antwoordt, eerst z'n kogel-
wonden laat zien.
Dat de Russen zullen binnentrek
ken, lijkt een kwestie van tijd.
Het Kremlin wil 'humanitaire
hulp' leveren omdat zich in de re
gio een 'humanitaire catastrofe'
zou afspelen. De separatisten vroe
gen daarom om een bestand. Kiev
weigert en doet de uitspraken af
als een cynisch voorwendsel voor
Poetin om zijn 'vredestroepen'
richting de 'volksrepublieken' Do
netsk en Loehansk - en mogelijk
verder - te sturen. Zo'n 20.000
Russische soldaten staan klaar
aan de grens, hun militair poten
tieel - geheel vernieuwd sinds de
blamages in de oorlog met Geor
gië in 2008 - is indrukwekkend.
En ook de Russische bevolking is,
na maanden van hysterische an-
ti-Oekraïense propaganda, klaar
gestoomd voor de 'bevrijding van
Oekraïne van de fascisten'.
Mode-ontwerpster Natas ja Isoepo-
va uit Kiev krijgt bezorgde tele
foontjes van familie in Rusland.
„Die zeggen: 'Stuur ons je kinde
ren voordat zij door fascisten wor
den vermoord!' De Russen zijn
collectief waanzinnig geworden."
In een Russische spektakel-show,
live op de nationale tv, werd afge
lopen week de revolte op Maidan
nagespeeld, in een choreografie
waarin opstandelingen een reu
zen-hakenkruis vormen en onder
het symbool van de dollar moor
dend en brandschattend door
Kiev trekken. In de show krijgt
Aleksandr 'Chiroerg' Zaldostanov,
aanvoerder van een beruchte Mos-
kouse motorbende, gelegenheid
publiek op te ruien.
In Moskou praten Kremlin-ideolo-
gen als de 'Euraziatische' politico
loog Aleksandr Doegin over de
'noodzaak van een bufferzone in
Oekraïne, een nieuw Trans
nistrië, onder de naam 'Novoros-
sija' (Nieuw-Rusland). In Do
netsk voorspellen spindoctors van
de separatistische leiders dat Rus
land het Westen een 'dreun' gaat
uitdelen. De Kremlin-propaganda
heeft zijn werk gedaan: de Russi
sche bevolking is klaar voor een
invasie, de militairen staan paraat.
Het woord is nu aan Poetin.
De man die al heel lang aan de
macht is in TUrkije, blijft onge
kend populair. De beschaafde di
plomaat Emekleddin Ihsanoglu
(37 procent), tegenkandidaat van
de oppositiepartij, en Selahattin
Demirtas, de jonge Koerdische ad
vocaat, maakten niet echt kans.
De 31-jarige docent Mohammad
maakte zich gisteren, op weg naar
de stembus, geen illusies. Zijn
stem ging naar Ihsanoglu, maar
hij wist wie er zou winnen. „We
krijgen geen president maar een
padisha", verwijzend naar de al-
leenheersende sultans van het Ot
tomaanse rijk. „De druk op ons",
hij gebaart om zich heen, „wordt
alleen maar groter. Hij heeft justi
tie en het leger al onder controle.
Het wordt een politiestaat."
Mohammed woont in Kadiköy,
een wijk in Istanbul waar van
oudsher oppositiepartij CHP de
meeste stemmen trekt. Een wijk
vol terrassen waar studenten bier
tjes drinken. Op verkiezingsdag
echter niet: de verkoop van alco
hol is dan verboden. In Kadiköy
wordt niet Erdogan maar de eer
ste president, Mustafa Kemal
Atatürk, op handen gedragen.
Ook de 21-jarige rechtenstudent
Ali vreest het Tlirkije van na de
uitslag. De scheiding der machten
bestaat niet meer, zegt hij. „We
krijgen een legale dictatuur. Lang
zaam zullen onze vrijheden
steeds verder worden ingeperkt."
Hij haalt zijn schouders op. Zoals
een Turkse columnist schreef: Tur
kije is het land van de 'lage ver
wachtingen' geworden.
In grote delen van Turkije wordt
de overwinning van Tayyip juist
wel gevierd. Zo ook door de 46-ja-
rige restauranteigenaar Ilhami.
„Hij is de beste leider die we in ja
ren hebben gehad. Ons land is
juist vrijer geworden. Kijk: we kie
zen nu zelf onze president."
Een kapotgeschoten appartement in Donetsk, het bolwerk van de separatisten. Zij zullen te hulp worden geschoten door Rusland, verwachten veel Oekraïners in Kiev. foto Pierre Crom/HH
Invasie lijkt kwestie van tijd
ACHTERGROND
OEKRAÏNE
door onze correspondent
Wierd Duk
Aleksej, veteraan Maidan
door onze correspondent
Jessica Maas
ISTANBUL - Recep Tayyip Erdogans
droom is uitgekomen. Met 51 pro
cent van de stemmen heeft hij gis
teren de eerste ronde van de presi
dentsverkiezingen gewonnen. Daar
mee is hij is de eerste gekozen pre
sident van Turkije.
De tegenkandidaten
Ihsanoglu en Demirtas
maakten niet echt kans
tegen de huidige premier
